Rapporteur van het EP Hannes Swoboda over de EU-ambities van Kroatië
Hannes Swoboda reikt zijn hand uit naar Kroatië
De EU-ambities van landen als Kroatië, IJsland en Turkije zal op woensdagmiddag door de Europese Parlementsleden in Straatsburg worden besproken. Kroatië wordt geacht als eerste toe te treden tot de Unie. De rapporteur van het EP voor de kwestie is de Oostenrijkse socialist Hannes Swoboda.
De voormalige Joegoslavische staat Slovenië trad in 2004 toe tot de EU. Waarom duurt het proces voor Kroatië - dat zich economisch relatief goed heeft ontwikkeld - zo lang?
"Kroatië heeft een oorlog meegemaakt en in de nasleep van die oorlog waren er veel problemen met betrekking tot de terugkeer van vluchtelingen. Onder de regering van de voormalige president Franjo Tu?man (1990-1999) waren de structuren in het land bovendien niet erg democratisch en dus moesten er hervormingen doorgevoerd worden. Maar we moeten vaststellen dat in vergelijking met andere landen het de hoogste tijd is dat Kroatië de kans krijgt om toe te treden tot de Europese Unie."
Heeft u een tijdschema in gedachten voor de toetreding van Kroatië?
"Het volledige lidmaatschap zou in 2012 kunnen starten. De laatste onderhandelingen zouden in het midden van 2010 moeten plaatsvinden. Daarna moet het Europees Parlement i zijn toestemming geven en heeft het enkele maanden nodig om alle details te bestuderen. Daarom kan het ratificatieproces pas beginnen in 2011. Het hangt echter sterk af van Kroatië en de bereid de nodige inspanning te leveren."
Hoofdaanklager Serge Brammertz van het Joegoslavië-tribunaal zal naar verwachting kritiek leveren op Kroatië in de VN Veiligheidsraad over de samenwerking met het Hof. Het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België en Finland zeggen dat ze de onderhandelingen over de toetreding van Kroatië zullen blokkeren als dit het geval is…
"Dit vormt natuurlijk een probleem. Het enige conflict dat blijft bestaan betreft de documenten die betrekking hebben op de artilleriebeschieting van Knin, die het Hof nodig heeft voor de berechting van de voormalige Kroatische generaal Ante Gotovina. Er bestaan verschillende opvattingen over de vraag of de documenten nog bestaan. Alles moet in het werk worden gesteld om de documenten te vinden of er moeten worden aangetoond dat de documenten zijn vernietigd.
Dit is een belangrijke kwestie, maar het lidmaatschap mag niet afhangen van deze zaak, omdat in vele andere gevallen Kroatië goed heeft meewerkt met het Hof van Justitie in Den Haag. In mijn rapport heb ik aanbevolen om mensen van buiten Kroatië - veiligheids- en politie-experts - te laten helpen de documenten te vinden."
Zijn er andere problemen die de toetreding van Kroatië in de weg staan?
"Traditionele hervormingen in het algemeen, met inbegrip van alle elementen van bestuurlijke hervorming, reorganisatie van de rechtbanken, de privatisering van de scheepswerven… Een groot probleem vormt ook de strijd tegen corruptie, hoewel er positieve signalen bestaan inzake aftredingen van corrupte ambtenaren en een zekere opheffing van de immuniteit."
Tegen de tijd dat Kroatië toetreedt tot de EU zou het grensgeschil met Slovenië ook opgelost zijn?
"Dat hopen we. Wat nu belangrijk is is dat beide partijen overeenkomen dat de grenskwestie moet worden behandeld onmiddellijk na de ondertekening van het toetredingsverdrag. Dit probleem staat nu buiten de onderhandelingen. Het Kroatische parlement heeft de overeenkomst al met een grote meerderheid geratificeerd en hopelijk zal hetzelfde gebeuren in Slovenië. Als landen deze overeenkomst over het arbitrageproces bekrachtigen dan bestaat er geen belemmering voor de ratificatie van het toetredingsverdrag."
De Servische minister van Buitenlandse Zaken Vuk Jeremi? vertelde ons onlangs dat hij wil dat Servië binnen vijf tot zeven jaar toetreedt tot de EU. Is het denkbaar dat Kroatië en Servië en de andere Balkanlanden uiteindelijk op hetzelfde moment toetreden?
"Nee, dat kan ik me niet voorstellen. Kroatië moet zo snel mogelijk toetreden. Ik hoop dat Servië ook alles zal doen om zo snel mogelijk toe te treden. Maar er is met name voor Servië nog een hoop werk te verrichten."