EU-actieplan ter bescherming van het haaienbestand
Met de goedkeuring van het allereerste EU-actieplan voor de instandhouding en het beheer van het haaienbestand bezorgt de Commissie i de EU vandaag een primeur op dit gebied. Het plan moet ervoor zorgen dat – zo nodig uit voorzorg – doeltreffende maatregelen worden genomen om het herstel van bedreigde haaienbestanden te ondersteunen, en dat richtsnoeren worden vastgesteld voor een duurzaam beheer van de betrokken visserijtakken, inclusief die waar haaien als bijvangst worden bovengehaald. Bovendien bevat het plan maatregelen om de wetenschappelijke kennis over haaienbestanden en de haaienvisserij te verbeteren.
De voorgestelde maatregelen hebben niet alleen betrekking op haaien, maar ook op aanverwante soorten, zoals roggen, en zijn van toepassing in alle gebieden waar de vloot van de EU actief is, dus zowel in als buiten de Europese wateren. Tot slot belooft de Commissie erop toe te zien dat de maatregelen die de EU in internationale instanties en overeenkomsten treft, sporen met het beleid dat de EU intern voert met betrekking tot het haaienbestand.
Europees commissaris i voor Maritieme Zaken en visserij, Joe Borg i : “De grote gevoeligheid van haaien voor overexploitatie en de sterke uitdunning van deze bestanden kunnen ernstige gevolgen hebben, niet alleen voor de haaien zelf, maar ook voor de mariene ecosystemen en voor de vissersgemeenschap. Het actieplan dat wij vandaag voorstellen, moet uitmonden in een door het voorzorgsbeginsel gestuurd beheer van de haaienvisserijtakken en in een substantiële versterking van het onderzoek naar de complexe rol van deze soorten in het mariene ecosysteem en naar de impact van de visserij op deze bestanden.”
Het actieplan bevat maatregelen om de gegevensverzameling en het wetenschappelijk advies te verbeteren, de beheers- en technische maatregelen te versterken en de controle op de naleving van het ontvinningsverbod te verscherpen. Dit verbod is sinds 2003 van kracht voor de wateren van de EU en voor alle vaartuigen van de EU, waar deze ook vissen. De Commissie stelt in het actieplan voor dat de maatregelen op EU- dan wel op lidstaatniveau worden uitgevoerd en dat de EU zich inzet voor bekrachtiging van de maatregelen door alle betrokken regionale organisaties voor visserijbeheer (ROVB's). Voor de volledige lijst van maatregelen: klik op de link onderaan.
Het plan heeft betrekking op alle kraakbeenvissen (haaien, roggen en draakvissen). Deze meer dan 1000 soorten komen overal ter wereld voor, vooral in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan, waar de EU-vaartuigen meer dan 50 % van hun haaienvangst bovenhalen. De haaienvisserij heeft sinds medio jaren 80 een sterke groei gekend als gevolg van de stijgende vraag naar van haaien afkomstige producten (vooral vinnen). Het probleem is dat deze soorten pas na lange tijd het stadium van volwassenheid bereiken, laat geslachtsrijp zijn, een lange dracht hebben en bovendien niet erg vruchtbaar zijn. Deze combinatie van factoren maakt hen zeer kwetsbaar voor overbevissing. Volgens een recente studie van de Internationale Unie voor het behoud van de natuur en de natuurlijke hulpbronnen zou momenteel maar liefst een derde van de haaiensoorten die in EU-wateren worden bevist, bedreigd zijn als gevolg van overmatige druk door de visserij. Ondanks de kwetsbaarheid van deze soorten en het toenemende belang ervan voor de EU-vloot is de haaienvisserij in de EU nooit stelselmatig beheerd. De Commissie is zich de afgelopen jaren bewust geworden van de zorgwekkende toestand van een aantal haaienbestanden en heeft daarom 0-vangsten of maatregelen voor een aanzienlijke verlaging van de visserijsterfte voorgesteld, zowel op EU-niveau als in verschillende ROVB’s.
Het EU-actieplan voor haaien is gebaseerd op het uitvoerige overleg dat in 2007 en 2008 is gevoerd met de lidstaten, de belanghebbende partijen en het brede publiek. Het plan is geënt op de structuur van het internationale actieplan voor haaien dat de FAO in 1999 heeft aangenomen. Overeenkomstig de voorschriften van het FAO-plan gaat het actieplan van de EU vergezeld van een evaluatieverslag over het haaienbestand, dat in de bijlage bij de mededeling is opgenomen.
Voor meer informatie:
Link naar het actieplan en het evaluatieverslag over het haaienbestand: