Clausule inzake mensenrechten en democratie in EU-overeenkomsten

Het Parlement wil werk maken van de mensenrechtenclausule in overeenkomsten met derde landen. Het EP dreigt internationale overeenkomsten die geen mensenrechtenclausule bevatten, zonder meer af te keuren.

De clausule, volgens welke respect voor democratische beginselen en de mensenrechten een sine qua non is voor de overeenkomsten die de EU met derde landen sluit, voorziet in het nemen van maatregelen (van uitstel van projecten tot handelsembargo's) als de mensenrechten niet worden nageleefd. Reeds in meer dan 50 internationale overeenkomsten van de EU is de clausule opgenomen. Sinds begin jaren '90 gebeurt de opname van de clausule min of meer systematisch.

Volgens het Parlement is dat echter niet voldoende. In veel sectorale overeenkomsten, zoals die met betrekking tot textiel, landbouw en visserij, evenals overeenkomsten met geïndustrialiseerde landen, ontbreekt de clausule. Het EP waarschuwt dat het niet langer bereid is toe te stemmen met de sluiting van nieuwe internationale overeenkomsten die geen mensenrechten- en democratieclausule bevatten. Het Parlement roept op tot de instelling, bij de internationale overeenkomsten, van mensenrechten-subcommissies. Deze commissies moeten verantwoordelijk worden voor de beoordeling van de naleving van de clausule en het voorstellen van maatregelen ter verbetering van de democratie en de mensenrechten.

Volgens de parlementsleden is de gebrekkige (of afwezige) toepassing van de clausule te wijten aan de vage bewoordingen waarin hij is gesteld. Om een meer coherente, effectieve en doorzichtige benadering van het Europese mensenrechtenbeleid te verzekeren, is een nieuwe redactie nodig. De aldus herziene clausule moet zijn gebaseerd op wederkerigheid, wat betekent dat de EU en het betrokken derde land elkaar verantwoording verschuldigd zijn over al hun beleid betreffende de mensenrechten en de fundamentele vrijheden.

De instemming van het Parlement is nodig bij het sluiten van internationale overeenkomsten, maar het EP heeft weinig in te brengen als het gaat om het vaststellen van onderhandelingsmandaten, het beginnen van consultaties of het opschorten van akkoorden. De leden van het Parlement dringen er dan ook op aan dat zij op dit vlak medebeslisser worden.

Procedure: Initiatief / Debat: 14 februari 2006 / Stemming: 14 februari 2006 / Verslag aangenomen

---