Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comite - Eenvoudige en papierloze procedures voor de douanediensten en de marktdeelnemers

Avis juridique important

|

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comite - Eenvoudige en papierloze procedures voor de douanediensten en de marktdeelnemers /* COM/2003/0452 def. */

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD, HET EUROPEES PARLEMENT EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITE - Eenvoudige en papierloze procedures voor de douanediensten en de marktdeelnemers

Inhoud

Achtergrond

Inleiding

• 1. 

  Achtergrond

• 2. 

  De uitdaging

2.1. Wat verwacht de maatschappij van de douane ?

2.2. Wat verwacht het bedrijfsleven van de douane ?

2.3. Conclusie

• 3. 

  De doelstellingen

3.1. Ingrijpende vereenvoudiging en modernisering van de wetgeving en de procedures

3.2. Interoperabiliteit van de systemen dankzij een compatibel IT-netwerk

• 4. 

  Hoe kunnen deze doelstellingen worden bereikt? - Actieprogramma

4.1. Vereenvoudiging van de douanewetgeving, integratie van de beveiligingsaspecten

4.1.1. Algemene regel: elektronische aangifte en elektronische gegevensuitwisseling

4.1.2. Aanzienlijke vermindering van het bestaande aantal douaneregelingen

4.1.3. Een enkele zekerheid

4.1.4. Grensoverschrijdende Europese vergunningen

4.1.5. Herziening van de bepalingen betreffende de douaneschuld en van de taken van de douanekantoren aan de grenzen en in het buitenland

4.1.6. Herziening van de functie van de handelaar en van de expediteur

4.1.7. Rechtsgrondslag van de nieuwe instrumenten en werkwijzen

4.1.8. Elektronische handtekening, elektronische documenten, elektronische archivering

4.1.9. Standaardisering en harmonisering van de informatievereisten

4.2. Rationalisering van handelstransacties door het gebruik van moderne technologie

4.2.1. Vaststellen van interfaces douane/douane en handelaar/douane

4.2.2. Beveiliging van internet-betalingssystemen

4.2.3. Een enkel geautomatiseerd aanspraakpunt voor het handelsverkeer

4.2.4. Transparantie

CONCLUSIE

Bijlage 1: Actieprogramma

Bijlage 2: Belangrijkste kosten en baten voor handelaren en overheidsdiensten

Achtergrond

Deze mededeling sluit aan op de resolutie van de Raad inzake de vereenvoudiging van de douaneprocedures [1], de eerdere mededeling van de Commissie betreffende een strategie voor de douane-unie [2] en de daarmee verband houdende resolutie van de Raad [3]. Zij komt tegemoet aan het verzoek van de Raad om een actieprogramma voor de vereenvoudiging en de rationalisering van de douanevoorschriften en procedures en tot invoering van doeltreffende, op informatietechnologie, risicoanalyse en geavanceerde auditsystemen gebaseerde werkmethoden. Tevens beoogt zij de doelstellingen van e-Europa [4] te bevorderen en de initiatieven ter verbetering van de regelgeving [5] op douanegebied te implementeren. Tenslotte houdt zij rekening met de evoluerende taken van de douanekantoren, zowel aan de grenzen als in het binnenland, na de op handen zijnde uitbreiding van de Gemeenschap. Hierbij gaat tevens een mededeling van de Commissie inzake de rol van de douane bij de beveiliging van de buitengrens [6]

[1] PB C 332 van 1996, blz. 1.

[2] COM(2001)51 def. van 08/02/2001

[3] PB C 171 van 2001, blz. 1.

[4] COM(2002) 263.

[5] COM(2001) 726 def. (Mededeling van de Commissie inzake de vereenvoudiging en de verbetering van de regelgeving, Brussel 05.12.2001)

[6] COM(2003) 452 def, 24.07.2003

Inleiding

De mondialisering en liberalisering van het groeiende handelsverkeer, het systeem van de "just-in-time" levering, het geavanceerde karakter van de producten en de vervoerssystemen en de groei van de elektronische handel confronteren de douanediensten voortdurend met nieuwe uitdagingen [7].

[7] Zie de mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Economisch en Sociaal Comité betreffende een strategie voor de douane-unie, COM(2001) 51 def., 08/02/2001.

Bovendien moet onze maatschappij beter worden beschermd tegen gevaarlijke of schadelijke producten en hebben de gebeurtenissen van 11 september 2001 aangetoond dat het noodzakelijk is de veiligheidsaspecten beter in de douaneprocedures te integreren en zo spoedig mogelijk oplossingen te vinden die het beveiligingsaspect en de vereenvoudiging van het handelsverkeer met elkaar verenigen. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige doelstellingen kunnen worden bereikt door het gebruik van instrumenten van informatietechnologie (IT) in combinatie met moderne technieken van risicomanagement. Opdat deze technieken efficiënt kunnen worden toegepast, is het echter noodzakelijk dat bepaalde invoer/uitvoergegevens in een vroeg stadium (indien mogelijk voor de goederen de grens bereiken) beschikbaar zijn en met elektronische middelen, met gebruikmaking van een enkel communicatiekanaal, aan de douane en andere diensten aan de grens worden toegezonden.

Daar komt nog bij dat de douanebehandeling in de gehele douane-unie van de Europese Gemeenschap van een vergelijkbaar niveau dient te zijn en dat de risicoanalyse en de risicoevaluatie derhalve moeten worden georganiseerd op een wijze die rekening houdt met de omvang van de interne markt. Dit aspect is bijzonder belangrijk in het licht van de op handen zijnde uitbreiding van de Gemeenschap, die de verschuiving van een groot gedeelte van de landgrenzen van de Europese Unie ten gevolge zal hebben. De invoering van papierloze procedures voor het goederenverkeer, aangevuld met beperkte grenscontroles voor veiligheidsdoeleinden, terwijl de andere controles worden overgedragen aan de douanediensten die bevoegd zijn voor de bedrijfsruimten van de handelaar, zodat het gevaar voor fraude en niet-naleving van de voorschriften geminimaliseerd wordt, zullen de eerste fase zijn van het maatregelenpakket dat te dien einde zal worden vastgesteld.

In de ruimere Europese context is e-Europe [8] thans een politieke prioriteit geworden en de overheden van de lidstaten hebben zich bereid verklaard tegen het jaar 2005 on-line te gaan teneinde de dienstverlening aan hun burgers te verbeteren en een beter openbaar bestuur te waarborgen.

[8] COM (2002) 263 def., blz.10.

Het is derhalve logisch en in overeenstemming met de geest van de douane-unie dat de douanediensten deze mogelijkheid aangrijpen om vereenvoudigde en papierloze procedures voor het handelsverkeer in te voeren en, zodoende, een voorbeeld van e-government te stellen op Europees niveau.

Hoewel zij met dezelfde problemen worden geconfronteerd, hebben de lidstaten hun eigen strategieën voor de totstandbrenging van elektronische douaneprocedures ontwikkeld, rekening houdend met hun interne behoeften en praktijken. Dit heeft onvermijdelijk geleid tot verschillende IT-oplossingen en uiteenlopende wijzen van tenuitvoerlegging van de douanevoorschriften en -procedures, terwijl de oude obstakels binnen de interne markt in stand worden gehouden, en mogelijk nog nieuwe obstakels (met name digitale) worden toegevoegd, waardoor de gelijkheid van behandeling van de marktdeelnemers in het gedrang komt.

Handelaren die in meer dan één lidstaat bedrijvig zijn, worden met verschillende systemen van elektronische toegang tot de douanediensten geconfronteerd, hetgeen onnodige kosten veroorzaakt en het functioneren van de interne markt in het gedrang brengt. Zelfs handelaren die in slechts één enkele lidstaat gevestigd zijn, doch goederen in- of uitvoeren over het grondgebied van een andere lidstaat, ondervinden moeilijkheden door het gebrek aan gemeenschappelijke voorschriften inzake de te verstrekken gegevens en aan gemeenschappelijke interfaces. De elektronische communicatie tussen de douanediensten onderling wordt eveneens gehinderd door het ontbreken van gemeenschappelijke normen (behalve voor het nieuwe geautomatiseerde systeem voor douanevervoer - NCTS). De op handen zijnde uitbreiding van de Gemeenschap zal deze problemen nog verergeren en nog meer moeilijkheden doen rijzen.

Bovendien zijn de huidige douaneprocedures verouderd in die zin dat zij te ingewikkeld zijn en op het gebruik van papieren documenten gebaseerd zijn. Het is niet efficiënt de talrijke varianten van de douaneprocedures waarbij documenten van papier worden gebruikt en waaraan relatief hoge rechten zijn verbonden te handhaven en IT-oplossingen te ontwikkelen voor procedures die niet meer economisch gerechtvaardigd zijn. Bovendien kunnen zonder gemeenschappelijke interfaces en gegevenselementen de goederenbewegingen in meerdere lidstaten niet doeltreffend door de douane worden gevolgd.

Aangezien de lidstaten alleen niet de noodzakelijke wettelijke bepalingen en IT-procedures kunnen ontwikkelen, dient de Commissie als katalysator op te treden om ervoor te zorgen dat het wettelijk en operationeel kader geschikt is voor de ontwikkeling van vereenvoudigde en papierloze procedures voor de douanediensten en de handelaren en dat de bestaande IT-systemen onderling compatibel zijn. Bonafide handelaren moeten zich in een ondernemingsvriendelijke omgeving kunnen bewegen waarin de controles ter bescherming van burgers en bedrijven op de meest doeltreffende en minst hinderlijke manier worden uitgevoerd.

De Europese Commissie verzoekt de Raad en het Europees Parlement de volgende strategische doelstellingen te onderschrijven:

• * 

  De douaneprocedures worden volledig herzien en ingrijpend vereenvoudigd ten einde de toepassing van moderne technieken, met inbegrip van het extensieve gebruik van IT [9] en risico-analyse, mogelijk te maken.

[9] Overeenkomstig een reeds in 1996 door de Raad geformuleerd verzoek (PB 1996 nr. C 332, blz. 1), waaraan tot nog toe ten dele gevolg is gegeven door de hervorming van de economische douaneregelingen.

