"Eigenlijk wachten we op een schandaal"

DEN HAAG (PDC i) - In deze dagen rond de troonswisseling is ‘de monarchie’ een logisch onderwerp voor een debat in de reeks Democratie in Debat. In de openbare bibliotheek in Den Haag kwamen kenners van het koningshuis, voor- en tegenstanders, bijeen om te discussiëren over de toekomst van de monarchie.

Correspondenten Geraldine Coughlan i en Steven Adolf i maakten vanuit hun kennis van het Britse en  Spaanse koningshuis interessante vergelijkingen. Coughlan: “De stijl van Elizabeth is zeer gereserveerd en serieus. Het Nederlandse koningshuis is veel relaxter, staat dichter bij de mensen.” Coughlan verwacht dat William en Harry deze stijl meer zal aanspreken. Dat zal helpen om ook onder de jongere generaties steun te verwerven. “Je moet je blijven aanpassen aan de tijd, anders wordt het een sprookje waar weinigen nog in geloven.”

Nadat koning Juan in Spanje jarenlang veel goeds heeft gedaan en nooit ter discussie stond, ziet Adolf in Spanje op dit moment vooral schandalen. Er is discussie over een olifantenjachtpartij van de koning en zijn schoonzoon en dochter worden verdacht van verduistering van € 6 miljoen. “Het zou zomaar snel afgelopen kunnen zijn.” Het Nederlandse koningshuis heeft ook hier een voorbeeldfunctie, bijvoorbeeld als het gaat om de openbaarheid over de financiën en het dichter bij het volk staan.

Reynildis van Ditshuyzen i ziet grote voordelen in de monarchie. Van dichtbij heeft zij, tijdens staatsbezoeken, gezien hoe de aanwezigheid van de koningin zaken bespoedigde, bijvoorbeeld in Rusland en in Oman. “De koningin maakt indruk en kan zo meer bereiken dan een president.” Adolf vult hierbij aan dat dit wel erg persoonsgebonden is: “Dat is de verdienste van Beatrix, ze heeft het goed gedaan.” Juist hierin schuilt volgens Anton van Hooff i de instabiliteit van de monarchie: “We wachten op een schandaal. De monarchie zal met een klap moeten verdwijnen.” Van Hooff, lid van het Republikeins Genootschap, vindt het “treurig” dat het kennelijk afhangt van de persoonlijke stijl van de koning(in). “We zouden meer moeten nadenken over de fundamenten van de democratie. Een koning heeft geen mandaat.”