Uitleg Merkel over resultaten Europese Raad en werkzaamheden Duits voorzitterschap
Bondskanselier Merkel geeft uitleg over de resultaten van de Europese Raad van 21-22 juni jl. De EP-leden zijn blij met de extra bevoegdheden voor het Europees Parlement. Tegelijkertijd is er bezorgdheid over het feit dat het Handvest van de Grondrechten niet in het verdrag wordt opgenomen en over opkomend nationalisme.
Namens de Raad
"Stilstand is achteruitgang," zegt Angela MERKEL en voegt daaraan toe: "Vertrouwen komt te voet en gaat te paard." Tijdens de onderhandelingen bestond het gevaar dat de hervormingsmoeheid en de splijtingsneiging zouden toenemen. Gelukkig is de Europese Raad van 21-22 juni succesvol geweest. Er kan nu een nieuw verdrag komen dat in 2009 van kracht kan worden. Een hervormingsverdrag dat rekening houdt met de zorgen van de burgers over een "superstaat" Europa. Een zorg die de bondskanselier overigens niet deelt, maar wel respecteert. Daarom zijn de symbolen uit het verdrag verwijderd en zullen de nationale parlementen meer betrokken worden bij de Europese besluitvorming.
Er komt een voorzitter van de Europese Raad en de stemverhouding in de Raad wordt op termijn aangepast. Er komen ook een Hoge Vertegenwoordiger en een Europese diplomatieke dienst. Het overdragen van bevoegdheden is geen noodzakelijk eenrichtingsverkeer. Waar de lidstaten het prima zelf aankunnen, komt er minder Europa. Er komen verder een Europees referendum en een protocol over de diensten van algemeen belang. Bovendien is er een oplossing gevonden voor het Handvest van de Grondrechten, dat juridisch bindend wordt.
Het Europees Parlement zal in de toekomst de voorzitter van de Europese Commissie kiezen en zal op meer terreinen het recht van medebeslissing krijgen. Er zullen altijd lidstaten zijn die niet, of in eerste instantie niet, deelnemen aan bepaalde beleidsterreinen, terwijl andere landen voortgaan. Dat is echter iets anders dan een Europa van meer snelheden, waar Merkel tegen is. Een Afrikaans spreekwoord zegt: "Als je snel wil gaan, ga dan alleen, als je vooruit wil gaan, ga dan samen."
De beleidsterreinen energie en bestrijding van de klimaatverandering worden in de toekomst richtinggevend. Europa is een verplichting om ertoe bij te dragen dat onze aarde behouden blijft. Na zovele oorlogen en oneindig veel leed hebben de burgers van Europa nu de mogelijkheid om in vrede verder te gaan voor een goede toekomst.
Fractiewoordvoerders
Joseph DAUL (EVP-ED, FR) prijst de fungerend Raadsvoorzitter en noemt het Duitse voorzitterschap "een tijger in de tank van Europa." Daul roemt de successen van het voorzitterschap waaronder de open skies overeenkomst met de VS en de boodschap die Merkel in Samara aan de Russische president Poetin gaf. De EVP is volledig tevreden met het wijzigingsverdrag.
Het Duits Raadsvoorzitterschap was een succes, aldus Martin SCHULZ (PES, DE). De top van dit weekend heeft weliswaar minder bereikt dan we eigenlijk nodig hebben, maar toch is er een grote stap vooruit gezet. Veel eisen van het EP zijn ingewilligd. Schulz dankt de regeringsleiders die zich hebben ingezet voor de EU, maar vindt de Poolse tegenwerking niet acceptabel. Er rust een plicht op democratische Duitse politici van Schulz' generatie om de verkeerde wegen uit het verleden nooit opnieuw te betreden en daarom hebben zij het recht om te zeggen dat een ieder die de oorlogsdoden naar voren wil brengen bij de stemverdeling in de Raad, tot staan gebracht moet worden. Schulz houdt de tegenstanders van Europese hervorming de woorden van Adenauer voor: "De koe die ik wil melken, mag ik niet slachten." Schulz noemt het EP de grote winnaar van deze ronde, omdat het Parlement dankzij de gekwalificeerde meerderheid kan handelen in tegenstelling tot de Raad met haar "rare stemprocedures."
Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK) feliciteert de Raadsvoorzitter. Het Duitse voorzitterschap is een groot voorzitterschap. Het is een teken van karakter dat Merkel een overeenkomst over een nieuw verdrag heeft kunnen bereiken. Binnenlandse zaken en justitie worden onder de parlementaire controle van het EP gebracht, wat betekent dat het Europees Parlement zijn democratische wasdom bereikt. Maar het wijzigingsverdrag is wel gelijk een bouwinstructie voor een Japanse pagode die door de man in de straat in het Engels is vertaald. De stille meerderheid heeft weinig gekregen voor haar steun aan de grondwet, waar Frankrijk en Nederland een grote slag aan hebben toegebracht. Maar goed, in de politiek is het altijd kunst- en vliegwerk.