• * 

  De douanewerkzaamheden worden derwijze georganiseerd dat de handelaren de schaalvoordelen van de interne markt kunnen benutten, ongeacht de plaats waar een douaneprocedure begint en eindigt.

• * 

  De douane moet ervoor zorgen dat de interne markt naar behoren functioneert en dat geen handelsbelemmeringen, met inbegrip van digitale, worden ingevoerd of gehandhaafd.

• * 

  De douanecontroles worden op alle plaatsen aan de buitengrenzen van de EU met dezelfde intensiteit en betrouwbaarheid verricht, in het bijzonder wanneer de bescherming van onze maatschappij en de veiligheid daarvan in het geding zijn. Dergelijke controles vinden gewoonlijk plaats aan de hand van pre-arrival en pre-departure informatie, terwijl de andere controles normaliter op basis van periodieke aangiften en controles in de bedrijfsruimten van de betrokken handelaar worden verricht. Dit vereist een gemeenschappelijk risicomanagement.

• * 

  De douane-IT-systemen van de lidstaten bieden handelaren overal dezelfde mogelijkheden en zijn volledig compatibel, en afgestemd op de taak van de Europese douane-unie in het hart van de interne markt [10].

[10] Overeenkomstig het verzoek van de Raad in de resolutie betreffende een strategie voor de douane-unie (PB 2001 nr. C 171, blz. 1).

In deze mededeling worden de Raad en het Europees Parlement om politieke steun voor dit project verzocht en worden de grote lijnen en de belangrijkste fasen toegelicht van de gezamenlijke actie die de Commissie, de lidstaten (huidige en toekomstige) en de marktdeelnemers zullen moeten ondernemen om de nieuwe vereenvoudigde papierloze procedures te verwezenlijken.

• 1. 

  Achtergrond

Zowel op Europees, als op internationaal en nationaal niveau worden inspanningen geleverd en initiatieven ontplooid om de legitieme handel te vergemakkelijken door het gebruik van IT en door het vereenvoudigen en verbeteren van de wetgeving.

Op de recente topconferentie in Sevilla in juni 2002 werden twee belangrijke politieke initiatieven genomen, met name "e-Europe" en "betere wetgeving".

Het e-Europe 2005-initiatief [11] is erop gericht een klimaat te scheppen dat bevorderlijk is voor de productiviteit, de modernisering van de overheidsdiensten en het scheppen van werkgelegenheid, teneinde Europa tot de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie te maken. Belangrijke elementen van dit initiatief zijn onder meer:

[11] COM(2002) 263 def.

• * 

  interactieve overheidsdiensten (e-overheid) die voor alle burgers op meerdere niveaus toegankelijk zijn. Hiervoor is het noodzakelijk dat alle betrokken partijen een gemeenschappelijk kader overeenkomen ter ondersteuning van de Pan-Europese e-overheidsdiensten ten behoeve van burgers en ondernemingen;

• * 

  herziening van de wetgeving betreffende e-handel.

Het "betere regelgeving"-initiatief, een van de doelstellingen van het Witboek inzake Europese Governance [12], heeft ten doel de Europese wetgeving te vereenvoudigingen teneinde de aan de handel verbonden kosten in Europa terug te dringen en de rechtszekerheid voor de burgers te versterken.

[12] COM(2001) 428 def.

De douane is wat dit betreft een belangrijke sector: de elektronische transmissie van geharmoniseerde gegevens door middel van gemeenschappelijke interfaces voorkomt dat handelaren bij verschillende diensten aan de grenzen meerdere aangiften moeten overleggen met dikwijls soortgelijk of zelfs dezelfde gegevens. Terzelfder tijd zouden alle formaliteiten bij invoer/uitvoer (bijvoorbeeld fytosanitaire maatregelen en maatregelen op het gebied van de volksgezondheid, het milieu enz.) op een enkele plaats van binnenkomst/uitgang kunnen worden afgehandeld.

Internationaal staan de vereenvoudiging van het handelsverkeer en het gebruik van IT voor douaneprocedures op de politieke agenda van zowel de WTO als de WDO. De Gemeenschap van haar kant voert onderhandelingen over bilaterale overeenkomsten en heeft in een aantal gevallen dergelijke overeenkomsten reeds gesloten.

Volgens de ministeriële verklaring van Doha in het kader van de WTO maakt de vereenvoudiging van het handelsverkeer integrerend deel uit van de lopende WTO-onderhandelingen en van het werkprogramma. Vereenvoudiging van de douaneprocedures, gebruik van moderne technologie en transparantie zijn de belangrijkste componenten van de vereenvoudiging van het handelsverkeer. Het is duidelijk dat indien de EU een leidende rol wil blijven spelen in het streven naar vereenvoudiging van het wereldwijde handelsverkeer, zij zelf de meest geavanceerde procedures en technieken dient toe te passen.

Het WDO Customs Data Model geeft bovendien een algemeen overzicht van de voor douanedoeleinden vereiste gegevens. Zoals in de herziene Overeenkomst van Kyoto [13] is overeengekomen, wordt een wereldwijde norm voor de tenuitvoerlegging van de douanebepalingen vastgesteld, waarbij in een eerste stadium beperkte elektronische gegevens worden medegedeeld en achteraf periodieke aangiften en documenten tot staving van de aangifte worden ingediend.

[13] PB L 86 van 2.4.2003, blz. 3.

Het is derhalve van wezenlijk belang dat elk initiatief op het niveau van de Gemeenschap ter vereenvoudiging en harmonisatie van de douaneprocedures en, zodoende, ter vereenvoudiging van het handelsverkeer naar behoren rekening houdt met de ontwikkelingen op internationaal niveau.

De huidige omstandigheden, zowel op Europees als op internationaal niveau, zijn een unieke gelegenheid om de douaneprocedures te vereenvoudigen en te automatiseren. Het is derhalve belangrijk dat wij van deze kans gebruik maken om doelstellingen te formuleren en te bepalen welke middelen vereist zijn voor de invoering van minder gecompliceerde en papierloze douaneprocedures waarbij de marktdeelnemers geen nadeel meer ondervinden van het feit dat de douanewetgeving door momenteel 15 en overige enige tijd 25 verschillende nationale administraties wordt toegepast.

• 2. 

  De uitdaging

De douane wordt heden ten dage bij de uitvoering van haar taken met bijkomende problemen geconfronteerd als gevolg van de schijnbaar tegenstrijdige nieuwe eisen van het bedrijfsleven en de maatschappij. Zij dient immers op doeltreffende wijze een groter aantal grensoverschrijdende goederenbewegingen af te handelen, en dit in een hoger tempo en onder toenemende druk om de kosten zo laag mogelijk te houden, terwijl zij terzelfdertijd met een groter aantal controletaken wordt belast, onder meer op het gebied van het milieu, de volksgezondheid, de veiligheid enz. [14].

[14] Mededeling van de Commissie "naar een geïntegreerd beheer van de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie", COM(2003) 233 def., 7.5.02, en mededeling van de Commissie betreffende de beveiliging van de buitengrenzen, COM(2003) 452 def., 24.07.2002.

De belangrijkste taak van de douane is van oudsher het innen van douanerechten en landbouwheffingen en de afdracht daarvan aan de begroting van de Gemeenschap. Zij speelt ook nog steeds een belangrijke rol bij de inning van de belasting over de toegevoegde waarde en de accijnzen ten behoeve van de begrotingen van de lidstaten. De douane speelt heden ten dage een centrale rol in het mondialiseringsproces en is een katalysator van het concurrentievermogen van landen en ondernemingen, aangezien zij een centrale taak heeft bij het toezicht op en het beheer van de internationale handel.

De douanediensten zijn de eerste verdedigingslinie bij de controle van zowel passagiers en vracht uit derde landen, evenals bij de opsporing van illegale invoer van dieren en dierlijke producten en overtredingen van de veterinaire voorschriften.

Een even belangrijke taak van de douane is het handhaven van de wetgeving. Zij is de poortwachter die de maatschappij moet beschermen tegen alle gevaarlijke of zelfs illegale activiteiten die een bedreiging vormen voor onze veiligheid en die van onze handelspartners. De handhaving van de wetten en voorschriften door de douane omvat veelmeer dan grensinspecties en bestrijkt het gehele grondgebied van de Gemeenschap.

Zowel het bedrijfsleven als de maatschappij verwachten zeer veel van de douanediensten.

2.1. Wat verwacht de maatschappij van de douane?

Hoewel de douane van oudsher tot taak heeft rechten en heffingen in te vorderen, speelt zij ook een belangrijke rol in de bescherming van de maatschappij.

De douane beschermt de economie van de Europese Gemeenschap tegen, bijvoorbeeld, invoer met dumping en subsidiëring of invoer van namaakartikelen.

De douane beschermt niet enkel de volksgezondheid tegen stoffen die een bedreiging vormen voor de gezondheid (dioxine, drugs, hormonen), doch is ook betrokken bij de bescherming van het milieu (radioactieve stoffen, afvalstoffen) en van bedreigde diersoorten (CITES-Verdrag).

Bovendien treedt de douane op tegen criminele activiteiten, zoals kinderpornografie en de illegale handel in wapens of goederen voor tweeërlei gebruik, en tegen het witwassen van geld en de ontduiking van internationale sancties (embargo's).

De douane beschermt ook de economische belangen van de maatschappij door het bestrijden van fraude (op het gebied van de eigen middelen, de BTW en de accijnzen) en door toe te zien op de correcte toepassing van de beleidsinstrumenten op het gebied van de landbouw en de handel (exportrestituties, antidumpingrechten, uit- en invoervergunningen). De douane-aangifte is het belangrijkste instrument voor het personaliseren van de statistische gegevens die de bedrijven nodig hebben om hun marktstrategie te bepalen en de lidstaten om de onderhandelingen met hun handelspartners voor te bereiden.

Tenslotte draagt de douane bij tot de regionale integratie, met name door het bevorderen van welvaartverhogende preferentiële handelsbetrekkingen tussen landen en gebieden.

2.2. Wat verwacht het bedrijfsleven van de douane?

Door een beter beheer van de toeleveringsketen en nauwere samenwerking zijn de leveringstermijnen aanzienlijk korter geworden, mede dankzij de IT-toepassingen die alle betrokkenen met elkaar verbinden. Indien de douane geen schakel is van deze keten, zal zij een obstakel vormen voor de "just-in-time" levering.

