EP debatteert over ecopuntensysteem voor vrachtwagens in transito door Oostenrijk
Paolo COSTA (ELD, I)
Door het bemiddelingscomité goedgekeurde gemeenschappelijke ontwerptekst van de verordening tot invoering van een overgangspuntensysteem voor vrachtwagens in transito door Oostenrijk voor het jaar 2004 in het kader van een duurzaam vervoersbeleid
Doc.: A5-0475/2003
Procedure : Medebeslissing, derde lezing
Debat : 17 december 2003
Debat
Namens de Rapporteur
Konstantinos HATZIDAKIS (EVP/ED, GR) spreekt van een moeizame procedure. De zaak ligt uitermate gevoelig. In eerste lezing besloot het Parlement dat 2006 het laatste jaar zou worden dat het ecopuntensysteem voor Oostenrijk zal worden gehanteerd. De Raad vond dat het systeem op het gehele grondgebied van Oostenrijk van toepassing moest zijn, terwijl het EP meende dat het slechts van toepassing mocht zijn op het Alpengebied. In bemiddeling heeft het Parlement ingestemd met de toepassing van het systeem op het hele grondgebied. In ruil daarvoor heeft het EP toezeggingen gekregen ten aanzien van het aantal en de soort vrachtwagens die door Oostenrijk mogen rijden.
Er ligt nu een goed akkoord. Sommige collega's vinden de maatregelen te stringent, andere te soepel. Hatzidakis roept zijn collega's op toch voor te stemmen. Zodra er een akkoord bereikt wordt over het eurovignet, zal dat ook gelden voor Oostenrijk. Vanaf 2006 zal Oostenrijk derhalve hetzelfde systeem hanteren als de andere lidstaten. De statistieken laten zien dat de afgesproken regeling bijdraagt aan het milieu. Het bereikte resultaat is het best mogelijke resultaat.
De Commissie
Loyola DE PALACIO i zegt dat de Commissie het compromis, waar de Oostenrijkse leden en de Oostenrijkse regering niet gelukkig mee zijn, steunt. Het compromis verbetert de omstandigheden van het verkeer door Oostenrijk. In het toetredingsverdrag van Oostenrijk is opgenomen dat op enige datum het gehele acquis door Oostenrijk wordt toegepast. De regeling ligt gevoelig, maar met de nieuwe overgangsregeling wordt bereikt dat Oostenrijk blijft profiteren van een voorkeursbehandeling: sterk vervuilende vrachtwagens blijven rondrijden in de Unie maar worden geweerd uit Oostenrijk. Dat is een gebaar van solidariteit. De schoonste vrachtwagens mogen vrij door Oostenrijk rijden. De definitieve oplossing is de invoering van het eurovignet waarvan tolheffing de basis vormt. De Commissie zal er alles aan doen om ervoor te zorgen dat het eurovignetstelsel nog in deze legislatuur aangenomen kan worden.
Fractiewoordvoerders
Volgens Giorgio LISI (EVP/ED, I) wordt Oostenrijk een voorrecht toegekend. De regeling wordt uitgebreid tot het gehele grondgebied van Oostenrijk en wordt verlengd van 2004 tot 2006. Dat klopt natuurlijk niet helemaal, maar de EVP/ED vindt het toch een rechtvaardige oplossing. Wie niet instemt met het compromis, begaat een vergissing.
Giovanni FAVA (PES, I) is het eens met collega Hatzidakis die sprak van een moeilijke klus voor het Parlement. De Raad was niet bij de les en stelde het oplossen van problemen uit tot het laatste moment. Het compromis dat nu bereikt is, komt tegemoet aan de vrijheid van verkeer en aan de belangen van mens en milieu. Het ecopuntensysteem is verlengd tot 2006. Fava dankt de Commissie en het Parlement voor het evenwicht dat uit de bus gerold is. Oostenrijk is voornemens tegen te stemmen, hopelijk doet het dat niet.
Ook Dirk STERCKX (ELD, B) vond het niet gemakkelijk een compromis te vinden. Het is niet mogelijk voor één lidstaat permanent een uitzondering te maken, hoewel Sterckx begrip heeft voor de problemen van Oostenrijk. In de praktijk moet soms een harde beslissing worden genomen. Ook het eurovignetstelsel moet rekening houden met de bijzondere positie van het Alpengebied. Er ligt nu een goed compromis, maar Sterckx is bezorgd over de opmerkingen van de Oostenrijkse vervoersminister na afloop van de conciliatie.
Freddy BLAK (EVL/NGL, DK) meldt dat de EVL/NGL tegen het compromis is. Het ecopuntensysteem kan heel 2004 blijven bestaan en kan zelfs worden verlengd tot 2006. Er moet meer gedaan worden aan het vervoer per spoor als de EU het milieu werkelijk wil beschermen. Hoewel de EVL/NGL tegen het compromis is, zal Blak zelf voor stemmen.
