Europese Commissie wil snel maatregelen tegen nieuwe drugs, "legal highs" en drugsroutes

De EU is er de laatste 18 maanden in geslaagd het gebruik van en de handel in drugs terug te dringen. De Commissie wil nu ook de zogenaamde "legal highs" aanpakken. Zo heeft zij op 20 oktober voorgesteld om mephedron, een ecstasy-achtige drug die al in 15 lidstaten illegaal is, in de hele EU te verbieden (zie IP/10/1355 ). Ook zijn er belangrijke vorderingen geboekt bij het blokkeren van de invoer van cocaïne en heroïne. Er moet echter meer worden gedaan om de stijging van het aantal cocaïnedoden te stoppen en de opkomst van nieuwe drugs en het ontstaan van nieuwe grensoverschrijdende handelsroutes tegen te gaan. Dit zijn de belangrijkste conclusies van het eerste voortgangsverslag over het EU-drugsactieplan 2009-2012, dat vandaag is uitgebracht. Jaarlijks overlijden 6 500 à 7 000 mensen in de EU aan een overdosis. Het aantal Europeanen dat het afgelopen jaar een illegale drug heeft gebruikt, wordt geschat op 25 à 30 miljoen; vier miljoen van hen gebruikten cocaïne. Er waren duizend sterfgevallen waarbij cocaïne een rol speelde.

"Miljoenen Europeanen ondervinden de gevolgen van drugsmisbruik en de daarmee samenhangende criminaliteit. De geboekte vorderingen stemmen hoopvol, maar we moeten meer in het werk stellen om ervoor te zorgen dat drugs minder schade veroorzaken. Ook moeten we sneller optreden als er nieuwe middelen op de markt komen," aldus Viviane Reding, vicevoorzitter en EU-commissaris voor Justitie. "Ik roep de regeringen van de lidstaten ertoe op om de diensten voor drugspreventie en verslavingszorg op peil te houden, ook nu er sprake is van een economische crisis. Deze crisis zou de drugsproblematiek in de EU namelijk wel eens kunnen verergeren."

In het voortgangsverslag dat de Commissie vandaag heeft uitgebracht, beschrijft zij de vorderingen die in 2009 en de eerste helft van 2010 zijn geboekt in het kader van het EU-drugsactieplan 2009-2012. Haar bevindingen zijn gebaseerd op bijdragen van de EU-lidstaten, het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving en Europol. Een greep uit de resultaten:

• - 

  een daling van het aantal nieuwe hiv-besmettingen onder drugsgebruikers, doordat de lidstaten de afgelopen tien jaar fors hebben geïnvesteerd in preventieve maatregelen;
• - 

  intensievere samenwerking bij de bestrijding van drugshandel, met twee nieuwe programma's voor de uitwisseling van gegevens en de ontwikkeling van technieken om drugs te bestrijden in West-Afrika, alsmede het Europees pact ter bestrijding van de internationale drugshandel, met het oog op het blokkeren van cocaïne- en heroïnelijnen;
• - 

  een strategischer onderzoeksaanpak, om beleid te helpen ontwikkelen waardoor drugsgebruik minder schade veroorzaakt voor de volksgezondheid en de samenleving.
• - 

  Daarnaast vermeldt het verslag een aantal problemen waarvoor nadere maatregelen geboden zijn:
• - 

  de snelle opkomst van "legal highs": nieuwe middelen die verhandeld worden als legale alternatieven voor illegale drugs, zoals het ecstacy-achtige mephedrone, waarop de Commissie onlangs al een verbod in de EU heeft voorgesteld (zie IP/10/1355);
• - 

  de toename van het gecombineerd gebruik van legale en illegale drugs;
• - 

  de stijging van het aantal sterfgevallen veroorzaakt door een overdosis cocaïne (volgens het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsgebruik gaat het vermoedelijk om circa 1 000 gevallen per jaar);
• - 

  de snelheid waarmee georganiseerde misdaadgroepen hun drugsroutes verleggen om de drempels die de EU-lidstaten opwerpen te omzeilen;

  Voorts verdient het aanbeveling om bij externe bijstand aan derde landen een sterker accent te leggen op beleid dat de vraag naar drugs in de betrokken landen terugdringt.

De huidige economische crisis zal naar verwachting ook zijn weerslag hebben op de drugsproblematiek in de EU. Economische malaise zou onder kwetsbare groepen tot meer drugsgebruik kunnen leiden. De Commissie roept de lidstaten op om verslavingszorg te blijven financieren.

Het vandaag gepubliceerde verslag omvat een eerste evaluatie van de algehele doeltreffendheid van het EU-drugsactieplan. Volgend jaar zal de Commissie de overkoepelende EU-drugsstrategie 2005-2012 en haar twee drugsactieplannen evalueren.

Achtergrond

Drugsmisbruik is een probleem dat vraagt om een geïntegreerde, multidisciplinaire langetermijnaanpak. De EU-drugsstrategie 2005-2012 en de twee drugsactieplannen (2005-2008 en 2009-2012) voor de tenuitvoerlegging daarvan schetsen de samenhangende en evenwichtige aanpak die de EU volgt om vraag en aanbod van drugs terug te dringen.

Het EU-drugsactieplan 2009-2012 is opgebouwd rond vijf prioriteiten: coördinatie bevorderen, de vraag naar drugs beperken, het aanbod van drugs terugdringen, internationale samenwerking stimuleren en het inzicht in het drugsprobleem verbeteren. Het actieplan omvat meer dan 70 maatregelen om het overheidsoptreden inzake illegale drugs beter te coördineren. Het gaat om maatregelen op het gebied van volksgezondheid, wetshandhaving, douane, strafrecht en externe betrekkingen.

Het drugsbeleid is voornamelijk de verantwoordelijkheid van de lidstaten. De Commissie is verantwoordelijk voor het formuleren, volgen en evalueren van de EU-drugsstrategie en de EU-drugsactieplannen.

Zij kan de lidstaten echter wel voorstellen om nieuwe drugs onder controle te stellen overeenkomstig Besluit 2005/387/JBZ van de Raad. Bij dat besluit is een mechanisme ingevoerd waarmee snel informatie over nieuwe psychoactieve drugs kan worden uitgewisseld. Ook heeft de Commissie een procedure ingesteld voor risicobeoordeling en controle van dergelijke stoffen.

Meer informatie:

Algemene newssite van DG Justitie:

http://ec.europa.eu/justice/news/intro/news_intro_en.htm

Homepage van vicevoorzitter Viviane Reding, commissaris voor justitie, grondrechten en burgerschap:

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/index_en.htm