Politiek: hoogwaardig amusement?

DEN HAAG (PDC i) - De media is de koningin der aarde: ze heeft wel invloed, maar geen macht. Dit betoogde Arendo Joustra tijdens een debat over de macht van commerciële media ten opzichte van de politiek. De uiteindelijke conclusie van het debat was dat de macht van de media niet overdreven moet worden. Het event werd georganiseerd door het Montesquieu Instituut i, ProDemos i en het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort i.

Journalist Yvonne Zonderop ziet dat sinds de jaren tachtig het mediaveld enorm is veranderd. De televisie is nu belangrijker dan de geschreven media en daarmee is de focus van beleidsinhoud naar politiek spektakel verschoven. Politiek is eigenlijk gereduceerd tot hoogwaardig amusement. Politicoloog Roos Wouters voegde hieraan toe dat, waar vroeger de media trachtte om het volk te verheffen, zij nu vooral de geest lijkt te willen vullen met platte rotzooi. 'Als je kinderen altijd junkfood geeft, dan willen ze junkfood.'

Parlementair verslaggeefster Dominique van der Heyde ziet het minder somber in. Televisie is nu eenmaal beeld en dus is het belangrijk dat het aantrekkelijk blijft om naar te kijken. Dit neemt niet weg dat ook de inhoud sterk moet zijn. Arendo Joustra van Elsevier deelt ook niet de negativiteit over de moderne media. Honderd jaar geleden waren stukjesschrijvers ook bezig met het zo aantrekkelijk mogelijk maken van het nieuws. Het grote verschil tussen vroeger en nu, is dat de pluriformiteit enorm is toegenomen. De journalist Max van Weezel heeft het niet zo op die pluriforme media. De kwantiteit is dan wel toegenomen, maar dat geldt niet voor de kwaliteit. Met name de audiovisuele media kopiëren gewoon alles van elkaar zonder zelf degelijk onderzoek te doen.

Joustra bestrijd het idee dat door de nieuwe media alleen mediagenieke politici zouden kunnen scoren. De suffe Balkenende wist immers ook nog steeds het volk te overtuigen. Meneer van Weezel ziet dit toch anders. De media kan niet iemand afzetten of anderzijds zijn macht ontnemen, maar de framing van een persoon kan zijn positie wel onhoudbaar maken. ‘Dominique van der Heyde is machtiger dan mening backbencher in de Tweede Kamer.’ Mevrouw Van der Heyde zelf relativeerde dit maar erkende wel de invloed die de media uitoefent op de richting en toon van politieke debatten.   

Joustra benadrukte dat, met uitzondering van een paar parlementariërs in de Tweede Kamer, de media vrijwel geen verslag doet van de vele machtsstructuren in Nederland. Zonder de media zal de democratie ook goed functioneren, en eigenlijk heeft de media ook geen macht over de politiek.

‘Wij zijn als glazenwassers. Wij kijken van buiten door het raam naar wat er binnen gebeurt, maar we komen nooit binnen en zullen nooit weten wat er echt daarbinnen speelt,’ aldus Joustra