Johannes VOGGENHUBER (GROENEN/EVA, A) zegt dat het besluit van het bemiddelingscomité in Oostenrijk onthutst is ontvangen. Regering, parlement, burgerij en media in Oostenrijk zijn tegen. Voor het eerst in de geschiedenis van de Unie wordt gespeeld met de levensvatbaarheid van een land. Men zegt dat er voorrechten worden verleend. Alsof Oostenrijk de Alpen uit kwaadheid heeft opgetrokken om een nationale hysterie te kunnen ontketenen. De bevolking van Oostenrijk voelt dat het de Europese Unie niet te doen is om het belang van Oostenrijk. Er is sprake van een religieus, Europees geloof in vervoer. De grondrechten van gezondheid en een schoon milieu worden met voeten getreden. Van een milieuconflict wordt een rechtsgeschil gemaakt. De verordening is nep, een camouflage voor de ware bedoelingen van de EU.
Rijk VAN DAM i (EDD, NL) zegt in tegenstelling tot de vorige spreker met beide benen op de grond te staan. Hij brengt in herinnering dat het EP niet meer wilde dan een overgangssysteem van het huidige ecopuntensysteem naar een situatie waarin ook buitenlandse vrachtwagens een vrije transit door Oostenrijk zouden krijgen. Dat bleek echter niet de bedoeling te zijn van Oostenrijk. De Raad ging daar in eerste instantie in mee. Nu, aan het einde van de conciliatie gekomen, blijken Raad en Parlement het in essentie toch met elkaar eens te zijn. Het compromis behelst een regime waarin de meest vervuilende wagens worden geweerd en het gebruik van schone voertuigen wordt gestimuleerd, en dat bij een jaarlijkse afname van het beschikbare aantal punten. In het licht van de bescherming van het kwetsbare Alpengebied versus het vrije verkeer van goederen is dit een realistisch evenwicht.
Van Dams teleurstelling was dan ook groot toen Oostenrijk aankondigde het ecopuntensysteem per 1 januari 2004 op te heffen. Van Dam doet een drietal oproepen. In de eerste plaats aan Oostenrijk om zich te realiseren tot welk een langslepende affaire van wederzijdse onvriendelijkheden zijn houding kan leiden. In de tweede plaats aan de Commissie om scherp toe te zien op de toelaatbaarheid van potentiële Oostenrijkse acties die het vrije verkeer van personen en goederen in gevaar kunnen brengen. En in de derde plaats aan de collega's om voortvarend met de herziening van de eurovignet-richtlijn te werk te gaan. Deze richtlijn kan in zijn nieuwe gedaante een uitweg uit de impasse betekenen. Al met al is Van Dam tevreden over het met de Raad bereikte compromis.
Overige sprekers
Theo BOUWMAN i (GROENEN/EVA, NL) noemt de vooruitgang in de onderhandelingen onvoldoende. Milieuvriendelijke vrachtwagens bestaan niet, geluidsoverlast van vrachtwagens wordt niet meegewogen. Bouwman voorziet een probleem van democratische aard: Oostenrijk voorziet met de uitbreiding van de Unie een verdubbeling zoniet een verviervoudiging van het vervoer door het land. Oostenrijk wil per 31 december a.s. het ecopuntensysteem afschaffen. Hoe kijkt de Commissaris hier tegenaan? Wat kan de Unie doen als Oostenrijk het systeem afschaft?
Peter PEX i (EVP/ED, NL) heeft begrip voor de positie van Oostenrijk maar acht het vrij verkeer van personen en goederen van groter belang. Oostenrijk heeft een uitzonderingspositie bedongen tot 31 december 2004. Deze uitzondering wordt nu verlengd tot 2006. Dat is niet ideaal, maar wel een goed compromis. De blijdschap van Pex wordt echter getemperd door de reactie van de Oostenrijkse vervoersminister na de bemiddeling. Die emotionele reactie schijnt inmiddels het formele Oostenrijkse standpunt te zijn. Pex pleit voor acceptatie van het compromis maar vraagt zich af wat de consequenties van de Oostenrijkse opstelling zullen zijn. Wat kan de Commissie doen als Oostenrijk het compromis naast zich neerlegt? Ziet de Commissie een mogelijkheid Oostenrijk alsnog te overtuigen van het belang van het compromis?
Nogmaals de Commissie
Loyola DEPALACIO besluit met de opmerking dat niet de Commissie, maar de Raad en het Parlement beslissen. De Commissie kan alleen faciliteren.