Cristiana MUSCARDINI (UEN, IT) vindt dat de bijna maniakale aanval van Schulz jegens de Poolse president de pret vandaag een beetje bederft, maar ze is toch verheugd met het akkoord dat dankzij Merkel bereikt is. Als deelnemer aan de Conventie wil ze wel wijzen op een aantal negatieve punten: de grondrechten van kind en gezin zijn niet in de tekst opgenomen, er is geen ruimte voor symbolen als de vlag en de Europese hymne en de joods-christelijke wortels van de Unie zijn niet genoemd. Ook moet de sociale dimensie gelijke tred houden met de economische dimensie, anders kunnen we niet meer welvaart creëren voor de bevolking van Europa. Wel positief is het feit dat het EP meer bevoegdheden heeft gekregen. Muscardini nodigt Merkel uit om, naast het Handvest van de Grondrechten, ook met een Handvest van Plichten te komen.
"De tekst is goed, de muziek was zo vals als maar kon," aldus Daniel COHN-BENDIT (GROENEN/EVA, DE) die vindt dat de burgers van het proces uitgesloten waren. Europa zit misschien in zijn midlife-crisis. Er is iets gebeurd waar de Groenen het niet mee eens kunnen zijn: je kunt niet zonder het Handvest van de Grondrechten. Als we nu tegen Poetin zeggen: "We zijn een gemeenschap van waarden," kan hij zeggen: "Ja, behalve wanneer jullie het niet zijn." "Europa, dat is erin of eruit, stoppen nu met de nonsens."
De tirannie van de minderheid, met een veto, is het meest ondemocratische wat er maar is. Cohn-Bendit feliciteert Merkel met haar aanpak van de macho's zoals de Poolse tweeling, maar met name van Blair. Er zijn regeringen die Europa niet serieus nemen. Een woord is een woord. Tijdens de Conventie tekenen voor het Handvest, maar het dan uit het verdrag willen halen, dat kan niet. "Ze willen de koe melken, maar haar tegelijkertijd opvreten en dan ook nog verkopen." Daarom zullen de Groenen de campagne beginnen "We want our rights back."
Francis WURTZ (EVL/NGL, FR) wil het vooral hebben over iets dat Merkel in haar toespraak niet heeft genoemd: wat gaat er concreet veranderen om vrije mededinging van de doelstellingenlijst van de EU weg te halen? Ondanks de aankondiging van de Raad, is er niets veranderd: geen enkel stuk grondwettelijk verdrag aangaande het concurrentiebeleid is gewijzigd. Graag hoort Wurtz meer over wat er zal gebeuren met de vrije concurrentie en of er nog een aanpassing zal komen in het hervormingsgedrag. De totale opening en liberalisering van de postdiensten hebben in Zweden al duidelijk negatieve gevolgen voor werkgelegenheid en sociale samenhang gehad, terwijl dit belangrijke doelstellingen zijn van de EU. Daarom moet in juli de voorgestelde richtlijn verworpen worden.
Jens-Peter BONDE (IND/DEM, DK) noemt Merkel een charmante, efficiënte, diplomatieke Bismarck die deed alsof Polen de dwarsligger was. De tweeling hielp haar daarbij. Vanaf 2017 kan Duitsland de Unie leiden. De kleine en middelgrote lidstaten delven het onderspit. Het is schandalig hoe 21 landen Polen met de vinger wijzen terwijl het land alleen zijn belangen behartigde. Gebruikmaken van een dubbele meerderheid is veel te ingewikkeld. Wie weet hoe het zit met de telkens wijzigende bevolkingsaantallen van 27 landen. We gaan terug van Montesquieu via Merkel naar Machiavelli. 77% van de Europeanen wil een referendum over het verdrag. Slechts 20% is tegen en dat zijn allemaal ministers. Bonde waardeert de bondskanselier om andere zaken dan het Europese verdrag.
Philip CLAEYS (ITS, BE) verwacht geen kussen van Schulz en Cohn-Bendit, maar kan daarmee leven. Het hervormingsverdrag is "een gecamoufleerde versie van het grondwetsverdrag: oude wijn in nieuwe zakken." Er is minder transparantie, de tekst is onleesbaarder dan ooit tevoren, er is niets gedaan aan het democratisch deficit, de rol van de nationale parlementen is te beperkt gebleven, de kleine lidstaten zullen invloed verliezen en er is geen bepaling van de grenzen van de Unie in de tekst opgenomen. Zelfs het Nederlandse voorstel om de criteria van Kopenhagen in het hervormingsverdrag op te nemen, is gesneuveld. Claeys vindt dat er geen rekening gehouden is met de uitslag van de referenda in Nederland en Frankrijk en dat er een enorme kloof is tussen het officiële Europa en de man in de straat.
Nogmaals de fungerend Raadsvoorzitter
"Vrije concurrentie is geen doel, maar een middel," aldus Angela MERKEL, maar wel een instrument dat ongewijzigd en met al zijn kracht behouden blijft. Alle mogelijkheden om tot een stemverdeling te komen, zijn bespreekbaar, maar we beginnen niet met nul. Met een dubbele meerderheid kan de Unie een rol op het wereldtoneel spelen. Een dubbele meerderheid is ook een rechtvaardig systeem.