Jij schrijft, het Parlement antwoordt: politieke partijen en partijpolitiek

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op vrijdag 15 mei 2009, 12:58.

Stel je vragen aan het Parlement

Veel burgers nemen contact op met het Europees Parlement i met vragen over de Europese verkiezingen van juni. Deze week belichten wij vragen over de politieke partijen in het Europees Parlement. Wat zijn de huidige fracties? Hoeveel leden telt het Europees Parlement? Financiert het Parlement campagnes van politieke partijen? Lees hier de antwoorden!

Wat zijn de partijprogramma's?

Op de websites van de fracties kun je een blik werpen op het programma en de prioriteiten (zie onderstaande link). De meeste europarlementsleden worden verkozen via de lijst van de partij in het land waar ze gekozen kunnen worden. De meeste partijen sluiten zich aan bij een politieke fractie in het Europees Parlement, zij onderschrijven daarmee de gemeenschappelijke politieke principes van de desbetreffende fractie. De fracties vormen de basis van het politieke leven in het Europees Parlement.

In het reglement van het Europees Parlement staat echter: "De leden van het Europees Parlement oefenen hun mandaat vrij uit. Zij mogen niet gebonden zijn door instructies en geen bindend mandaat aanvaarden." De leden hoeven daarom uiteindelijk alleen verantwoording af te leggen naar hun kiezers.  

Hoe kan een nieuwe fractie worden gevormd?

Momenteel zijn er 20 leden nodig om een politieke fractie te vormen en minstens één vijfde van de lidstaten moet binnen de fractie vertegenwoordigd zijn. De parlementsleden kunnen enkel bij één fractie aangesloten zijn.

Na de verkiezingen in juni zal dit veranderen. Het Europees Parlement besliste onlangs om het minimum aantal leden voor het vormen van een fractie te verhogen naar 25 leden die gezamenlijk minstens 7 lidstaten vertegenwoordigen.

Een aantal leden (dertig) is niet bij een fractie aangesloten en worden omgeschreven als de niet-ingeschreven leden.

De huidige politieke samenstelling van het Parlement

De leden van het Europees Parlement zijn georganiseerd in politieke fracties dus per politieke voorkeur en niet per nationaliteit. Er zijn momenteel 7 politieke fracties in het Europees Parlement. De grootste is de fractie van de Europese Volkspartij (Christendemocraten) en Europese Democraten met 288 leden (van de 785), de kleinste is de fractie Onafhankelijkheid/Democratie met 22 leden.

De financiering van de politieke partijen voor de verkiezingen

De financiering hangt in principe af van de wetten in de lidstaat. Elke partij ontvangt gelden volgens de nationale regelgeving voor verkiezingen.

Het Europees Parlement heeft echter een speciaal fonds voor politieke partijen op Europees niveau die worden gedefinieerd als organisaties die een politiek programma hebben, samengesteld uit nationale partijen en individuen als leden en vertegenwoordigd in verscheidene lidstaten.

Het aantal parlementsleden in juli 2009

Van 4 tot en met 7 juni zullen de grootste transnationale verkiezingen in de geschiedenis gaan plaatsvinden. Rond de 375 miljoen Europeanen in 27 landen van de EU zullen 736 leden van het Europese Parlement kiezen om hen te vertegenwoordigen.

Het totale aantal parlementsleden is regelmatig gegroeid door de uitbreidingen van de EU tot het voorlopige aantal van 785 leden sinds de toetreding van Bulgarije en Roemenië in 2007. In overeenstemming met het huidige Verdrag (van Nice i) zal het aantal leden dalen tot 736 na de verkiezingen.

Sinds 1979 zijn de leden van het Europese Parlement verkozen door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen voor een periode van vijf jaar. De zetels worden -als algemene regel - proportioneel verdeeld in overeenstemming met het bevolkingsaantal van elke lidstaat. Elke lidstaat heeft een vastgesteld aantal zetels. Duitsland heeft het grootste aantal leden (99) en Malta het kleinste aantal (5).  In deze verkiezingen zijn er 25 zetels te verdelen voor Nederland en 22 voor België.

Wanneer het Verdrag van Lissabon i in werking zal treden, zal het totale aantal leden tijdelijk naar 754 stijgen om na 2014 terug te gaan naar 751 leden. Nederland krijgt er dan een zetel bij (van 25 naar 26 leden) en België blijft gelijk (22 leden).

Klik voor meer informatie op onderstaande links.