In deze nieuwe context ligt het voor de hand dat het bedrijfsleven voordelen verwacht, waaronder een grotere efficiency, een betere dienstverlening en, ook voor de douane, een hogere productiviteit.

Zowel de vervoerkosten, de regelgeving, de vereenvoudigde toegang tot informatie, de voorspelbaarheid van de volledige transactie, met inbegrip van de grenscontroles, zijn bepalend voor het concurrentievermogen en openen nieuwe perspectieven voor het bedrijfsleven.

Strategisch partnerschap

De douanediensten, die de kritieke schakel (of obstakel) zijn in de toeleveringsketen, worden geacht handelstransacties te vereenvoudigen. Een strategisch partnerschap met de douane is van cruciaal belang voor het bedrijfsleven.

Korte en voorspelbare afhandelingstermijnen

Dankzij het multimodale vervoer en de elektronische handel kunnen goederen thans veel sneller worden geleverd, hetgeen ook tot uitdrukking komt in de wereldwijd geïntegreerde "just-in-time" productie- en distributiesystemen. In het kader van een dergelijk systeem zijn voorspelbare en uniforme douanecontroles en -procedures van cruciaal belang.

Overal in de EU dezelfde spelregels

Handelaren hebben behoefte aan voorspelbare en transparante regelgeving en een operationele context waarin de wetgeving overal in de EU op dezelfde wijze wordt geïnterpreteerd en waarin dezelfde douaneprocedures worden toegepast, zodat alle marktdeelnemers op dezelfde wijze worden behandeld.

Bovendien willen bedrijven onverwacht tijdverlies vermijden wanneer zij hun producten in de interne markt in de handel brengen. Een enkel meldingspunt voor douaneaangiften en andere formaliteiten (zodat de handelaar daarvoor geen beroep moet doen op verschillende instanties en diensten) bij in- en uitvoer zou daar eveneens toe bijdragen.

Minder bureaucratie; verdere vereenvoudiging voor bonafide handelaren

Het bedrijfsleven verwacht dat de noodzakelijke (legitieme en gerechtvaardigde) controles niet in omslachtige en gecompliceerde, kostenverhogende procedures resulteren. Handelaren waarvan is gebleken dat zij de voorschriften naleven, dienen voor verdere vereenvoudigingen in aanmerking te komen. Door het gebruik van systemen van risicoanalyse die in de gehele Gemeenschap op dezelfde wijze worden toegepast, kunnen de controles nog verder worden teruggedrongen.

Samenhangende wetgeving

De importeurs en exporteurs dienen niet enkel de douanewetgeving maar ook de belastingwetgeving, de landbouwvoorschriften, de voorschriften van de handelspolitiek en de milieu- en gezondheidsvoorschriften na te leven. De samenhang tussen al deze voorschriften dient te worden versterkt teneinde de naleving daarvan en, zodoende, het handelsverkeer te vereenvoudigen, het aantal vergissingen terug te dringen en de naleving te verbeteren.

2.3. Conclusie

De douaneautoriteiten worden meer dan ooit geconfronteerd met de moeilijk verenigbare taken van vereenvoudiging van de procedures en handhaving van de wetgeving. Bovendien moeten zij zich aanpassen aan nieuwe handelspatronen en nieuwe technologie.

• 3. 

  De doelstellingen

Aan deze moeilijk verenigbare eisen, namelijk, enerzijds, de noodzaak van meer controles ter bescherming van de financiële en sociale belangen en de veiligheids- en handelsbelangen van de Gemeenschap en, anderzijds, de vereenvoudiging van het bonafide handelsverkeer, kan enkel worden voldaan door middel van een tweevoudige oplossing:

3.1. Ingrijpende vereenvoudiging en modernisering van de wetgeving en de procedures

De aanpassing van de procedures aan het gebruik van moderne hulpmiddelen en technologie zal bevorderlijk zijn voor de eenvormige toepassing van de wetgeving en zal zodoende de kosten voor het bedrijfsleven en de kans op vergissingen verminderen.

Te dien einde moet een kader worden vastgesteld waarbij:

• * 

  de talrijke douaneregelingen en bijzondere procedures worden teruggebracht tot een aantal basisprocedures, zoals invoer, uitvoer en opschortende regelingen, met zoveel mogelijk gemeenschappelijke bepalingen en gegevensvereisten. Bijzondere regels zouden enkel mogen gelden in gevallen waarin er een sterke economische rechtvaardiging is voor een afwijking van de algemene regel;

• * 

  de goederen in de regel snel worden vrijgegeven wanneer de handelaar vooraf de vereiste informatie ten behoeve van de op risicoanalyse gebaseerde controles heeft verstrekt; de belastingcontroles en de controles uit hoofde van het handelsbeleid worden in hoofdzaak verricht door het douanekantoor dat bevoegd is voor de bedrijfsruimten van de handelaar, waar de douane- en belastingschuld normaliter ontstaat;

• * 

  alle transacties tussen de handelaar en de douanediensten normaliter elektronisch worden afgehandeld;

• * 

  de douanediensten van de Gemeenschap als een enkele overheidsdienst optreden, zodat informatie tussen handelaren en douanediensten in de lidstaten en tussen deze diensten onderling op dezelfde wijze wordt uitgewisseld, in de gehele Gemeenschap geldige vergunningen binnen strikte termijnen worden afgegeven en gemeenschappelijke procedurevoorschriften, interfaces, gegevensvereisten en risicocriteria worden gehanteerd;

• * 

  de douanediensten elektronisch gegevens kunnen uitwisselen met andere overheidsdiensten met het oog op de correcte toepassing van de voorschriften op het gebied van de belastingen, de landbouw, de handel en de volksgezondheid, evenals van de fytosanitaire maatregelen en andere bij in- of uitvoer geldende maatregelen, zodat de handelaren zich uiteindelijk tot slechts een aanspreekpunt behoeven te wenden.

De huidige douanevoorschriften, formaliteiten en systemen houden niet ten volle rekening met deze vereisten. Volgens de nieuwe regels en overeenkomstig de beginselen van de douane-unie maakt het geen verschil uit of een douanetransactie op het douanegebied van een enkele lidstaat of op grondgebied van meerdere lidstaten plaatsvindt. Na de uitbreiding vallen de meeste in- en uitvoertransacties vermoedelijk toch onder de laatstgenoemde categorie.

3.2. Interoperabiliteit van de systemen dankzij een compatibel IT-netwerk

Informatie en documentatie zijn cruciale elementen bij de controle van het internationale handelsverkeer. In de huidige wereld van met elkaar verbonden elektronische communicatiesystemen zullen deze controles in toenemende mate gebaseerd zijn op informatie die voor de aankomst van de goederen door de handelaar aan de douane wordt toegezonden teneinde deze in staat te stellen de noodzakelijke veiligheidscontroles uit te voeren en de goederen binnen redelijke termijnen vrij te geven.

De lidstaten hebben reeds veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van hun IT-systemen. Als gevolg van de verschillen tussen de bestaande systemen (vergelijkbaar met de situatie voor de harmonisatie van de nationale douanewetgevingen) doen de uiteenlopende voorschriften de voordelen van de tot op heden gerealiseerde harmonisatie evenwel teniet, met name door een gebrek aan interoperabiliteit.

Het is derhalve absoluut noodzakelijk dat interfaces worden aangebracht tussen de bestaande en de geplande nationale systemen en dat een gemeenschappelijke unieke interface voor het handelsverkeer wordt gecreëerd. Hiertoe dienen een convergentiekader en gemeenschappelijke normen alsmede, waar dienstig, gemeenschappelijke structuren te worden vastgesteld.

• 4. 

  Hoe kunnen deze doelstellingen worden bereikt? - Te nemen maatregelen

In deze rubriek worden de grote stadia uiteengezet van een actieprogramma dat rekening houdt met het feit dat zowel een samenhangende en efficiënte wetgeving als een operationeel kader onontbeerlijk zijn voor eenvoudige en papierloze douaneprocedures. Dit programma voorziet bovendien in een overgangsperiode waarin elektronische en op papieren documenten gebaseerde procedures naast elkaar bestaan.

4.1. Vereenvoudiging van de douanewetgeving, integratie van de beveiligingsaspecten

Het grootste gedeelte van de communautaire douanewetgeving en de uitvoeringsbepalingen daarvan is in de jaren '80 vastgesteld en in 1991 en 1993 goedgekeurd, met uitzondering van de regelingen voor douanevervoer en de economische douaneregelingen. Deze bepalingen beantwoorden niet meer aan de huidige tendensen en de realiteit van de internationale toeleveringsketen, noch aan het streven naar verlaging van de douanerechten.

Bovendien vereist de recent toegenomen aandacht voor de veiligheidsaspecten van het goederenverkeer dat risicogerelateerde gegevens [15] in real time kunnen worden uitgewisseld tussen de douanediensten van de lidstaten enerzijds en de douanediensten en andere diensten (bijvoorbeeld politie, veterinaire autoriteiten) anderzijds. Aan de hand van deze gegevens kunnen de douanediensten dan beslissen welke zendingen zij aan de grens aan een grondige fysieke controle zullen onderwerpen. Dit zal in hoofdzaak moeten geschieden door het gebruik van IT en de goedkeuring van passende wetgeving op communautair niveau waarin het gebruik van IT wordt voorgeschreven, zodat problemen in verband met uiteenlopende nationale rechtsvoorschriften worden vermeden (bijvoorbeeld op het gebied van de gegevensbescherming).

[15] Ondermeer voor gevoelige goederen (bijvoorbeeld gevaarlijke chemicaliën) of fraudegevoelige goederen (bijvoorbeeld goederen waarop hoge rechten of belastingen van toepassing zijn).

De invoering van gemeenschappelijke procedurevoorschriften en interfaces zal de harmonisatie van de douaneafhandeling en van de veterinaire en andere procedures vereenvoudigen.

