'EU mag mensenrechtensituatie in Wit-Rusland niet laten verslechteren'

Jacek Protasiewicz : "De economische samenwerking met de EU i betekent heel veel voor Wit-Rusland en daarom denk ik dat de sancties een positief resultaat kunnen opleveren"

"De EU mag niet passief toekijken terwijl de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland verslechtert", zegt de Poolse christendemocratische parlementariër en hoofd van de EU delegatie voor Wit-Rusland, Jacek Protasiewicz. Vorige week stemden de buitenlandministers van de EU voor nog meer sancties en reisverboden. Het Europees Parlement zal tijdens de plenaire zitting op donderdag over een resolutie stemmen om het besluit van de Raad te steunen. Wij hadden een gesprek met Protasiewicz.

Het Europees Parlement zal over een resolutie over de situatie in Wit-Rusland stemmen. Wat hoopt u te bereiken?

Deze resolutie is een steunbetuiging voor de Raad voor Buitenlandse Zaken die op vrijdag besloot om de sancties voor Wit-Rusland uit te breiden. Na diplomatische sancties volgen nu ook gerichte economische sancties, iets waar het Europees Parlement al jaren voor pleit.

We hadden de beslissing over de resolutie met twee weken uitgesteld omdat we dachten dat de dreiging van sancties een positieve reactie zou uitlokken bij de Wit-Russische overheid. Het Parlement is hoofdzakelijk bezorgd over de kwestie rond politieke gevangenen en schendingen van mensenrechten. Omdat de aangekondigde sancties niet het gehoopte effect opleverden zijn we van plan een zeer kritische resolutie aan te nemen.

Denkt u dat de EU sancties voor Wit-Rusland enig effect hebben gehad?

Gezien het enkel om diplomatische sancties ging was het resultaat vrij beperkt. Sinds februari overwegen ministers economische sancties en nu is er wel een reactie vanuit Minsk. De economische samenwerking met de EU betekent heel veel voor Wit-Rusland en daarom denk ik dat de sancties een positief resultaat kunnen opleveren.

Enkele landen zoals Letland en Slovenië hebben twijfels bij de sancties tegen Wit-Rusland. Hoe ziet u deze verdeling in de Raad?

Het is nu pas duidelijk geworden waarom sommige landen de sancties blokkeerden omdat ze vreesden dat hun bedrijven er onder zouden lijden. Toch mogen we niet passief toekijken terwijl de mensenrechtensituatie in een buurland zoals Wit-Rusland verslechtert.

We gaan niet uit van een snelle revolutionaire overgang van een autoritair regime naar een democratische staat, maar we willen wel dat politieke gevangenen vrijgelaten worden en dat het regime haar eigen burgers respecteert.

Recent werden twee mannen geëxecuteerd die beschuldigd werden van een terroristische aanslag op de metrolijn in Minsk. Heeft dit het standpunt van het Parlement over het regime van Lukashenko veranderd?

Veel Europarlementariërs waren geschokt omdat de executies op een zeer gruwelijke manier uitgevoerd werden, terwijl het juridische proces vele vragen opriep en de internationale gemeenschap het proces veroordeelde. Dit was een duidelijk teken dat het regime in Minsk nog niet klaar is om te communiceren met de internationale gemeenschap en het was ook een aanleiding voor de kritische resolutie van het Parlement over de recente ontwikkelingen.