Europese Commissie wil contractenrecht versoepelen voor gemak consumenten en ondernemingen

IP/10/872

Brussel, 1 juli 2010

Contracten zijn van essentieel belang voor de relaties tussen ondernemingen en consumenten. De eengemaakte markt van de Europese Unie steunt op het contractenrecht. Ondernemingen, meer bepaald ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf, ondervinden echter problemen bij grensoverschrijdende verkopen omdat elk van de 27 EU-lidstaten een eigen contractenrecht heeft. Slechts 8% van de consumenten koopt online in een andere lidstaat (Consumentenscorebord 3e ed.). Bovendien loopt 61% van alle grensoverschrijdende bestellingen op niets uit omdat handelaren niet in het land van de consument willen leveren. Dat is vooral te wijten aan regelgevingsbarrières en rechtsonzekerheid over de toepasselijke regels. Om een aantal van deze problemen aan te pakken en het potentieel van de eengemaakte markt van Europa te vergroten, heeft de Europese Commissie vandaag in een strategisch beleidsdocument meerdere opties voor een meer samenhangende benadering van het contractenrecht gepresenteerd. Het doel is te zorgen voor meer rechtszekerheid voor ondernemingen en voor eenvoudiger regels voor consumenten. De openbare raadpleging over dit beleidsdocument loopt tot 31 januari 2011.

"Ik wil dat een Poolse, Duitse of Spaanse consument bij een Italiaanse, Finse of Franse onderneming even veilig online-aankopen kan verrichten als in het eigen land. En ik wil dat Europese ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf hun producten en diensten kunnen aanbieden aan consumenten in andere landen zonder dat zij een grondige kennis moeten hebben van het nationale contractenrecht van alle overige 26 EU-landen," zei vicevoorzitter Viviane Reding, EU-commissaris voor Justitie, grondrechten en burgerschap. "Ik roep consumenten en ondernemingen van alle 27 lidstaten op om actief deel te nemen aan de door de Commissie georganiseerde openbare raadpleging. Het is duidelijk dat de Europese economie zich momenteel in een crisis bevindt. Maar tegelijkertijd doet er zich thans ook een historische kans voor om de economische groei te stimuleren door de kosten voor grensoverschrijdende transacties terug te dringen. Daarom moeten wij nu een grote stap zetten in de richting van een Europees contractenrecht."

Contracten zijn van essentieel belang voor de activiteiten van ondernemingen en voor de verkoop aan consumenten. Zij zijn de formele neerslag van een overeenkomst tussen partijen en kunnen worden gesloten op zeer uiteenlopende gebieden, waaronder de verkoop van goederen en de verlening van diensten zoals het boeken van een vlucht of het aangaan van een lening. In het kader van een contract tussen een onderneming en een consument kan een Ierse consument bijvoorbeeld online een mp3-speler aankopen bij een Franse detailhandelaar. In dat geval zou het Ierse contractenrecht van toepassing zijn wanneer de Franse detailhandelaar zijn website heeft ontworpen voor Ierse consumenten.

De eengemaakte markt van Europa is gebaseerd op een brede waaier aan contracten, die onder verschillende nationale wetgevingen vallen. Het naast elkaar bestaan van verschillende regels kan leiden tot extra transactiekosten, een grotere rechtsonzekerheid voor ondernemingen en een gebrek aan vertrouwen bij consumenten. Zowel consumenten als ondernemingen stuiten op significante belemmeringen wanneer zij profijt trachten te trekken uit de eengemaakte markt van de EU. Transactiekosten (zoals de aanpassing van contractvoorwaarden en van het commerciële beleid of de vertaling van de betrokken regels) en rechtsonzekerheid als gevolg van de toepassing van buitenlands contractenrecht, maken het voor het midden- en kleinbedrijf, waartoe 99% van alle EU-ondernemingen behoren, bijzonder moeilijk om op de interne markt activiteiten te ontplooien.

