EP beoordeelt voortgang kandidaat-lidstaten Turkije, Kroatië en Macedonië
Het Europees Parlement is bezorgd over het hervormingsproces in Turkije, dat voor het derde achtereenvolgende jaar steeds meer vertraagt. In een resolutie over de toetredingsonderhandelingen van Turkije roept het EP de "Turkse regering op om te bewijzen dat zij de politieke wil heeft om het hervormingsproces voort te zetten". In de voortgang van Kroatië en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië als kandidaat-lidstaten hebben Europarlementsleden wel vertrouwen.
EP-leden bezorgd over gebrek aan vooruitgang in onderhandelingen met Turkije
Een resolutie opgesteld door Ria OOMEN-RUIJTEN (EVP-ED, NL) stelt met bezorgdheid vast dat het hervormingsproces in Turkije voor het derde achtereenvolgende jaar steeds meer vertraagt. Europarlementsleden roepen de Turkse regering op om te bewijzen dat zij de politieke wil heeft om het hervormingsproces voort te zetten. Ook zijn ze verontrust over de toenemende polarisatie binnen de Turkse samenleving en tussen de grootste politieke partijen. Ze beklemtonen dat politieke hervormingen de kern van het hervormingsproces vormen en juichen het toe dat de Turkse regering een Nationaal Programma voor de goedkeuring van het acquis heeft opgesteld en goedgekeurd.
Democratische hervormingen gaan niet ver genoeg
Parlementsleden betreuren het dat de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in Turkije nog niet volledig gegarandeerd zijn. Ze vinden ook dat de aanneming in april 2008 van een amendement op artikel 301 van het wetboek van strafrecht niet volstaat, omdat er nog steeds mensen voor het uiten van niet-gewelddadige meningen vervolgd worden, zoals Leyla Zana, die in 1995 de Sacharovprijs werd toegekend.
Het Parlement betreurt het dat de eerste poging om de grondwet radicaal te hervormen tot een twist over het dragen van hoofddoekjes heeft geleid. De zaken die in 2008 tegen twee in het Parlement vertegenwoordigde partijen zijn aangespannen om ze te ontbinden, met name de nog hangende zaak tegen de DTP (Demokratik Toplum Partisi), verontrusten Europarlementsleden en ze roepen op tot een wijziging van de wetgeving inzake de politieke partijen.
Dee Turkse regering moet haar werk aan een nieuwe burgerlijke grondwet waarin de bescherming van de mensenrechten en de burgerlijke vrijheden centraal staat, hervatten, zeggen Europarlementsleden. Ook moet ze meer doen om een einde te maken aan de zogenaamde "eremoorden" van vrouwen. Het Parlement verwelkomt de instelling van een "Commissie gelijke kansen voor vrouwen en mannen" in het Turkse Parlement.
Noodzaak van allesomvattende regeling van de Cyprus kwestie
De resolutie onderstreept de noodzaak van een "allesomvattende regeling" van de kwestie Cyprus op basis van de resoluties van de VN-veiligheidsraad. Europarlementsleden steunen de rechtstreekse onderhandelingen tussen de leiders van de twee gemeenschappen op Cyprus en ze verzoeken Turkije om een gunstig klimaat voor de onderhandelingen te scheppen door de Turkse strijdkrachten terug te trekken.
Turkije's weigering om Cyprus te erkennen blokkeert de start van onderhandelingen over acht economische toetredingshoofdstukken. Het land weigert Cyprus de toegang tot zijn havens en luchthavens.
Het Parlement verzoekt Turkije om naleving van zijn uit het internationaal recht voortvloeiende verplichtingen, de resoluties van de VN-Veiligheidsraad en de uitspraak van het Europees Hof voor de mensenrechten naar aanleiding van de vierde klacht van Cyprus tegen Turkije over onderzoek naar het lot van vermisten. Het verzoekt de EU-lidstaten ook om Turkije tot passend optreden te bewegen, omdat het hierbij voornamelijk om een humanitaire kwestie gaat.
Duurzame regeling van de Koerdische kwestie
De Turkse regering moet met grote spoed een politiek initiatief lanceren voor een duurzame regeling van de Koerdische kwestie. Europarlementsleden vinden dat de economische en sociale mogelijkheden van burgers van Koerden moeten vergroten en hun culturele rechten duidelijk moeten verbeteren, met inbegrip van reële mogelijkheden om Koerdisch te leren op openbare en particuliere scholen en de taal te gebruiken in de omroep, in het dagelijks leven en bij de toegang tot openbare diensten. Ze juichen het toe dat sinds 1 januari 2009 een openbare televisiezender in de Koerdische taal dag en nacht in de lucht is.
Europees veiligheids- en defensiebeleid
Het Parlement verzoekt de Raad ten slotte om Turkije als één van de grootste leveranciers van troepen te betrekken bij de planning en besluitvorming in het kader van het Europees veiligheids- en defensiebeleid.