De herziening van de douanewetgeving moet gericht zijn op de volgende doelstellingen:

• * 

  elektronische aangiften (m.i.v. geleidedocumenten) en elektronische gegevensuitwisseling worden de regel;

• * 

  de bestaande douaneprocedures en andere regelingen worden vereenvoudigd en beperkt;

• * 

  de vereenvoudigde procedures worden geharmoniseerd, aangepast aan de vereisten van de elektronische gegevensverwerking en de reikwijdte ervan wordt uitgebreid;

• * 

  de taken van de douanekantoren in het binnenland en aan de grenzen worden herzien;

• * 

  de rechten en de verantwoordelijkheid van de handelaren en de expeditreurs worden herzien;

• * 

  de douanewetgeving dient in nieuwe instrumenten en werkwijzen te voorzien.

Een dergelijke modernisering en vereenvoudiging van de douanewetgeving zou de kosten voor het bedrijfsleven verlagen, de rechtszekerheid voor de burgers verhogen (betere wetgeving) en zowel bedrijven als burgers deze in staat stellen alle door de IT-procedures en de interne markt geboden mogelijkheden ten volle te benutten.

4.1.1. Algemene regel: elektronische aangifte en elektronische gegevensuitwisseling [16]

[16] Dit is een noodzakelijke voorwaarde voor de invoering van papierloze procedures voor de douane.

Zowel in het communautair douanewetboek als in de uitvoeringsbepalingen worden de elektronische aangifte en gegevensuitwisseling als een uitzondering op de regel behandeld en gelden de aangifte op papier en de overlegging van papieren documenten als algemene regel. De douanewetgeving dient derwijze te worden aangepast dat elektronische communicatie de grondslag vormt van de in- en uitvoertransacties, zowel tussen handelaren en douane als tussen de douanediensten onderling. Hierdoor ontstaat tussen de handel en de douane een vloeiende informatiestroom met gemeenschappelijke gegevensvereisten en interfaces. Enkel onder bepaalde voorwaarden kan aangifte op papier worden gedaan. Vereenvoudigingen zoals mondelinge aangiften voor reizigers worden uiteraard gehandhaafd.

Begeleidende documenten (facturen, certificaten van oorsprong, dienen zoveel mogelijk in elektronische vorm te worden overgelegd via een enkel contactpunt of moeten in een voor de douane toegankelijke databank worden opgeslagen (bijvoorbeeld invoervergunningen). Wanneer dit niet mogelijk is, moeten specifieke voorwaarden worden vastgesteld die de echtheid waarborgen.

4.1.2. Aanzienlijke vermindering van het bestaande aantal douaneregelingen [17]

[17] Hoewel dit geen noodzakelijke voorwaarde is voor papierloze procedures voor de douane, zou de elektronische afhandeling van douanetransacties hierdoor worden vereenvoudigd.

Teneinde de wetgeving eenvoudiger en coherenter te maken, zodat met een aantal gemeenschappelijke kerngegevens kan worden volstaan en, zodoende, de aan de naleving verbonden kosten worden gedrukt, wordt voorgesteld de dertien bestaande douaneregelingen [18] en andere bijzondere regelingen (zoals de regelingen tijdelijke opslag, terugkerende goederen en producten van de zeevisserij) samen te voegen. Minder variatie in de wetgeving betekent ook minder procedurele verschillen tussen de lidstaten.

[18] Artikel. 4 nr. 15, 16 CDW.

De huidige bepalingen, die verspreid zijn over het gehele communautair douanewetboek, kunnen worden gegroepeerd in de drie hierna genoemde categorieën douaneprocedures, met dien verstande dat, indien nodig, onder voldoende gerechtvaardigde omstandigheden afwijkingen kunnen worden toegestaan:

• * 

  invoer (d.w.z. aanbrengen van goederen bij de douane, summiere aangifte, tijdelijke opslag, in het vrije verkeer brengen met inbegrip van bijzondere bestemming, actieve veredeling [terugbetalingsregeling], intern douanevervoer [plaatsing onder een douaneregeling], terugkerende goederen, producten van de zeevisserij, vernietiging, afstand),

• * 

  uitvoer (hetgeen momenteel wordt verstaan onder uitvoer, wederuitvoer, passieve veredeling, intern douanevervoer [verlaten van het douanegebied]),

• * 

  opschortende regelingen (hetgeen momenteel wordt verstaan onder extern douanevervoer, opslag in douane-entrepot, actieve veredeling [schorsingsregeling], behandeling onder douanetoezicht, tijdelijke invoer, vrije zones, vrije entrepots).

De BTW en de accijnzen zouden in het kader van opschortende douaneregelingen geschorst kunnen worden teneinde de toepassing van het bestemmingsbeginsel te vereenvoudigen (d.w.z. de belasting wordt betaald in de lidstaat waar de consument gevestigd is).

4.1.3. Een enkele zekerheid [19]

[19] Dit is geen onontbeerlijke voorwaarde voor de invoering van papierloze procedures voor de douanediensten. Een gemeenschappelijke zekerheid voor alle douaneregelingen vereenvoudigt evenwel het elektronisch beheer daarvan.

Door de samenvoeging van alle opschortende regelingen zal kunnen worden volstaan met zekerheid voor alle - momenteel gescheiden - procedures, op voorwaarde dat het gebruik van de verschillende varianten is toegestaan. Deze zekerheid zou, zoals thans bij het douanevervoer het geval is, ook gelden voor de BTW en de accijnzen, en kan elektronisch worden beheerd.

4.1.4. Grensoverschrijdende Europese vergunningen [20]

[20] Dit is geen onontbeerlijke voorwaarde voor de invoering van papierloze procedures voor de douanediensten. Een gemeenschappelijke zekerheid voor alle douaneregelingen vereenvoudigt evenwel het elektronisch beheer daarvan.

Volgens de huidige vereenvoudigde procedures waarin de douanewetgeving voorziet, zijn de bepalingen betreffende de bijzondere bestemmingen en de economische douaneregelingen de facto beperkt tot het grondgebied van de lidstaat die de desbetreffende vergunning afgeeft. Hoewel de wet voorziet in grensoverschrijdende Europese vergunningen die in meerdere lidstaten geldig zijn, worden dergelijke vergunningen in de praktijk nauwelijks gebruikt omdat elke lidstaat over een vetorecht beschikt voor transacties die op zijn grondgebied plaatsvinden. Zolang dit vetorecht bestaat, kunnen grensoverschrijdende EUROPESE VERGUNNINGEN niet op ruime schaal worden gebruikt. Opgemerkt zij wat dit betreft dat de in een lidstaat verstrekte bindende tarief- en oorsprongsinlichtingen wel reeds in alle andere lidstaten geldig zijn.

De communautaire wetgeving zou moeten voorzien in besluiten die in de gehele Gemeenschap geldig zijn. Dit betekent dat de vergunning voor een centrale vereenvoudigde vrijmaking zou moeten worden verleend door het douanekantoor dat bevoegd is voor de plaats waar de handelaar gevestigd is, zijn hoofdboekhouding voert of zijn belangrijkste economische activiteit uitoefent (de juiste criteria voor de aanwijzing van de bevoegde autoriteiten in gevallen waarin in meer dan één lidstaat aan deze voorwaarde is voldaan, dienen nog te worden vastgesteld). Dit waarborgt doeltreffende controles en zorgt ervoor dat vergunningen binnen redelijke termijnen worden afgegeven.

Een dergelijke vergunning zou in de gehele Gemeenschap geldig zijn en de initiatiefnemende douanedienst zou gehouden zijn de partnerdiensten te raadplegen om de haalbaarheid en de doeltreffendheid van de voorgenomen controlemechanismen veilig te stellen. Gezamenlijke teams van auditors zouden een audit verrichten zodat passende controlemechanismen kunnen worden ingesteld. Modelvergunningen zouden deze taken vereenvoudigen en bijdragen tot het voorkomen van taalproblemen.

Het beginsel dat een besluit betrekking kan hebben op gevallen waarin een in een lidstaat gevestigde onderneming wettelijk onafhankelijke filialen heeft in andere lidstaten, zou kunnen worden uitgebreid tot andere gebieden, zoals dat van de bindende tarief- en oorsprongsinlichtingen.

4.1.5. Herziening van de bepalingen betreffende de douaneschuld en van de taken van de douanekantoren aan de grenzen en in het binnenland [21]

[21] Dit is geen onontbeerlijke voorwaarde voor de invoering van papierloze procedures voor de douanediensten. Een gemeenschappelijke zekerheid voor alle douaneregelingen vereenvoudigt evenwel het elektronisch beheer daarvan.

De totstandkoming van de interne markt op 1 januari 1993 heeft het aantal zendingen waarvan aan de buitengrens aangifte moet worden gedaan en de behoefte aan communicatie tussen de grenskantoren en de binnenlandse kantoren sterk doen toenemen.

De toegenomen omvang van het handelsverkeer, de snelheid waarmee goederen moeten worden vrijgegeven en het feit dat commerciële in- en uitvoergegevens normaliter reeds in elektronische vorm beschikbaar zijn voor de feitelijke douanetransactie plaatsvindt, maken een herziening van de taken van de douanekantoren aan de grenzen en in het binnenland noodzakelijk.

• * 

  Hoewel volledige douaneafhandeling op de plaats van binnenkomst nog steeds tot de mogelijkheden zal behoren, zullen de meeste handelaars hiervan wellicht geen gebruik willen maken, gezien de voordelen van een globale inklaring op de plaats van vestiging (uitstel van overlegging van een volledige aangifte met de vereiste documenten, periodieke aangifte, uitstel van betaling). Bij uitvoer geschiedt de uitklaring nu reeds op de plaats waar de handelaar gevestigd is.

• * 

  Een gecentraliseerde vrijmaking neemt de grenskantoren werk uit handen en stelt deze in de gelegenheid hun aandacht te richten op veiligheidscontroles en controles om te bepalen of goederen het douanegebied al dan niet mogen binnenkomen. De douanekantoren in het binnenland verrichten andere controles (met name controles van de douanerechten, belastingcontroles en controles in het kader van de handelspolitiek, behalve wanneer controle aan de grens vereist is) in de bedrijfsruimten van de handelaar door middel van audits en controles ter plaatse op basis van in onderling overleg ontwikkelde en toegepaste risicocriteria.

