Dertig jaar geleden: spraakmakende verkiezingen

Op 29 november 1972 vonden er Tweede-Kamerverkiezingen plaats in een situatie die wel enigszins te vergelijken is met de huidige situatie. Ook toen was een kabinet met een nieuwe partij, DS'70 i, vrij snel na zijn aantreden, gevallen. Ook toen regeerde dat kabinet, dat feitelijk demissionair was, gewoon door (zij het dat de bewindslieden van DS'70 het kabinet hadden verlaten).

De verkiezingen van 1972 leverden bovendien een ingrijpend gewijzigd en ook zeer gecompliceerd politiek beeld op. Noch de zittende coalitie van KVP i, ARP i en CHU i (de confessionele partijen) en VVD, noch PvdA, PPR i en D66 ('de progressieve drie') , behaalden een meerderheid. Ook dat is iets wat zich na de komende verkiezingen mogelijk zal herhalen. Het is immers hoogst onzeker dat CDA en VVD hun meerderheid (in de peilingen) behouden. Net zomin als het erg waarschijnlijk is dat PvdA, GroenLinks, SP en D66 een meerderheid behalen.

De progressieve drie waren in 1972 met een gezamenlijk programma ('Keerpunt 72') gekomen en hadden al voor de verkiezingen een lijst met ministerskandidaten gepresenteerd. Over dat programma wilden zij niet onderhandelen met de confessionele partijen. Zo bestond lange tijd een impasse, die pas na een zeer moeizame en langdurige formatie kon worden doorbroken.

Uiteindelijk waren de confessionele partijen min of meer gedwongen om met de progressieven samen te werken. In mei 1973, na 151 dagen formatie, trad het kabinet-Den Uyl op. De aftredende premier Biesheuvel i, net als Balkenende van christen-democratische huize, verdween van het politieke veld.