Nederlandse politieke leiders sinds 1848 - Collegereeks 2010

Nationale politieke ontwikkelingen worden niet alleen bepaald door politieke instituties, maar ook door individuele actoren. Belangrijke politieke gebeurtenissen of stromingen zijn dan ook vaak sterk verbonden aan prominente staatslieden. Zo ook in de moderne Nederlandse geschiedenis.

In november en december 2010 heeft het Montesquieu Instituut in samenwerking met het Departement Bestuurskunde van de Universiteit Leiden en de Campus Den Haag een serie van zeven colleges georganiseerd over Nederlandse parlementaire geschiedenis en politiek leiderschap.

Tijdens deze collegereeks werd in een inleidend college ingegaan op de veranderingen in de politieke cultuur in de periode 1848-1970. Verder werden de politieke biografieën van zes Nederlandse oud-premiers behandeld. Met een reikwijdte van Thorbecke tot Cals hebben diverse docenten van naam hun persoonlijkheid en invloed op de Nederlandse politiek toegelicht.

De collegedata van ‘Parlementaire Geschiedenis - Nederlandse politieke leiders sinds 1848’ zijn:

De colleges zijn van 18.30 tot 21.00 uur en vinden plaats op de locaties van de Campus Den Haag aan de Lange Houtstraat 5-7* en Stichthage (Den Haag-CS)**.

• * 

  Ingang bij de glazen deuren. Collegezaal ligt op de vierde verdieping en is per lift bereikbaar.

** Ingang in de stationshal van Den Haag –CS, bovenaan de roltrap is de entree aan de linkerhand.

Nb.: Bij beide locaties is bij binnenkomst legitimatie verplicht.

2 November 2010, Inleiding

Dit college wordt verzorgd door Prof. Dr. Henk te Velde hoogleraar Geschiedenis aan de Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit Leiden.

Inleidend college over Nederlandse politici en leiderschap. Aan de hand van zijn boek “Stijlen van leiderschap” geeft Henk te Velde een college over de verschillen in stijl van regeren.

9 november 2010, Thorbecke: Een filosoof in de politiek.

Thorbecke i wordt gezien als de grote ontwerper van de Nederlandse democratie beginnend met de grondwet van 1848. De auteur ziet deze als een belangrijke cesuur die een coherent liberaal beleid mogelijk maakte en de sociaal-economische eenwording van Nederland bevorderde. Thorbecke had aan het einde van zijn politieke loopbaan de rechtsstaat systematisch in het staatsbestel verankerd en een niet-revolutionaire parlementaire politieke cultuur gevestigd.

Dit college wordt verzorgd door de auteur van de biografie Dr. Jan Drentje, docent Theoretische Geschiedenis, Rijksuniversiteit Groningen.

10 november 2010, Abraham Kuyper: Een biografie.

"Abraham de Geweldige i”, zoals hij in cartoons werd afgebeeld is van groot belang geweest voor de emancipatie van het protestantse volksdeel eind 19^e en begin 20^e eeuw.

Dit college wordt verzorgd door de auteur van de biografie Dr. Jeroen Koch docent aan de Universiteit Utrecht.

17 november 2010, Cort van der Linden, minister-president in oorlogstijd: Een politieke biografie.

Van der Linden i is de leider van het oorlogskabinet 1914-1918 geweest en onder zijn bewind werd het algemeen kiesrecht in gevoerd en vrouwenkiesrecht mogelijk gemaakt. De auteur van de biografie vermeldt dat Van der Linden een consensusdenker was en wellicht als de grondlegger van het poldermodel gezien kan worden. Daarnaast opereerde Van der Linden als niet-gebonden liberaal op een zelfstandige wijze ten opzichte van het parlement.

Dit college wordt verzorgd door de auteur van de biografie Johan den Hertog.

24 november 2010, Hendrikus Colijn: Dit leven van krachtig handelen en Schipper naast God.

De inmiddels wellicht geruststellende en legendarisch woorden dat het volk maar rustig moet slapen want de regering waakt, worden te pas en te onpas gebruikt. De auteur van de biografie brengt deze uitspraak onder in een rij mythen die rondom de persoon Colijn i bestaan. Voorts wordt door de auteur van de biografie aangegeven dat krachtig handelen, eerste in praktijk gebracht in Indië, later in Colijn’s politieke leven een wezenskenmerk was en werd.

Dit college wordt gegeven door de auteur van de biografie Dr. Herman Langeveld.

1 december 2010, Beel: Van Vazal tot onderkoning.

Was Beel i staatsman? Een moeilijk te beantwoorden vraag. Hij was in ieder geval wel degene die een cruciale rol speelde tot ver nadat andere naoorlogse politieke leiders van het toneel waren verdwenen. Hij was achter de schermen betrokken bij veel naoorlogse kabinetsformaties

Dit college wordt gegeven door de auteur van de biografie Dr. Lambert Giebels i.

7 december 2010, Cals: Koopman in verwachtingen 1914-1971.

De politieke loopbaan van Cals i begon na de bevrijding. Hij was onder andere Tweede Kamerlid, staatssecretaris en minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Zijn aantreden als premier in 1965 leek de kroon op zijn carrière te worden. Maar in plaats van visionair bestuurder werd Cals vooral crisismanager: de huwelijken van de prinsessen Beatrix en Margriet, rumoer met provo's en bouwvakkers, economische tegenwind en tegenvallende verkiezingsuitslagen maakten dat hij nauwelijks toekwam aan het beoogde 'werken voor het jaar 2000'. Precies anderhalf jaar nadat hij zijn intrek in het Catshuis had genomen, sneuvelde Cals als premier. Naar huis gestuurd door zijn eigen KVP.

Dit college wordt gegeven door de auteur van de biografie Paul van der Steen.

Op woensdag 15 december 2010 is ter afsluiting van deze collegereeks een conferentie georganiseerd over politieke biografieën.

De conferentie werd georganiseerd door

• - 

  Montesquieu Instituut – Den Haag
• - 

  Campus Den Haag – Universiteit Leiden
• - 

  Documentatie Centrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) – Universiteit Groningen
• - 

  Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) – Radboud Universiteit Nijmegen.
• - 

  Biografie Instituut – Universiteit Groningen

Voor meer informatie, stuur een e-mail naar: education@montesquieu-instituut.nl