• * 

  Bij dit systeem ontstaat de douaneschuld (en de aanverwante belastingschuld) op de plaats waar de handelaar is gevestigd.

• * 

  De douaneafhandeling zou voorspelbaarder zijn voor de handelaar indien de niet-frauduleuze overtreding van de douanewetgeving geen douaneschuld doet ontstaan wanneer wordt vastgesteld dat de overtreding geen gevolgen van betekenis heeft gehad voor het correcte verloop van de procedure [22] In dergelijke gevallen zouden administratieve sancties op communautair niveau meer garanties bieden voor de naleving van de procedures in de toekomst. Een dergelijke oplossing zou er op gericht zijn alle handelaren in de gehele Gemeenschap dezelfde behandeling te waarborgen zonder dat de financiële belangen van de Gemeenschap daardoor in het gedrang komen.

[22] Artikel 204 van het communautair douanewetboek bevat reeds een dergelijke bepaling die tot andere gevallen zou kunnen worden uitgebreid.

4.1.6. Herziening van de functie van de handelaar en van de expediteur [23]

[23] Hoewel dit onderwerp niet rechtstreeks verband houdt met e-douane zou door het gebruik van IT een beter profiel kunnen worden opgesteld van de toegelaten handelaar.

Volgens de huidige beginselen van het communautair douanewetboek hebben de importeur en de exporteur tot taak de douane de noodzakelijke informatie te verschaffen op het tijdstip waarop de goederen bij de douaneinstanties worden aangebracht, teneinde deze in staat te stellen de goederen te selecteren die zij aan een nader onderzoek wensen te onderwerpen. De sterke groei van het handelsverkeer en de noodzaak van snellere in- en uitklaringsprocedures hebben deze werkwijze in de praktijk onmogelijk gemaakt zodat op ruime schaal vereenvoudigde procedures (zoals inklaring ter plaatse) worden toegepast om de werkbelasting van zowel de handelaar als de douane te beperken. Volgens het communautair douanewetboek zijn dergelijke procedures echter uitzonderingen op de algemene regel. Het tijdstip is thans aangebroken om, rekening houdend met de recente ontwikkelingen, de begrippen "toegelaten handelaar" en "toegelaten exporteur" in te voeren.

De toegelaten handelaar:

• * 

  kan elektronisch aangifte ten invoer in de Gemeenschap doen, in zoverre mogelijk voor de aankomst van de goederenmet opgave van een aantal basisgegevens (een daarvan is of de goederen ten invoer of voor een opschortende regeling worden aangegeven); dergelijke goederen kunnen voor verschillende lidstaten bestemd zijn;

• * 

  kan elektronisch aangifte ten uitvoer doen, normaliter voor het vertrek van de goederen, met opgave van een aantal basisgegevens; dergelijke goederen kunnen de Gemeenschap verlaten vanuit een andere lidstaat dan die waar de handelaar gevestigd is;

• * 

  is in beginsel enkel aan grenscontroles in verband met smokkel en aan veiligheidscontroles onderworpen;

• * 

  doet op gezette tijden volledige elektronische aangiften, berekent op gezette tijden de verschuldigde rechten, zorgt ervoor dat de kwantitatieve maxima worden nageleefd en wordt regelmatig aan een douane-audit onderworpen. Bepaalde vereenvoudigingen (bijvoorbeeld de ontheffing van de verplichting tot kennisgeving) kunnen worden toegestaan wanneer de douane toegang heeft tot de desbetreffende gegevens en de handelaar en de douane dit onderling zijn overeengekomen, rekening houdend met de noodzaak van gegevensbeveiliging;

• * 

  komt naargelang het type goederen dat hij verhandelt, de omvang van zijn transacties, de betrouwbaarheid en transparantie van zijn boekhouding en de mate waarin hij de voorschriften naleeft voor verschillende beveiligingsniveaus in aanmerking; de criteria voor de toekenning van de verschillende niveaus zijn in de gehele Gemeenschap gelijk.

De toegelaten expediteur of vervoerder kan:

• * 

  bepaalde verplichtingen op zich nemen die normaliter op een toegelaten handelaar rusten (hij kan bijvoorbeeld namens de handelaar douaneaangifte of kennisgeving doen);

• * 

  bepaalde bewijsstukken overleggen (bijvoorbeeld bij de aankomst van de goederen of wanneer deze het douanegebied van de Gemeenschap verlaten);

• * 

  geconsolideerde zendingen afhandelen die voor meerdere importerende of exporterende ondernemingen (mogelijk in verschillende lidstaten) bestemd zijn, in zijn hoedanigheid van gebruiker van een opschortende regeling bij binnenkomst in de Gemeenschap en door de bij het uitgaan van de goederen vereiste gegevens te verstrekken.

Importeurs en exporteurs die geen gebruik wensen te maken van het systeem van toegelaten handelaar/exporteurs of die niet aan de voorwaarden voldoen, zullen geen gebruik mogen maken van vereenvoudigde procedures en zullen bij invoer, aansluitend op een pre-arrival-aangifte, moeten kiezen tussen:

• * 

  in het vrije verkeer brengen, of

• * 

  plaatsing onder een opschortende regeling (in welk geval zekerheid moet worden gesteld).

Bij uitvoer zouden, voor de goederen worden geladen, de voor de veiligheidscontrole vereiste gegevens moeten worden verstrekt.

De handelaren kunnen in beide gevallen ook gebruik maken van een douaneagent (dit kan een toegelaten expediteur of vervoerder zijn) zodat de hierboven uiteengezette regeling aantrekkelijker wordt.

4.1.7. Rechtsgrondslag van de nieuwe instrumenten en werkwijzen [24]

[24] Rechtstreeks gelieerd aan de papierloze douaneafhandeling.

De herziening van de regels en procedures dient vergezeld te gaan van de invoering in de communautaire douanewetgeving van moderne, efficiënte instrumenten en methoden die voor alle douaneposten doeltreffende werkwijzen en eenzelfde controleniveau waarborgen. Dit houdt in:

• * 

  zelfevaluatie (afdracht op aangifte) gevolgd door audits als de normale wijze van douaneaangifte voor toegelaten handelaren;

• * 

  een gemeenschappelijk methodologie en gemeenschappelijke criteria voor risicobeheer;

• * 

  gemeenschappelijke normen voor audits en pre-audits [25];

[25] Pre-audits vinden indien nodig plaats voor de vergunning wordt verleend.

• * 

  gemeenschappelijke erkenningsnormen voor het verlenen van faciliteiten op basis van de omvang van de handelstransacties, het soort procedures, de risicoparameters, de mate waarin de voorschriften zijn nageleefd en de resultaten van een pre-audit (overeenkomstig het Stairway-beginsel);

• * 

  convenanten [26] die een zekere flexibiliteit brengen in de betrekkingen tussen douane en marktdeelnemer, met name wat de faciliteiten en controleregelingen betreft; modelconvenanten behoren tot de mogelijkheden;

[26] Vooral in het kader van de grensoverschrijdende vergunning en de vereenvoudigde procedures.

• * 

  het beginsel dat de samenwerking tussen de douaneinstanties en andere diensten of agentschappen, enerzijds, en de marktdeelnemers, anderzijds, via slechts één enkel aanspreekpunt plaatsvindt;

• * 

  het gebruik van richtsnoeren en toelichtingen wanneer geen wettelijke bepalingen vereist zijn, doch harmonisatie in de praktijk niettemin noodzakelijk is, teneinde de transparantie en de gelijke behandeling van alle marktdeelnemers te waarborgen.

4.1.8. Elektronische handtekening, elektronische documenten, elektronische archivering [27]

[27] Dit is een noodzakelijke voorwaarde voor de invoering van papierloze douaneprocedures.

Bij het gebruik van informatietechnologie rijst het cruciale probleem van de echtheid en de betrouwbaarheid van elektronisch uitgewisselde of opgeslagen gegevens, zoals facturen [28], cognossementen, certificaten van oorsprong of van echtheid en vergunningen.

[28] Zie Richtlijn 2001/115/EG betreffende BTW.

De elektronische handtekening authentificeert de persoon die het elektronisch document ondertekent. Er bestaat reeds communautaire wetgeving die de wettelijke erkenning van elektronische handtekeningen waarborgt.

De richtlijn inzake de elektronische handtekening is in bijna alle lidstaten geïmplementeerd. De elektronische handtekening heeft hierdoor in de lidstaten rechtskracht verkregen en is in dezelfde mate als de ondertekening met de hand ontvankelijk als bewijsmateriaal in gerechtelijke procedures.

Dit betekent dat:

• i) 

  de lidstaten die Richtlijn 1999/93/EG betreffende de elektronische handtekening nog niet hebben geïmplementeerd, dit alsnog dienen te doen;

• ii) 

  in het communautair douanewetboek een specifieke bepaling zal moeten worden opgenomen die uitdrukkelijk de rechtskracht van elektronische handtekeningen en documenten voor douanedoeleinden erkent, ongeacht het stadium van implementatie in de verschillende lidstaten;

• iii) 

  wanneer een handelaar gebruik maakt van een elektronische handtekening die is erkend volgens de regels van de lidstaat waar hij gevestigd is, dienen de lidstaten de interoperabiliteit te waarborgen.

4.1.9. Standaardisering en harmonisering van de informatievereisten [29]

[29] Dit is noodzakelijk voor de invoering van papierloze douaneprocedures.

Gestandaardiseerde en geharmoniseerde informatievereisten en -procedures zijn van cruciaal belang voor de gemeenschappelijke interpretatie die een doelmatige en doeltreffende gegevensuitwisseling tussen alle bij het internationale goederenverkeer betrokken partijen mogelijk maakt.

De standaardisatie- en harmonisatievereisten dienen verenigbaar te zijn met de resultaten van de door de G7 verrichte werkzaamheden. Initiatieven voor de harmonisatie van het ED [30] en het EAB [31] wat de facultatieve vakken betreft, zouden operationele resultaten moeten opleveren. De aan andere lidstaten doorgegeven informatie moet noodzakelijkerwijze dezelfde zijn in de gehele Gemeenschap.

[30] Enig document.

[31] Enig Administratief Bericht.

