Grondgebruik

“Wir haben für Sie den Platz AV03 von 102 Qudratmetern reserviert”. Zo berichtte de camping me voor het vertrek voor de vakantie. Duitse Gründlichkeit, vooral dat “quadraatmeter” vond ik leuk.

Prima vakantie gehad. Mooie streek de Mecklenburgische Seenplatte. Op mijn gereserveerde 102 m2 heb ik onder andere ook nagedacht over het vraagstuk van de grondpolitiek. Mijn 102 m2 bleken niet exact te zijn afgezet, en ik merkte bij mezelf een lichte ergernis als andere campinggasten over “mijn” erf liepen, om een stukje af te korten op weg naar de wasgelegenheid. Flauwekul natuurlijk, die ergernis, want de mensen waren steeds erg aardig en groeten vrijwel allemaal heel vriendelijk. Maar toch, het was wel mijn 102 quadraatmeter Platz.

Grondeigendom, we discussiëren daarover ook in de fractie. Ik vind eigenlijk dat hele fenomeen van eigendom van grond een raar verschijnsel. Dat iedereen recht heeft op de nodige privacy staat buiten kijf, mijn kleine ervaring op de camping leren me dat nog weer eens. Maar waarom moet je eigenaar zijn van een stuk grond? En ik heb het dan niet zo zeer over een woonkavel, maar over de groot verbruikers van grond, namelijk de landbouw.

Er zijn voor de landbouw al heel lang twee vormen van grondgebruik: eigendom en pacht. We zien een snelle terugloop van het verschijnsel pachtlandbouw. De grootste verpachter is de overheid. Daarnaast heb je ook nog de oude particuliere grootgrondbezitters en de grondspeculanten en beleggers. De oppervlakte pachtgrond daalt snel, in 1970 was het nog bijna de helft van het landbouwareaal. In 1999 was het al gedaald tot 35%.

Vanwege de grote druk op de ruimte in ons kleine land stijgen echter de pachtprijzen de laatste tijd enorm. Uiteraard tot groot verdriet van de pachtboeren. Er zit nu weer een forse verhoging aan te komen, zelfs tot 43%.

De oorzaak van die almaar stijgende grondprijzen en pachtprijzen is de schaarste aan ruimte in Nederland. Allerlei functies strijden om voorrang: stedenbouw, infrastructuur, behoefte aan recreatie en natuur, en natuurlijk de landbouw. Dat alles drijft de prijs enorm op. De overheid zou daar veel meer invloed op moeten hebben.

Is het zo’n gek idee om te pleiten voor nationalisatie van alle grond? De grond is in principe van ons allemaal en wordt voor gebruik door de overheid uitgegeven in pacht. Het is maar een gedachte, maar volgens mij wel een socialistische.

De werkelijkheid is nu dat instrumenten als pacht en erfpacht steeds meer uit de gratie raken. Maar is dat wel zo verstandig?

Na mijn vakantie heb ik “mijn” 102 quadraatmeter weer netjes opgeruimd achtergelaten voor de volgende gebruiker. Wat zo in het klein en in het kort kan, waarom kan dat niet in het groot en over langere termijnen?