Bulgarije, Roemenië en Turkije boeken aanzienlijke vooruitgang
Volgens de periodieke verslagen die vandaag door de Europese Commissie zijn goedgekeurd, hebben Bulgarije en Roemenië het afgelopen jaar aanzienlijke vooruitgang geboekt bij hun inspanningen om aan de toetredingscriteria te voldoen. Hun doelstelling om in 2007 toe te treden moeten deze twee landen bij de voorbereiding daarop scherp in het oog houden; de Commissie zal hen bijstaan om dat doel te bereiken. De Commissie verwelkomt eveneens de vastberaden inspanningen die Turkije heeft geleverd om aan de politieke en economische criteria voor toetreding te voldoen en de vooruitgang die dat land daarbij heeft geboekt, maar benadrukt tegelijkertijd dat verdere inspanningen noodzakelijk zijn.
"De Commissie doet haar uiterste best om bij de onderhandelingen met Bulgarije en Roemenië de vaart erin te houden," sprak de heer Günter Verheugen, de voor de uitbreiding verantwoordelijke Commissaris. "De kwaliteit van de onderhandelingen moet echter evenzeer worden betracht. Het is namelijk belangrijk nogmaals in herinnering te roepen dat de onderhandelingen met de betrokken landen gepaard moeten gaan met reële praktische vooruitgang. Wat Turkije betreft, ben ik onder de indruk van de vastberadenheid die de Turkse regering aan de dag legt om het hervormingsproces te versnellen, om zodoende aan de politieke criteria van de EU te voldoen. De goedkeuring van de laatste twee hervormingspakketten heeft tot substantiële vooruitgang van de wetgeving geleid. De praktische effecten van de uitvoering van verscheidene hervormingsmaatregelen laten echter nog op zich wachten. In het verslag van dit jaar wordt Turkije aangemoedigd met evenveel energie op dezelfde weg voort te gaan. Volgens mij is ook nog steeds een belangrijke rol voor Turkije weggelegd bij de oplossing van het probleem Cyprus. Turkije moet daar net zo hard aan werken als wij."
Bulgarije en Roemenië worden opgeroepen om de praktische voorbereidingen te intensiveren
Bulgarije en Roemenië hebben het afgelopen jaar wederom belangrijke vooruitgang geboekt op weg naar volledige naleving van de toetredingscriteria. Beide landen voldoen nog steeds aan de politieke criteria en zijn, wat de economische criteria en de overige criteria van het acquis betreft, dichter bij overname gekomen.
De toetredingsonderhandelingen met Bulgarije en Roemenië worden op dezelfde basis en volgens dezelfde beginselen voortgezet als die welke voor de tien toetredingslanden golden, met name het beginsel dat ieder land op zijn eigen merites moet worden beoordeeld.
Net als in het verleden wordt de snelheid van de onderhandelingen voornamelijk bepaald door de voortgang die door de landen waarmee onderhandelingen worden gevoerd, wordt geboekt bij de overname van de EU-wetgeving in de nationale wetgeving en bij de opbouw van de capaciteit om die wetgeving doeltreffend in te voeren en te doen naleven. De Commissie zal blijven controleren of de landen waarmee onderhandelingen worden gevoerd aan hun verplichtingen voldoen.
De Unie heeft uitgesproken dat zij tot doel heeft Bulgarije en Roemenië in 2007 als leden te verwelkomen, afhankelijk van verdere voortgang bij de naleving van de lidmaatschapscriteria. Deze doelstelling moeten deze twee landen bij de voorbereidingen daarop scherp in het oog houden; de Commissie zal hen bijstaan om dat doel te bereiken. Om de toetreding van Bulgarije en Roemenië in 2007 mogelijk te maken moet uiterlijk tegen het einde van 2005 een gemeenschappelijk Toetredingsverdrag met die landen worden ondertekend, wat betekent dat de onderhandelingen ruim vóór die tijd moeten zijn afgesloten. Daaraan voorafgaand moet de Commissie een definitieve aanbeveling doen over de mate waarin Bulgarije en Roemenië klaar zijn voor toetreding.
Wanneer de onderhandelingen precies worden afgesloten, hangt af van de reële voortgang die de landen in de praktijk en bij de onderhandelingen boeken, waarbij beide landen op hun eigen merites worden beoordeeld.
De Commissie zal de Raad begin 2004 een driejarig gemeenschappelijk financieel kader voorleggen voor de toetreding van Bulgarije en Roemenië om de afronding van de onderhandelingen voor te bereiden. Dit financieel kader moet worden gebaseerd op de beginselen en de methodologie die voor de onderhandelingen met de tien toetredIngslanden zijn ontwikkeld. Op basis hiervan zal de Commissie de Raad vervolgens voorstellen doen voor gemeenschappelijke onderhandelingsstandpunten inzake de financiële implicaties op het gebied van landbouw, regionaal beleid en begrotingsaangelegenheden.
Turkije wordt gestimuleerd om hervormingen door te voeren
Het afgelopen jaar heeft Turkije, door in versneld tempo hervormingen door te voeren, vastberaden inspanningen geleverd en aanzienlijke vooruitgang geboekt op weg naar volledige naleving van de politieke criteria van Kopenhagen en verdere voortgang geboekt op weg naar naleving van de economische criteria. Turkije heeft ook verder vorderingen gemaakt op weg naar naleving van de criteria van het acquis, hoewel er op veel gebieden nog veel moet gebeuren. Er moeten echter nog meer inspanningen worden geleverd. Het gaat dan met name om de versterking van de onafhankelijkheid en het functioneren van de rechterlijke macht, om het algemene kader voor de uitoefening van de fundamentele vrijheden (vrijheid van vereniging, vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid), om de verdere aanpassing van de verhoudingen tussen het leger en de burgermaatschappij aan de Europese praktijk, om de situatie in het zuidoosten van Turkije en om culturele rechten. Turkije moet ervoor zorgen dat de hervormingen volledig en doeltreffend worden doorgevoerd om ervoor te zorgen dat de Turkse burgers mensenrechten en fundamentele vrijheden kunnen genieten overeenkomstig de Europese normen.
De Commissie zal volgend jaar beoordelen in hoeverre Turkije vooruitgang heeft geboekt bij het naleven van de toetredingscriteria. Op verzoek van de Europese Raad van Kopenhagen zal de Commissie vóór eind oktober 2004 verslag uitbrengen en een aanbeveling doen inzake de naleving door Turkije van de politieke criteria van Kopenhagen.
Op basis daarvan moet de Europese Raad in december 2004 kunnen beslissen over de mogelijke opening van toetredingsonderhandelingen met Turkije.
Wat Cyprus betreft, heeft de Europese Raad herhaaldelijk benadrukt een sterk voorstander te zijn van toetreding van een verenigd Cyprus. De Commissie is van mening dat de omstandigheden gunstig zijn voor het bereiken van een allesomvattend akkoord tussen de beide gemeenschappen over de oplossing van het probleem Cyprus, voordat dat land op 1 mei 2004 tot de EU toetreedt. Daartoe moet de EU alle partijen, met name Turkije en de Turks-Cypriotische leiders, nogmaals oproepen om de besprekingen te hervatten op basis van het voorstel van de secretaris-generaal van de VN.
Wanneer een regeling uitblijft zou dat een belangrijk obstakel kunnen worden voor de Turkse EU-aspiraties. De Europese Raad van Thessaloniki heeft de bereidheid van de Unie herhaald om een regeling te treffen die in overeenstemming is met de beginselen waarop de EU is gegrondvest. De Commissie is bereid tot steunverlening bij het zoeken naar een spoedige oplossing.