Het is belangrijk dat de informatiestroom niet wordt onderbroken: gegevens worden door de handelaren slechts éénmaal verstrekt (of tweemaal wanneer het systeem van de initiële onvolledige en aanvullende aangiften wordt gebruikt) en worden indien nodig van de ene lidstaat naar de andere doorgegeven.

Er moeten oplossingen worden gevonden voor de verschillen tussen de nationale wettelijke voorschriften, zoals belastingregelingen (bijvoorbeeld verlaagde BTW-tarieven, accijnzen). Het communautair douanewetboek biedt hiervoor geen oplossing, doch het ED en het EAB zijn instrumenten die standaardisering mogelijk maken.

4.2. Rationalisering van handelstransacties door het gebruik van moderne technologie [32]

[32] Rechtstreeks gelieerd aan de papierloze douaneafhandeling.

Zodra de informatievereisten geharmoniseerd en gestandaardiseerd zijn, dient de douaneinterface in elke lidstaat in dezelfde vorm aan de handelaar te worden aangeboden. Dit is een symbool voor de Gemeenschap en voorkomt taalkundige problemen.

4.2.1. Vaststellen van interfaces douane/douane en handelaar/douane

Om als een enkele douaneinstantie te kunnen optreden, dienen alle douanekantoren op het grondgebied van de EU met elkaar te zijn verbonden. Er moet derhalve worden gezorgd voor passende interfaces tussen van elkaar afwijkende elektronische douanesystemen.

De handelaar moet in staat zijn rechtstreeks vanuit zijn eigen IT-systeem aangifte of kennisgeving te doen (desgewenst via een in- en uitklaringsdienst of een douaneagent) en de douane via een gestandaardiseerde interface elektronisch alle gegevens te verstrekken. Wanneer de handelaar de douane vrijwillig elektronische toegang heeft gegeven tot zijn administratie kan de ontheffing van bepaalde kennisgevingsverplichtingen worden overwogen. Ook voor dergelijke gevallen dienen passende gemeenschappelijke interfaces te worden ontwikkeld. Aan ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf dient de mogelijkheid te worden geboden douaneaangifte of kennisgeving te doen via het internet.

4.2.2. Beveiliging van internet-betalingssystemen

Op het vlak van de technische beveiliging voorziet het e-Europe-initiatief [33] van de Commissie in diverse oplossingen, met inbegrip van een actieprogramma voor het gebruik van chipkaarten, en zijn verdere werkzaamheden op het gebied van de identificatie- en validatietechnieken gepland.

[33] COM(2002) 263 def.

Deze ontwikkelingen dienen van nabij te worden gevolgd en er moet naar passende oplossingen worden gezocht.

4.2.3. Een enkel geautomatiseerd aanspreekpunt voor het handelsverkeer

Het is belangrijk dat de marktdeelnemers een enkel geautomatiseerd aanspreekpunt in de Gemeenschap ter beschikking wordt gesteld. Dit betekent dat zij vanaf dit punt toegang hebben tot de relevante douane-in- en uitklarings- en informatiesystemen. Gegevens zullen slechts éénmaal worden medegedeeld, ongeacht het aantal landen van bestemming.

4.2.4. Transparantie

Informatie betreffende douaneprocedures, vereenvoudigingen, erkenningscriteria, richtsnoeren enz. dient op het internet beschikbaar te zijn in een taal die in het internationale handelsverkeer door een groot aantal mensen wordt begrepen.

CONCLUSIE

In de mededeling van de Commissie betreffende een strategie voor de douane-unie [34] werd de aandacht gevestigd op de noodzaak van vereenvoudiging en rationalisering van de douanewetgeving teneinde rekening te houden met nieuwe tendensen in het handelsverkeer en met het oog op de fraudebestrijding. Daarbij werd in het bijzonder de nadruk gelegd op de invoering van moderne technieken en een betere informatieverspreiding die de douane en de marktdeelnemers helpen bij de correcte toepassing van de wetgeving.

[34] COM(2001)51 def., 08/02/2001

In zijn resolutie van 30 mei 2001 betreffende een strategie voor de douane-unie [35] verzoekt de Raad de Commissie "een ruim opgevat programma voor de automatisering van de douaneprocedures en voor de uitwisseling van douaneinformatie te ontwikkelen en een geloofwaardige strategie uit te werken voor het ontwikkelen en het gebruiken van informatienetwerken voor de douaneactiviteiten".

[35] PB C 171, blz. 1

De doelstelling van vereenvoudigde en papierloze procedures ten behoeve van de douanediensten en de handelaren, waarbij legitieme goederenbewegingen met een minimale tussenkomst van de douane plaatsvinden, werd door het bedrijfsleven onderschreven tijdens het forum betreffende e-douane (Toledo, 2002).

Dit is de enige manier om te voorkomen dat verder wordt afgeweken van de beginselen van de interne markt en dat nog meer bilaterale overeenkomsten (zoals het geval is met de grensoverschrijdende vergunning) worden gesloten. Enkel standaardisering en vereenvoudiging van de douaneprocedures kan voorkomen dat bedrijven als het ware gaan "shoppen" om de voor hen meest voordelige vergunning te bemachtigen, hetgeen ernstige economische gevolgen heeft voor bepaalde lidstaten en uiteindelijk tot concurrentieverstoring leidt. Uitsluitend eenvormige en geïntegreerde douaneprocedures kunnen voorkomen dat Europese ondernemingen met hoge administratieve kosten en ernstige concurrentienadelen worden geconfronteerd.

Bovendien zorgt de voorgestelde aanpak er voor dat de veiligheid, de volksgezondheid en het milieu niet in het gedrang komen. Op deze wijze wordt vermeden dat minder veilige plaatsen van binnenkomst en gebieden in de Europese Unie worden gebruikt en dat bepaalde regio's en havens worden verlaten.

Er is geen andere alternatief dan er voor te zorgen dat douaneinstanties en handelaren hun taken onder optimale voorwaarden kunnen verrichten.

De bestaande wetgeving, systemen en procedures moeten worden herzien en vereenvoudigd en er moeten papierloze procedures worden ontwikkeld. Technische en juridische leemten moeten worden aangevuld zodat een geïntegreerd wettelijk en technisch kader ontstaat. Deze verbeteringen zullen er voor zorgen dat de regelgeving van de Gemeenschap gelijke tred houdt met de meest recente logistieke commerciële ontwikkelingen, de verlaging van de douanerechten en de op handen zijnde uitbreiding.

De douanecontroles zullen voor het bedrijfsleven minder omslachtig worden en zullen op meer efficiënte wijze deel uitmaken van elke handelstransactie.

Er werd een overzicht opgesteld van de belangrijkste actoren en hun respectieve taken en er werd een actieprogramma voorgesteld. De overheidsinstanties (Commissie en douanediensten en andere overheidsdiensten) en de particuliere sector (handelaren) zullen van gedachten moeten wisselen over dit actieprogramma en het moeten goedkeuren en vervolgens in onderlinge samenwerking en overleg op transparante wijze hun specifieke taken moeten verrichten.

Het succes van de strategie voor de invoering van vereenvoudigde en papierloze procedures voor de douane en het bedrijfsleven is in hoge mate afhankelijk van de betrokkenheid van de belangrijkste actoren bij de tenuitvoerlegging ervan.

Bijlage 1 bevat een eerste actieprogramma en bijlage 2 geeft een overzicht van de kosten en baten voor het bedrijfsleven en de overheidsdiensten.

Bijlage 1

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

1

• 1. 

  Welk type actie wordt voorgesteld?

Wetgeving

Voorstel tot wijziging van het communautair douanewetboek (Wijziging van Verordening Nr. 2913/92 van de Raad)

• 2. 

  Onderwerp/Inhoud (belangrijkste elementen)

Aanpassing van het douanewetboek aan het beginsel dat elektronische aangiften en berichten de regel zijn en aangiften op papier de uitzondering.

Vaststellen van de voorwaarden voor een digitale douaneafhandeling

Rationalisatie van de normale en de vereenvoudigde douaneprocedures en -afhandeling (van 13 naar 3), beperking van het aantal afwijkingen tot een minimum en vaststellen van gemeenschappelijke kerngegevens

Herziening van de taken en de verantwoordelijkheid van de douanekantoren in het binnenland en aan de grenzen

Gebruik van een enkele zekerheid voor alle douaneprocedures

Uitbreiding van de centrale douaneafhandeling

Vaststellen van een rechtsgrondslag voor de nieuwe instrumenten en methoden (bijvoorbeeld risicoanalysemodel en databank)

• 3. 

  Belang van de actie: groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Voorstel voor een nieuwe verordening van de Raad en het Parlement tot wijziging van het douanewetboek

• 5. 

  Evaluatie van de bereikte resultaten:

Goedkeuring van het voorstel

Implementatie door de lidstaten

• 6. 

  Kosten en baten [36] voor de belangrijkste betrokkenen:

[36] Een haalbaarheidsonderzoek is momenteel in voorbereiding, met inbegrip van een kosten/baten-analyse. Tot de definitieve resultaten van dit onderzoek bekend zijn, zijn enkel prognoses mogelijk op basis van contacten met lidstaten en handelaren.

6.1 Commissie

Kosten: Lichte toename van de kredieten voor dienstreizen (onderzoek van de situatie in de lidstaten voor het haalbaarheidsonderzoek) en vergaderingen. Er zal tijdelijk behoefte zijn aan minstens twee A-ambtenaren (een A-ambtenaar werkt reeds aan het dossier) en een manjaar technische consultancy.

Voordelen: eenvouder wetgeving, eenvoudiger implementatie door de lidstaten en meer doeltreffende handhaving van de douanewetgeving door aanzienlijke verbeteringen in de fraudedetectie. Meer efficiënte invordering van rechten en heffingen (eigen middelen) als direct resultaat van het voorgaande (fraudedetectie) en van de betere naleving van de voorschriften bij douaneaangiften

6.2 Lidstaten

Kosten: De voorbereiding van de regelgeving zou geen extra kosten met zich mogen brengen (afgezien van de deelname aan bijkomende vergaderingen en seminars), althans voor de huidige lidstaten die op op veranderingen en vooruitgang willen anticiperen. Voor de nieuwe lidstaten zijn deze kosten reeds gepland en begroot voor de implementatie van het acquis.

