Bolkestein: leiders EU durven geen 'nee' te zeggen

DEN HAAG (ANP) - Verdere uitbreding van de Europese Unie zal een onbeheersbare situatie doen ontstaan. ,,Wanneer Turkije wordt toegelaten, hoe kunnen dan landen als de Oekraïne, Wit-Rusland, en Moldavië, die zeker meer Europees zijn dan Turkije, nog worden geweigerd?''

Dat heeft Frits Bolkestein woensdag gezegd in zijn intreerede tot hoogleraar Intellectuele grondslagen van politieke ontwikkelingen aan de Technische Universiteit Delft en de Universiteit Leiden. Hij hield zijn toespraak in Den Haag, exact zestien jaar na de val van de Berlijnse muur. Toetreding van Turkije gaat Bolkestein te ver. De EU zou dan ten prooi vallen aan wat hij noemt ,,imperial overstretch''. Het lijkt wel alsof de Europese leiders geen 'neen' kunnen zeggen, aldus Bolkestein.

Volgens de vroegere eurocommissaris is er geen duidelijke verzameling Europese waarden. Wel is er een Europees gebied te definiëren waar mensen een min of meer gezamenlijke geschiedenis en gelijk wereldbeeld hebben. Bolkestein trekt die lijn aan de oostgrens van Sint-Petersburg naar Triëst.

Door de EU open te stellen voor de Balkan, Turkije en Oost-Europese staten, heeft Europa volgens de voormalige VVD-leider stilzwijgend gekozen voor een unie die uit niet veel meer dan een grote interne markt kan bestaan. Bolkestein meent dat de pretentie van de EU om vrede en veiligheid te versterken en een hechter verband tussen de volkeren te verwezenlijken, onvermijdelijk wordt gefrustreerd, als de unie zich uitbreidt. Hierover is volgens hem onvoldoende nagedacht.

,,De inspiratie is verdwenen, de magie van het eerste uur verdampt'', zegt Bolkestein over de EU. Het gesprek tussen de lidstaten in Brussel is een glashard gevecht om geld, macht en invloed. Het cement van de EU is volgens hem niet zozeer de Europese identiteit maar de nationale belangen. Alle lidstaten hebben belang bij het voortbestaan van de unie.