Daarom heeft de Commissie in een vandaag aangenomen groenboek meerdere opties gepresenteerd om het contractenrecht meer samenhang te geven. Het gaat onder meer om de volgende beleidsopties:

• - 

  De publicatie op het web van (niet-bindende) modelbepalingen voor contracten, die kunnen worden gebruikt op de eengemaakte markt van Europa.
• - 

  Een (bindend of niet-bindend) "instrumentarium" voor EU—wetgevers wanneer zij nieuwe wetgeving aannemen om te komen tot betere en meer samenhangende regels.
• - 

  Een aanbeveling over contractenrecht, waarin de EU-lidstaten wordt verzocht een Europees contractenrecht in hun nationale rechtsstelsels op te nemen. Deze aanpak is gedeeltelijk gebaseerd op het model van de Verenigde Staten, waar op een na alle vijftig staten de Uniform Commercial Code vrijwillig hebben aangenomen.
• - 

  Een facultatief Europees contractenrecht (een "28e regeling"), dat vrij door consumenten en ondernemingen kan worden gekozen in hun contractuele relaties. Dit facultatieve recht zou een alternatief zijn voor het bestaande nationale contractenrecht en zou beschikbaar zijn in alle talen. Het zou kunnen gelden voor grensoverschrijdende contracten of voor grensoverschrijdende én binnenlandse contracten. Het zou een hoge mate van consumentenbescherming en rechtszekerheid moeten bieden tijdens de gehele duur van een contract.
• - 

  Harmonisatie van het nationale contractenrecht via een EU-richtlijn.
• - 

  Volledige harmonisatie van het nationale contractenrecht via een EU-verordening.
• - 

  Het opstellen van een volwaardig Europees burgerlijk wetboek, dat in de plaats komt van alle nationale regelingen voor contracten.

Achtergrond

In het kader van de Europa 2020-strategie, waarvoor voorzitter José Manuel Barroso op 3 maart 2010 (IP/10/225) het startsein heeft gegeven, wil de Commissie belemmeringen voor de eengemaakte markt wegwerken om het economisch herstel te bevorderen. De Commissie werkt onder meer aan geharmoniseerde oplossingen voor consumentencontracten en EU-modelcontractbepalingen en wil verdere stappen zetten in de richting van een facultatief Europees contractenrecht. De totstandbrenging van een facultatief instrument voor contractenrecht is ook een van de belangrijkste maatregelen van de op 19 mei 2010 door de Commissie gepresenteerde digitale agenda voor Europa.

Het Europees Parlement heeft zich in een resolutie van 25 november 2009 voorstander getoond van een facultatief Europees contractenrecht. De voormalige commissaris voor de interne markt en mededinging, Mario Monti, heeft in zijn rapport over de eengemaakte markt van 9 mei ll. ook gewezen op de voordelen die een facultatieve "28e regeling" zou hebben voor consumenten en ondernemingen.

Op 12 mei ll. heeft de Commissie een nieuwe deskundigengroep bijeengeroepen om het zogenaamde "ontwerp-gemeenschappelijk referentiekader" - een eerste ontwerp voor een Europees contractenrecht, dat de afgelopen jaren is ontwikkeld in het kader van het EU-onderzoeksprogramma - om te vormen tot een eenvoudig, gebruiksvriendelijk en werkbaar instrument, dat is afgestemd op de behoeften van consumenten en de realiteit van het ondernemingsleven (IP/10/595). De deskundigengroep, die bestaat uit juridische deskundigen en beoefenaars van juridische beroepen uit heel Europa, komt eenmaal per maand samen in Brussel. De vandaag gestarte openbare raadpleging zal ertoe bijdragen dat de deskundigengroep zich zal bezighouden met de belangrijkste contractenrechtelijke problemen waarmee consumenten en ondernemingen vandaag worden geconfronteerd.

De raadpleging loopt tot 31 januari 2011 en met behulp van de resultaten ervan zal de Commissie vóór 2012 voorstellen uitwerken.

Voor meer informatie

Het vandaag door de Commissie aangenomen "Groenboek over beleidsopties voor de ontwikkeling van een Europees contractenrecht voor consumenten en ondernemingen" is gepubliceerd op:

http://ec.europa.eu/justice_home/news/consulting_public/news_consulting_public_en.htm

Newsroom Justitie en binnenlandse zaken:

http://ec.europa.eu/justice_home/news/intro/news_intro_en.htm

Homepage van Viviane Reding, vicevoorzitter en commissaris voor Justitie, grondrechten en burgerschap:

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/index_en.htm