Voordelen: Dezelfde als voor de Commissie. Efficiënter gebruik van personele middelen en andere hulpmiddelen door de toepassing van nieuwe douaneprocessen en -procedures en de afschaffing van activiteiten en controles die terzelfdertijd in meerdere lidstaten worden verricht. Meer efficiënt gebruik van NCTS-investeringen/infrastructuur, hoewel de buitengrenzen werden verschoven en er minder douanevervoer is. Handhaving van de douanekantoren in de huidige lidstaten zonder buitengrens. Betere beveiliging en naleving van de voorschriften.

6.3 Handelaren

Kosten: Investeringen die noodzakelijk zijn om toegang te verkrijgen tot de diensten (met inbegrip van client software en opleiding, kosten van netwerken/telecommunicatie en mogelijke beveiligingsmaatregelen. Kosten die zijn verbonden aan de invoering en de instandhouding van een gemeenschappelijke interface met de douane (slechts een voor alle lidstaten).

Voordelen: Talrijk en permanent. Snellere douaneafhandeling en vrijgave. Vereenvoudiging en harmonisatie van de nalevingsverplichtingen en de procedures (bijvoorbeeld grensoverschrijdende vergunning, een enkele zekerheid voor alle douaneregelingen). Verhoogde transparantie, meer intensieve samenwerking en grotere uniformiteit in de betrekkingen met de douane. Kostenverlaging dankzij de automatisering van de douaneprocedures. Een enkel geautomatiseerd contactpunt voor alle in de EU binnenkomende goederen. Verhoogde flexibiliteit in de structuur van de samenwerking met de douanediensten.

• 7. 

  Wanneer zou de voorgestelde actie moeten plaatsvinden?

Na de voorbereidende technische besprekingen in het comité douanewetboek (begonnen in 2002, tot einde 2003) zal het formele voorstel naar verwachting in 2004 aan de Raad en het EP worden voorgelegd (indien de nodige middelen beschikbaar zijn).

• 8. 

  Duur van de actie:

+/- 1,5 jaar tot de indiening van het voorstel (afhankelijk van de beschikbare middelen).

• 9. 

  Benodigde middelen (Commissie)

Minstens 2 A-ambtenaren (voltijds) en 1 externe consulent voor een periode van 1 jaar.

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

2

• 1. 

  Welk type actie wordt voorgesteld?

Wetgeving

Voorstel tot wijziging van de bepalingen ter uitvoering van het communautair douanewetboek (Verordening van de Commissie)

• 2. 

  Onderwerp/Inhoud (belangrijkste elementen)

Dezelfde als voor deel 1, doch op een meer "technisch" niveau (= handleiding bij het douanewetboek)

Aanpassing van de bepalingen aan het beginsel dat elektronische aangiften en berichten de regel zijn en aangiften op papier de uitzondering.

Vaststellen van de voorwaarden voor een digitale douaneafhandeling

Rationalisatie van de normale en de vereenvoudigde douaneprocedures en -afhandeling (van 13 naar 3), beperking van het aantal afwijkingen tot een minimum en vaststellen van gemeenschappelijke kerngegevens

Herziening van de taken en de verantwoordelijkheid van de douanekantoren in het binnenland en aan de grenzen

Gebruik van een enkele zekerheid voor alle douaneprocedures

Uitbreiding van de centrale douaneafhandeling

Vaststellen van een rechtsgrondslag voor de nieuwe instrumenten en methoden (bijvoorbeeld risicoanalysemodel en databank)

• 3. 

  Belang van de actie: groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Voorstel voor een nieuwe verordening van de Commissie tot wijziging van de bepalingen ter uitvoering van het douanewetboek

• 5. 

  Evaluatie van de bereikte resultaten:

Goedkeuring van het voorstel

Implementatie door de lidstaten

• 6. 

  Kosten en baten [37] voor de belangrijkste betrokkenen: (dezelfde als voor deel 1, d.w.z.

[37] Een haalbaarheidsonderzoek is momenteel in voorbereiding, met inbegrip van een kosten/baten-analyse. Tot de definitieve resultaten van dit onderzoek bekend zijn, zijn enkel prognoses mogelijk op basis van contacten met lidstaten en handelaren.

6.1 Commissie

Kosten: Lichte toename van de kredieten voor dienstreizen (onderzoek van de situatie in de lidstaten voor het haalbaarheidsonderzoek) en vergaderingen. Er zal tijdelijk behoefte zijn aan minstens twee A-ambtenaren (een A-ambtenaar werkt reeds aan het dossier) en een manjaar technische consultancy.

Voordelen: eenvouder wetgeving, eenvoudiger implementatie door de lidstaten en meer doeltreffende handhaving van de douanewetgeving door aanzienlijke verbeteringen in de fraudedetectie. Meer efficiënte invordering van rechten en heffingen (eigen middelen) als direct resultaat van het voorgaande (fraudedetectie) en van de betere naleving van de voorschriften bij douaneaangiften

6.2 Lidstaten

Kosten: De voorbereiding van de regelgeving zou geen extra kosten met zich mogen brengen (afgezien van de deelname aan bijkomende vergaderingen en seminars), althans voor de huidige lidstaten die op op veranderingen en vooruitgang willen anticiperen. Voor de nieuwe lidstaten zijn deze kosten reeds gepland en begroot voor de implementatie van het acquis.

Voordelen: Dezelfde als voor de Commissie. Efficiënter gebruik van personele middelen en andere hulpmiddelen door de toepassing van nieuwe douaneprocessen en -procedures en de afschaffing van activiteiten en controles die terzelfdertijd in meerdere lidstaten worden verricht. Meer efficiënt gebruik van NCTS-investeringen/infrastructuur, hoewel de buitengrenzen werden verschoven en er minder douanevervoer is. Handhaving van de douanekantoren in de huidige lidstaten zonder buitengrens. Betere beveiliging en naleving van de voorschriften.

6.3 Handelaren

Kosten: Investeringen die noodzakelijk zijn om toegang te verkrijgen tot de diensten (met inbegrip van client software en opleiding, kosten van netwerken/telecommunicatie en mogelijke beveiligingsmaatregelen. Kosten die zijn verbonden aan de invoering en de instandhouding van een gemeenschappelijke interface met de douane (slechts een voor alle lidstaten).

Voordelen: Talrijk en permanent. Snellere douaneafhandeling en vrijgave. Vereenvoudiging en harmonisatie van de nalevingsverplichtingen en de procedures (bijvoorbeeld grensoverschrijdende vergunning, een enkele zekerheid voor alle douaneregelingen). Verhoogde transparantie, meer intensieve samenwerking en grotere uniformiteit in de betrekkingen met de douane. Kostenverlaging dankzij de automatisering van de douaneprocedures. Een enkel geautomatiseerd contactpunt voor alle in de EU binnenkomende goederen. Verhoogde flexibiliteit in de structuur van de samenwerking met de douanediensten.

• 7. 

  Wanneer zou de voorgestelde actie moeten plaatsvinden?

Voor en na de goedkeuring van de nieuwe verordening van het EP en de Raad tot wijziging van het douanewetboek zal het technisch overleg in het Comite douanewetboek vermoedelijk worden geopend zodra het voorstel, tot wijziging van het douanewetboek is ingediend en een jaar na de vaststelling daarvan worden beëindigd.

• 8. 

  Duur van de actie:

1-2 jaar (afhankelijk van de beschikbare middelen en de vorderingen die in de Raad en het EP worden gemaakt).

• 9. 

  Benodigde middelen (Commissie)

Minstens 2 A-ambtenaren (voltijds) en 1 externe consulent voor een periode van 1 jaar.

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

3

• 1. 

  Welk type actie wordt voorgesteld?

Operationeel (samenwerking tussen bepaalde lidstaten)

Proefproject inzake de automatisering van de uitvoer

• 2. 

  Onderwerp/inhoud (belangrijkste elementen:)

Het proefproject zou betrekking hebben op indirecte uitvoer naar een derde land waarbij minstens twee lidstaten betrokken zijn (in de eerste lidstaat bevindt zich het kantoor van uitvoer en in de tweede lidstaat het kantoor van uitgang).

Tijdens het seminarie in Finland in december 2002 hebben drie lidstaten hun medewerking aan het proefproject (pp) aangeboden, deze landen zijn DE, IT en BE. Een aantal handelaren heeft belangstelling getoond voor deelname via geselecteerde ondernemingen.

• 3. 

  Belang van de actie: groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Waarborgen (in een geautomatiseerde douaneomgeving) dat ten uitvoer, voor passieve veredeling of tot wederuitvoer aangegeven goederen het douanegebied met bestemming een derde land hebben verlaten nadat de legaliteit van de uitvoer gecontroleerd is.

Integratie van de gegevensvereisten van derde landen met betrekking tot de veiligheidsaspecten (en vaststellen van gemeenschappelijke gegevenselementen voor de uitvoer naar derde landen) in de gegevensstroom tussen het douanekantoor van vertrek en het douanekantoor van uitgang. Waarborgen van een optimale samenwerking tussen de douanekantoren in de betrokken lidstaten.

Vaststellen van knelpunten en problemen.

Uitwisselen van ervaring en resultaten met de huidige en de toekomstige lidstaten, evenals met de marktdeelnemers. Het is de bedoeling dat de voorgestelde actie model staat voor de geautomatiseerde uitvoerprocedure die in de gehele Gemeenschap van toepassing is en dat zij het eerste tastbare resultaat is van het e-douane initiatief na de inwerkingtreding van het nieuw geautomatiseerd systeem voor douanevervoer (NCTS). Organisatie van een seminar met alle belanghebbenden.

• 5. 

  Evaluatie van de bereikte resultaten:

Evaluatie van de resultaten door de lidstaten en de Commissie (verslag) en tenuitvoerlegging door de betrokken lidstaten.

• 6. 

  Kosten en baten voor de belangrijkste betrokkenen:

6.1 Commissie

Kosten: De kosten worden betaald uit de kredieten van het "electronic customs" programma van douane 2007 en de begroting interne markt (seminar)

Voordelen: Problemen met betrekking tot de regelgeving en technische problemen, met inbegrip van veiligheidsaspecten, worden opgespoord voor de wetgeving wordt gewijzigd (omdat uitvoer reeds een tweefasenprocedure is, behoeft het douanewetboek niet ingrijpend te worden gewijzigd, doch wel de uitvoeringsbepalingen daarvan) en voor de interfaces worden vastgesteld.

