Nieuwe voorzitter EP commissie ontwikkelingssamenwerking Eva Joly: absoluut niet onder de indruk van machthebbers

Interview met Joly door europarltv

Sinds juli heeft de commissie ontwikkelingssamenwerking i een voormalige Franse anticorruptierechter aan het hoofd. Eva Joly, zeer populair in Frankrijk en gevreesd door hen die zij vervolgde. Deze "energieke vrouw, in staat om bergen te verzetten" is een "moedige rechter geweest die zich niet in de luren liet leggen". In haar nieuwe baan is zij vastberaden om belastingparadijzen te bestrijden. Een portret door twee mannen die haar in haar lange en rijke carrière hebben ontmoet.

"Zij is een heel levendig, energiek persoon met een grote mate van nieuwsgierigheid. Zij is in staat om mensen ergens voor warm te laten lopen en zij staat open voor nieuwe ideeën en nieuwe ontmoetingen. Wanneer zij in een idee geïnteresseerd is, is zij bereid om bergen te verzetten om haar doel te bereiken", zegt haar uitgever Laurent Beccaria, die haar sinds 1998 kent.

William Bourdon heeft haar leren kennen toen hij advocaat was van personen waar zij de financiële handel en wandel van onderzocht. "Ik heb echt met haar in een machtstrijd gezeten, met werkelijk uiteenlopende professionele zienswijzen. Maar ik heb nooit deel uitgemaakt van de advocaten die haar destijds hebben gestigmatiseerd."

"Machthebbers zijn niet noodzakelijkerwijs het intelligentst of interessantst"

Volgens Bourdon was zij "een zeer moedige, vastberaden onderzoeksrechter die zich niet in de luren liet leggen. Dat was uiteraard niet gemakkelijk voor advocaten, met inbegrip van mezelf. Zij heeft altijd haar moed en vastberadenheid ten dienste van de verdediging van een aantal waarden en principes gesteld, waar zij zeer aan gehecht is."

CV Eva Joly

• - 

  1943, geboren op 5 december in Oslo (Noorwegen) als Gro Eva Farseth
• - 

  1961, gaat naar Parijs en ontmoet daar haar toekomstige echtgenoot, Pascal Joly
• - 

  1981, begin van haar loopbaan in de magistratuur
• - 

  1990, als onderzoeksrechter benoemd, waarin zij zaken zoals de Elf-affaire (een groot fraudeschandaal) onderzoekt
• - 

  1996, Loïk Floch-Prigent, de voormalige President van Elf, gaat de gevangenis in voor verduistering
• - 

  2002, adviseur voor de Noorse overheid in de bestrijding van internationale corruptie
• - 

  2003, publiceert een boek over haar werk als onderzoeksrechter. Het boek wordt een bestseller
• - 

  2005, oprichting van een beschermingsnetwerk voor rechters die corruptie bestrijden
• - 

  2009, adviseur van de regering van IJsland over de instorting van het IJslandse banksysteem
• - 

  2009, gekozen tot lid van het EP voor de Groenen, wordt voorzitter van de commissie ontwikkelingssamenwerking

"Ze heeft een diep rechtvaardigheidsgevoel, misschien wel omdat zij zelf onrechtvaardigheid heeft meegemaakt in haar leven", zegt Beccaria. "Vooral de onrechtvaardigheid door de rijken. Zij is in een tamelijk bescheiden milieu geboren en zij heeft een grote sociale stijging meegemaakt: in Noorwegen en in Frankrijk, wat een land met zeer sterke sociale kasten is.

Tot haar grote verrassing ontdekte zij dat degenen die de macht hebben, niet noodzakelijkerwijs de intelligentste of de interessantste mensen zijn, beter dan de anderen, maar integendeel, het waren eenvoudigweg de mensen die de macht hadden."

Een strijdster in het Europees Parlement

Zal een structuur zoals het Europees Parlement i wel passen bij een strijdbare persoon zoals Eva Joly? Bourdon denkt dat "een instelling zoals het Europees Parlement een beetje atypische, vastberaden persoonlijkheden zoals Eva Joly nodig heeft die zaken in beweging kunnen zetten". Beccaria voegt eraan toe dat het feit dat zij zich aan het einde van haar publieke loopbaan bevindt, haar een grote vrijheid geeft.

Beccaria en Bourdon zijn beiden van mening dat de strijd tegen belastingparadijzen één van haar prioriteiten zal zijn. "Zij heeft gezien in hoeverre dit een bron van verschrikkelijke ongelijkheid is," zegt Beccaria. "Zij is in de jaren negentig meer in het politieke midden begonnen en als gevolg van wat zij in haar onderzoeken heeft gezien, is zij activistischer en radicaler geworden. Dit in tegenstelling tot veel mensen die radicaler zijn in hun jeugd en gematigder worden naarmate zij ouder worden."

Beccaria hoopt dat zij een volledig nieuwe visie op ontwikkelingssamenwerking zal doorvoeren. "Zij heeft geen morele maar een politieke visie op de rechtspraak: zij ziet de rechtspraak als een middel om de machtsverdeling te herstellen: meestal is de rechtspraak een middel voor de rijken om de armsten te overheersen. Wat ontwikkelingshulp betreft, is het absoluut noodzakelijk dat de rechtspraak zich ook op de rijken richt. Indien zij dat voor elkaar kan krijgen, kan dat een compleet nieuw beeld opleveren."

"De loopbaan van mevrouw Joly: een mooi voorbeeld voor vrouwen van vijftig"

Volgens Beccaria kan de loopbaan van mevrouw Joly fungeren als een mooi voorbeeld voor vrouwen van vijftig. "Mevrouw Joly was juridisch adviseur in een psychiatrisch ziekenhuis. Toen zij tegen de vijftig liep en haar kinderen had opgevoed, is zij met haar publieke functies begonnen. Dat is een mooie manier om aan te tonen dat de nieuwe generatie vrouwen geweldige dingen kan doen op een leeftijd waarop sommigen al aan hun pensioen denken. Een indrukwekkend voorbeeld!"