Verzoekschriften: wanneer burgers het Parlement om hulp vragen
Ieder jaar ontvangt het Parlement meer dan duizend verzoekschriften van burgers uit de EU. Hoewel het Parlement alle verzoekschriften persoonlijk beantwoordt, vergen sommige kwesties een debat in de plenaire vergadering. Van tijd tot tijd debatteren en stemmen de leden van het EP daarom over een resolutie die voortkomt uit een verzoekschrift. Één van deze gevallen vindt vandaag plaats.
Het EP zal een rapport bespreken dat de gevolgen voor de publieke gezondheid behandelt na het neerstorten van een militaire vliegtuig in Groenland.
Wanneer EU-burgers of inwoners van de EU een verzoekschrift aan het Parlement voorleggen, wordt het aangeboden in de commissie Verzoekschriften. De commissie besluit dan of het verzoek aan alle formele criteria voldoet en of het de activiteiten van de EU omvat. Het verzoek wordt indien dit het geval is 'aannemelijk'.
De commissie verzamelt vervolgens informatie wat, indien het dispuut niet in de lidstaat kan worden beslecht, kan leiden tot een gerechtelijke procedure waarover het Europese Hof van Justitie beslist, of tot een resolutie van het Parlement zelf.
Volgens de regels van het Parlement kan de commissie beslissen of er een rapport voor de plenaire vergadering wordt opgesteld over verzoekschriften die aannemelijk zijn verklaard. De commissie gebruikt deze optie maar met mate, maar het blijft een unieke kans om specifieke kwesties te benadrukken die door de Parlementsleden worden onderzocht.
Groenland
Dit is het geval van een huidig verzoek dat door een Deense burger is voorgelegd. Het betreft de gevolgen van een ramp in 1968 in Groenland, toen een integraal deel van Denemarken. De commissie oordeelde dat dit geval de aandacht van het gehele Parlement verdiende.
Op 21 januari 1968 stortte een Amerikaanse B-52 bommenwerper met verschillende nucleaire wapens aan boord nabij de luchtmachtbasis Thule in Noordwestelijk Groenland, waarbij een groot gedeelte aan plutonium vrijkwam. Zes van de zeven bemanningsleden konden veilig ontsnappen aan de crash.
Het plutonium vervuilde onmiddellijk de sneeuw en het ijs rond de plaats waar de bommenwerper neerstortte. Door wind en water werd het plutonium bovendien verspreid over een uitgebreid gebied. Meer dan duizend Deense personeelsleden van de militaire basis, lokale inwoners en VS-personeel haasten zich naar de locatie om reddingswerkzaamheden uit te oefenen.
De klacht van de Deense burger die het verzoekschrift indiende betreft de vraag in hoeverre de gezondheidsgevolgen op lange termijn als gevolg van dit incident door de autoriteiten zijn behandeld en de reikwijdte van de EU-wetgeving op dit gebied.
"Gevolgen voor vele EU-burgers"
Volgens de Britse rapporteur Diana Wallis (fractie Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa ) wordt het verzoekschrift in de plenaire vergadering behandelt "omdat het over de gevolgen van kernongevallen voor de gewone burgers gaat. Het stelt principekwesties aan de orde en zal gevolgen hebben voor veel burgers in heel Europa.
Het rapport zendt volgens Wallis een bericht uit naar alle lidstaten "dat gezondheids- en veiligheidsoverwegingen van individuele burgers in dergelijke situaties fundamenteel moeten zijn."
Andere voorbeelden: bouwwetgeving, inbeslagneming van auto's
Het werk van de commissie verzoekschriften komt meer en meer in de belangstelling. De zaak in Groenland is niet het eerste verzoekschrift dat door het Parlement besproken wordt. Sinds het begin van de zesde Parlementaire termijn (juni 2004), zijn er reeds twee soortgelijke gevallen geweest. In 2005 ontving het Parlement rond de 15.000 verzoeken van individuen en verenigingen uit de regio Valencia over de toepassing van de bouwwetgeving. In hetzelfde jaar nam het EP een resolutie aan over de inbeslagneming van auto's door de Griekse autoriteiten.
Het aantal verzoekschriften dat bij de commissie wordt ingediend schommelt de laatste jaren rond de duizend. Een verzoekschrift kan per post of per e-mail worden opgestuurd. Indien een verzoekschrift niet binnen het kader van de werkzaamheden van de Europese Unie valt, wordt het niet ontvankelijk verklaard. Dit is het geval wanneer een onderwerp duidelijk tot de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de lidstaat zelf behoort.