NAVO betrekt VN bij Afghanistan
Auteur: Hans de Vreij
De Verenigde Naties en de Europese Unie moeten een veel grotere rol gaan spelen in Afghanistan. Dat staat in de nieuwe strategische visie op Afghanistan die de NAVO op de top in Boekarest is overeengekomen. Op de top is ook gesproken over de zogenoemde Afghanisering van het land: de geleidelijke overdracht van veiligheidstaken aan Afghaanse militairen en politieagenten.
Niet verwonderlijk werd de presentatie van de NAVO-visie in Boekarest bijgewoond door de Afghaanse president Hamid Karzai en de secretaris-generaal van de VN, Ban Ki-moon. De aanwezigheid van die laatste betekende een primeur in de NAVO-geschiedenis. De Verenigde Naties hebben tot nu toe traditioneel enige afstand gehouden van de NAVO.
Ook in Afghanistan was het VN-optreden tot dusver weinig voortvarend. De nieuwe VN-gezant voor Afghanistan, de Noorse diplomaat Kai Eide, gaat binnen enkele dagen aan de slag om daar verandering in te brengen.
Politie en leger
De hoogste baas van de NAVO, secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer, vatte de NAVO-afspraken over Afghanistan als volgt samen: "Eén: het is een afspraak voor de lange termijn. Twee: het grote belang van Afghaans leiderschap. Drie: de behoefte aan betere coördinatie voor alle betrokkenen. En vier: onze steun voor een regionale benadering, in principe met blik op Pakistan."
Om de Afghanisering te realiseren, moet de NAVO meer nadruk leggen op allerlei activiteiten die het Afghaanse leger en politie in staat stellen taken zelf te vervullen. Bij wijze van voorzet voor deze strategie maakte president Karzai bekend dat in augustus het Afghaanse leger en de politie de veiligheidstaken in de hoofdstad Kabul zullen overnemen van ISAF.
Ook de Provinciale Reconstructieteams (PRT) moeten uiteindelijk door de Afghanen zelf worden overgenomen. Maar voordat het zover is, zullen de PRT's hun activiteiten onderling beter moeten afstemmen en ze een meer 'civiel karakter' geven - een punt waar ook Nederland zich sterk voor heeft gemaakt. Ook andere elementen uit de Nederlandse visie komen in het nieuwe actieplan voor, zoals de slogan 'geen veiligheid zonder ontwikkeling en geen ontwikkeling zonder veiligheid'.
Poetin: "Let's be friends"
Vol spanning was uitgekeken naar het laatste optreden voor een groot internationaal publiek van de Russische president Vladimir Poetin voordat hij in mei de macht overdraagt aan zijn opvolger Dmitri Medvedev. Dat publiek bestond uit de 26 staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO, bijeen in Boekarest. Zou Poetin weer eens ouderwets uithalen naar het Westen zoals hij de laatste tijd regelmatig heeft gedaan?
Maar wie Koude Oorlog-retoriek had verwacht kwam bedrogen uit. De sfeer bij de NAVO-Rusland raad was volgens minister Verhagen van Buitenlandse Zaken "goed". Uiteraard sputterde Poetin nog wat over het geplande raketschild en de mogelijke toekomstige uitbreiding van de NAVO naar Oekraïne en Georgië, maar de NAVO-top zelf had al besloten deze twee landen nog even in de wachtkamer te laten zitten.
Poetin benadrukte dat de NAVO Rusland nodig heeft bij het bestrijden van wereldomvattende problemen als energieveiligheid, terrorisme en zelfs de NAVO-operaties in Afghanistan. Hij tekende een akkoord waardoor de NAVO niet-militaire goederen via Russisch grondgebied naar Afghanistan kan vervoeren en zinspeelde erop dat Rusland wellicht toch weer volledig gaat meedoen aan het CFE-verdrag over de conventionele bewapening in Europa.
Een nieuwe Koude Oorlog is volgens Poetin onmogelijk omdat men elkaar nodig heeft. "Let's be friends, guys", zou hij hebben gezegd. Dit weekeinde gaat hij gezellig met president Bush uitwaaien en wat onderling overleg voeren in zijn optrekje aan de kust van de Zwarte Zee.
Geheim
Een tweede document waarover de NAVO-lidstaten het in Boekarest eens werden, blijft geheim. Het gaat om de politiek-militaire strategie voor de langere termijn, waarin op allerlei werkterreinen de doelen en werkwijzen zijn uitgewerkt. Geheimhouding is nodig om te voorkomen dat informatie in handen valt van de Taliban en andere strijdgroepen.
De NAVO-top heeft geen opzienbarende nieuwe toezeggingen over het leveren van troepen opgeleverd. Wel zal Frankrijk zevenhonderd tot duizend man naar Oost-Afghanistan sturen, bovenop de 1500 Franse militairen die al in het land actief zijn. Die troepenversterking maakt het voor de Amerikanen mogelijk eenheden te verplaatsen naar de onrustige zuidelijke provincie Kandahar, om daar de Canadezen bij te staan. Canada had eerder gedreigd te vertrekken als er geen substantiële extra steun zou komen.
Afghanisering
De afspraken op de top in Boekarest zijn onderschreven door de staatshoofden en regeringsleiders van de 26 NAVO-lidstaten, maar ook door vertegenwoordigers van andere landen die aan de ISAF-operatie meedoen, zoals Australië. Voor de meeste voornemens zal het afwachten zijn om te zien hoe ze worden uitgevoerd. Grote vraag is of de voorgenomen 'Afghanisering' in de praktijk echt zal werken.
Afspraken over ISAF
-
-ISAF komt nog steeds troepen en bepaalde middelen zoals helikopters tekort. De deze tekorten worden opgevuld, inclusief trainingsteams voor het Afghaanse leger.
-
-De ISAF-troepen worden meer flexibel ingezet.
-
-Alle maatregelen moeten worden genomen om burgerslachtoffers te voorkomen.
-
-Taliban-propaganda moet effectiever worden bestreden.