Er wordt concrete informatie verkregen over de vereisten van andere landen (zoals CSI [38]) en er wordt een model voor de automatisering van de uitvoer in de lidstaten ontwikkeld.

[38] CSI: Container Security Initiative.

6.2 Lidstaten

Kosten: De NCTS-infrastructuur zal mogelijk enige technische aanpassingen moeten ondergaan.

Voordelen: Dezelfde als voor de Commissie.

Gebruik van de NCTS-investering/infrastructuur, ofschoon de buitengrenzen zijn verschoven en het aantal douanevervoertransacties is teruggelopen. Douanekantoren in de oude lidstaten zonder buitengrens worden gehandhaafd. Betere beveiliging en naleving van de voorschriften.

6.3 Handelaren

Kosten: Mogelijk technische aanpassingen van de elektronische interface met de douane.

Voordelen: Verbetering van de douaneafhandeling en snellere vrijgave. Beter bewijs van de uitvoer voor belastingdoeleinden. Vereenvoudiging en harmonisatie van de nalevingsverplichtingen (met inbegrip van de vereisten voor derde landen in het kader van CSI) en de procedures.

• 7. 

  Wanneer zou de actie moeten plaatsvinden?

In 2003 en 2004. Voorbereidende vergaderingen hebben reeds plaatsgevonden.

• 8. 

  Duur van de actie:

+/- 1 tot 2 jaar (afhankelijk van de beschikbare middelen).

• 9. 

  Benodigde middelen (voor de Commissie)

Dezelfde als voor tabel 1.

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

4

• 1. 

  Welke type actie wordt voorgesteld?

Technisch

Evaluatie van de huidige IT-omgeving voor de ontwikkeling van een convergentiekader tussen de lidstaten

• 2. 

  Onderwerp/Inhoud (belangrijkste elementen):

Totstandbrenging van een convergentiekader tussen de lidstaten (die momenteel uiteenlopende elektronische systemen gebruiken voor de douane en aanverwante zaken) teneinde de interoperabiliteit te waarborgen. Een technische evaluatie is noodzakelijk.

• 3. 

  Belang van de actie: Groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Opsporen van problemen en voorstellen van oplossingen om de interoperabiliteit tussen de IT-systemen van de lidstaten te waarborgen.

Vaststellen van technische convergentiespecificaties.

Opstellen en publicatie van een verslag op basis van door de lidstaten verstrekte informatie.

• 5. 

  Beoordeling van de bereikte resultaten:

Evaluatie van de resultaten door de lidstaten en de Commissie, goedkeuring van een convergentieprogramma.

• 6. 

  Kosten en baten voor de belangrijkste betrokkenen:

6.1 Commissie

Kosten: De werkzaamheden worden uitgevoerd door de lidstaten (met bijstand van de Commissie) in het kader van Douane 2007. De kosten van vergaderingen worden betaald uit de kredieten voor Douane 2007, post "elektronische douane".

Voordelen: Wanneer een convergentiekader tussen verschillende systemen interoperabiliteit mogelijk maakt, zijn geen financiële en personele middelen voor een centraal beheerd systeem van de Commissie vereist.

6.2 Lidstaten

Kosten: De reiskosten worden betaald uit de kredieten voor Douane 2007, personele middelen: 1 per lidstaat.

Voordelen: De lidstaten hebben in hun IT-systemen reeds aanzienlijke financiële en andere middelen geïnvesteerd. Indien de lidstaten deze systemen (in plaats van een nieuw systeem) gebruiken, weliswaar met de nodige aanpassingen, zullen zij minder belastinggeld moeten uitgeven en minder personele middelen moeten inzetten (geen nieuwe opleiding vereist).

6.3 Handelaren

Kosten: Enige technische aanpassingen, voorzover de huidige interfaces worden gewijzigd.

Voordelen: Handelaren die hun douanetransacties reeds elektronisch afhandelen, hebben ervaring opgedaan met het IT-systeem van de lidstaat waar zij zijn gevestigd. Indien het systeem van de lidstaat wordt gehandhaafd, zijn geen verdere opleiding noch technische investeringen noodzakelijk.

• 7. 

  Wanneer zal de geplande actie plaatsvinden?

In 2003 en 2004.

• 8. 

  Duur van de actie:

+/- 2 jaar.

• 9. 

  Benodigde middelen

Dezelfde als voor tabel 1 + 1 informaticaspecialist.

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

5

• 1. 

  Welk type actie wordt voorgesteld?

Technisch

Ontwikkelen van interfaces die de interoperabiliteit waarborgen.

• 2. 

  Onderwerp/Inhoud (belangrijkste elementen):

Teneinde interoperabiliteit tussen de lidstaten (die momenteel voor douanedoeleinden uiteenlopende elektronische systemen gebruiken) te waarborgen, is het belangrijk dat passende technische interfaces worden ontwikkeld:

Douane/Douane

Douane/andere overheidsdiensten (one stop shop)

Douane/handelaar en handelaar/douane

• 3. 

  Belang van de actie: Groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Opsporen van problemen en aanreiken van oplossingen om de interoperabiliteit tussen de systemen van de lidstaten te waarborgen.

Vaststellen van technische specificaties voor de convergentie.

Opstellen en publiceren van een verslag op basis van door de lidstaten verstrekte informatie.

• 5. 

  Beoordeling van de bereikte resultaten:

Evaluatie van de resultaten door de lidstaten en de Commissie. Vaststellen en bevestigen van interface-specificaties.

• 6. 

  Kosten en baten voor de belangrijkste betrokkenen:

6.1 Commissie

Kosten: De werkzaamheden worden uitgevoerd door de lidstaten (met bijstand van de Commissie) in het kader van Douane 2007. De kosten van vergaderingen worden betaald uit de kredieten van het "electronic customs" programma van Douane 2007.

Voordelen: Wanneer convergentie tussen de verschillende systemen interoperabiliteit waarborgt, zijn geen financiële en personele middelen vereist voor een centraal beheerd systeem van de Commissie.

6.2 Lidstaten

Kosten: Extra kosten in verband met de aanpassing van de programmatuur. De lidstaten zouden deze kosten evenwel ook moeten maken voor het onderhoud en tijdens de ontwikkelingscyclus van hun programmatuur.

Voordelen: De lidstaten hebben reeds veel geld geïnvesteerd en personele middelen ingezet voor hun IT-systeem. Indien, dankzij passende interfaces, deze systemen (in plaats van een nieuw systeem) kunnen worden gebruikt, zullen de lidstaten minder belastinggeld moeten uitgeven.

6.3 Handelaren

Kosten: Investeringen die noodzakelijk zijn voor het verkrijgen van toegang tot de diensten, met inbegrip van client software en opleiding.

Voordelen: Algemene verlaging van de aan handelstransacties in de EU verbonden kosten doordat voor alle EU-douanediensten een enkele interface wordt gebruikt (momenteel 15 en over enige tijd 25 verschillende interfaces).

• 7. 

  Wanneer zou de voorgestelde actie moeten plaatsvinden?

In 2004 en 2005.

• 8. 

  Duur van de actie:

+/- 2 jaar.

• 9. 

  Benodigde middelen (voor de Commissie):

Dezelfde als voor tabel 1 + 1 informaticaspecialist.

VOORSTEL VOOR ACTIES IN HET KADER VAN E-DOUANE

6

• 1. 

  Welk type actie wordt voorgesteld?

Technisch

Vaststellen van gemeenschappelijke normen voor gemeenschappelijke gegevensvereisten.

• 2. 

  Onderwerp/Inhoud (belangrijkste elementen):

Teneinde de interoperabiliteit tussen de lidstaten (die momenteel voor douanedoeleinden verschillende elektronische systemen gebruiken) te waarborgen, dienen gemeenschappelijke normen te worden vastgesteld voor de uitwisseling van gegevens van:

Douane naar douane

Douane naar andere overheidsdiensten (one stop shop)

Douane naar handelaren/handelaren naar douane

Voorts moet een minimum aantal gemeenschappelijke kerngegevens worden overeengekomen (zoals in het NCTS), die tussen de vorengenoemde entiteiten worden uitgewisseld en die de elektronische afhandeling van de goederenstromen mogelijk maken.

• 3. 

  Belang van de actie: Groot

• 4. 

  Verwachte resultaten van de voorgestelde actie:

Vaststellen van een aantal gemeenschappelijke kerngegevens en normen.

• 5. 

  Beoordeling van de bereikte resultaten:

Vaststellen en bevestigen van een lijst van kerngegevens en normen.

• 6. 

  Kosten en baten voor de belangrijkste betrokkenen:

6.1 Commissie

Kosten: De werkzaamheden worden door de lidstaten en de Commissie uitgevoerd in het comité douanewetboek en in het kader van Douane 2007. De kosten van vergaderingen worden, in het tweede geval, betaald uit de kredieten van het "electronic customs" programma van Douane 2007.

Voordelen: Een gemeenschappelijke gestandaardiseerde lijst van gegevens zal de uitwisseling van informatie tussen belanghebbenden vereenvoudigen.

6.2 Lidstaten

Kosten: Reiskosten + 1 persoon per lidstaat.

Voordelen: Dezelfde als voor de Commissie.

6.3 Handelaren

Kosten: Kosten van de aanpassing van de huidige datastructuur en codes.

Voordelen: Algemene verlaging van de aan handelstransacties in de EU verbonden kosten doordat op het niveau van de Gemeenschap gestandaardiseerde en gemeenschappelijke gegevens worden gebruikt.

• 7. 

  Wanneer zou de actie moeten plaatsvinden?

In 2003 en 2004.

• 8. 

  Duur van de actie:

+/- 2 jaar.

• 9. 

  Benodigde middelen (voor de Commissie):

Dezelfde als voor tabel 1 + 1 informaticaspecialist.

Bijlage 2

Belangrijkste kosten en baten voor handelaren en overheidsdiensten

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met de juridische context.