In de toetredingsonderhandelingen met Turkije zijn tot nu toe maar 10 van de 35 hoofdstukken aangevat. Sinds de onderhandelingen in oktober 2005 begonnen, is er maar één hoofdstuk afgerond: wetenschap en onderzoek.
Parlement vol vertrouwen over onderhandelingen met Kroatië
In een resolutie feliciteert het EP Kroatië met de vooruitgang die het op weg naar EU-lidmaatschap in 2008 gemaakt heeft. Europarlementsleden betreuren het dat een grensgeschil met Slovenië de toetredingsonderhandelingen blokkeert. Al bij al vertrouwen ze erop dat de onderhandelingen in 2009 kunnen worden afgerond.
Europarlementsleden zijn ingenomen met de bereidheid van Kroatië en Slovenië om het aanbod van de Europese Commissie tot bemiddeling te aanvaarden. De bemiddeling moet gebaseerd zijn op het internationale recht en de jurisprudentie. Het Parlement kijkt in deze context uit naar een snelle hervatting van de toetredingsonderhandelingen.
Het Parlement betreurt het dat, in het verleden, geschillen tussen Kroatië en zijn buurlanden (voornamelijk Slovenië) de toetredingsonderhandelingen geblokkeerd hebben. Die zouden geen hindernis voor de onderhandelingen mogen vormen, op voorwaarde dat de onderhandelingen niet worden gebruikt om vooruit te lopen op een definitieve oplossing van de kwesties, zeggen Europarlementsleden.
De resolutie, opgesteld door Hannes SWOBODA (PES, AT), dringt erop aan dat de Kroatische regering grotere inspanningen doet om de ontbrekende documenten in de zaak Ante Gotovina ogenblikkelijk aan het Joegoslavië-tribunaal beschikbaar te stellen.
Het Parlement erkent dat Kroatië vooruitgang heeft gemaakt in de strijd tegen corruptie en misdaad. Toch meent het dat er ernstiger inspanningen voor het gerechtelijk apparaat nodig zijn om de wezenlijke oorzaken van de gerechtelijke achterstand en de al te langdurige procedures aan te pakken en snel een echte en volledige rationalisering van de rechtbanken op gang te brengen.
De oprichting van vier verschillende rechtbanken afdelingen met 60 rechters, die zich specifiek bezighouden met de bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad, constateert het Parlement met voldoening. Het vindt dat er op alle niveaus nultolerantie ten opzichte van misdaad en corruptie moet heersen en dat er vonnissen geveld en uitgevoerd moeten worden, ook door inbeslagname van goederen.
EP herhaalt steun voor toekomstig lidmaatschap Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (FYROM)
Europarlementsleden bevestigen hun steun voor het toekomstig lidmaatschap van de FYROM, maar betreuren het dat de onderhandelingen, drie jaar nadat het land de status van kandidaat-lidstaat heeft gekregen, nog niet zijn gestart. Ze vragen de Raad om een datum dit jaar vast te leggen, waarop de toetredingsonderhandelingen kunnen beginnen. Skopje vragen ze om geschillen met buurlanden op te lossen, waaronder de kwestie van de naam.
In een resolutie opgesteld door Erik MEIJER (EVL/NGL, NL) onderstrepen Europarlementsleden de noodzaak voor de FYROM en Griekenland om een voor beiden aanvaardbare oplossing voor de kwestie van de naam te vinden. Ze bevestigen ook hun steun voor de bemiddeling door de VN. De Parlementsleden waarschuwen, dat als beide landen niet spoedig tot een overeenstemming komen, dat tot langdurig uitstel van de toetreding van de FYROM tot de EU kan leiden. Ze hopen dat de FYROM en Griekenland de onderhandelingen willen blijven voortzetten, ondanks de juridische procedures die Skopje gestart is over de toepassing van het interimakkoord voor het Internationaal Gerechtshof, waarin het Griekenland ervan beschuldigt dat het zich niet houdt aan het interimakkoord.
Europarlementsleden herhalen hun steun voor het Europees perspectief voor de FYROM en alle landen van de westelijke Balkan, dat van cruciaal belang is voor de stabiliteit, verzoening en vreedzame toekomst van de regio. Ze betreuren het dat de toetredingsonderhandelingen van de FYROM nog niet zijn gestart en ze vragen de Raad om een datum dit jaar vast te leggen, waarop de toetredingsonderhandelingen kunnen beginnen. Het Parlement wijst erop dat de Servische aanvraag tot de status van kandidaat-lidstaat niet tot gevolg mag hebben dat de aandacht voor de FYROM in de EU vermindert en de voortgang van het toetredingsproces verder vertraagt.
Procedure: Ontwerpresoluties / Gecombineerd debat: 11 maart 2009 / Stemming: 12 maart 2009 / Ontwerpresoluties aangenomen met wijzigingen (Kroatië: 548-40-34; Turkije: 528-52-43; FYROM: 478-92-42)