Referendum over EU-grondwet in Luxemburg

10-07-2005
 

Tijdens het referendum van 10 juli 2005 stemde 56,5 procent van de Luxemburgse kiezers voor de Europese Grondwet. Van de bijna 223.000 stemgerechtigden brachten 193.000 kiezers een geldige stem uit (86,5 procent). In Luxemburg bestaat een stemplicht.

De Luxemburgse Kamer van Afgevaardigden bekrachtigde de referendumuitslag, door op 26 oktober 2005 de goedkeuringswet te aanvaarden, met 57 stemmen voor en één tegen.

1.

Verloop van de referendumcampagne

De Luxemburgse stemming over het verdrag werd onverwacht spannend toen het Franse en Nederlandse electoraat het verdrag verwierpen (29 mei en 1 juni 2005). Vóór die twee referenda kon de Europese Grondwet in de Luxemburgse peilingen nog rekenen op zo'n 75 tot 80 procent van de stemmen. Ondanks het forse verlies van het ja-kamp (de steun kelderde met ruim 20 procentpunten) betekende de referendumuitslag niettemin een belangrijke opsteker voor de Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker. De populaire premier had op 3 juni 2005 zijn vertrek aangekondigd als het nee zou winnen.

Tijdens de referendumcampagne hamerde Juncker op de noodzaak van verdergaande Europese integratie om nationale rivaliteiten die leidden tot de Tweede Wereldoorlog te voorkomen. Juncker haalde herinneringen op aan zijn vader, die tijdens de Tweede Wereldoorlog gewond raakte na een gedwongen mobilisatie in het Duitse leger.

Tegenstanders van de Europese Grondwet benadrukten de gevaren van een mogelijke toetreding van Turkije tot de Europese Unie. Luxemburg is overwegend katholiek. Ook angst voor banenverlies en aantasting van de publieke dienstverlening speelden een rol. Opvallend was verder dat veel jongeren tegenstemden.