Mr.Dr. J. (Jan) Donner

Eminent antirevolutionair jurist, die minister van Justitie en president van de Hoge Raad was. Al jong topambtenaar en minister ('het kind van staat'), eerst in het kabinet-De Geer I i en daarna in Ruijs de Beerenbrouck III i. Stond goed aangeschreven bij de Kamerleden. Bracht onder meer de Ambtenarenwet tot stand. Werd na zijn aftreden als minister in 1933 raadsheer in de Hoge Raad. Tijdens de oorlog betrokken bij het kerkelijk verzet en enige tijd geïnterneerd. Nam ontslag als raadsheer, zonder overigens afstand te nemen van het beleid van de Hoge Raad tijdens de bezetting. Werd desondanks vanwege zijn houding in de oorlog in 1946 benoemd tot president van ons hoogste rechtscollege. Was tevens lange tijd voorzitter van de Kiesraad i. Werd in 1971 minister van staat.

ARP
functie(s) in de periode 1926-1933: minister

• - 

  tijdelijk ambtenaar ministerie van Financiën, in verband met voorbereiding wetgeving inzake bezuiniging op pensioenen, van 1925 tot 1926
• - 

  minister van Justitie, van 8 maart 1926 tot 26 mei 1933
• - 

  raadsheer Hoge Raad der Nederlanden, van 5 september 1933 tot 13 maart 1944 (benoemd bij K.B. van 31 juli 1933, ontslag op eigen verzoek op 4 februari 1944)
• - 

  raadsheer Hoge Raad der Nederlanden, van 5 mei 1945 tot 1 februari 1947
• - 

  president Hoge Raad der Nederlanden, van 1 februari 1947 tot 1 maart 1961 (benoemd bij K.B. van 8 november 1946, beëdigd 31 januari 1947)

• - 

  minister van staat, van 16 december 1971 tot 2 februari 1981

• - 

  geïnterneerd strafgevangenis te Scheveningen, van 20 maart 1941 tot 22 maart 1941 (n.a.v. een protest tegen aantasting van de vrijheid van onderwijs door de Duitsers)
• - 

  geïnterneerd strafgevangenis te Scheveningen, van 2 april 1941 tot 27 mei 1941 (vanwege mogelijke medeplichtigheid aan het werk van de Stijkel-groep)
• - 

  geïnterneerd polizeiliches durchgangslager te Schoorl, van 30 juni 1941 tot 21 augustus 1941
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Buchenwald, van 22 augustus 1941 tot 15 november 1941
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Haaren, van 16 november 1941 tot 11 mei 1942
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Sint-Michielsgestel, van 11 mei 1942 tot 20 april 1943

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Kiesraad, van januari 1966 tot januari 1976
• - 

  lid bestuur Stichting tot bevordering van de Christelijke Pers

• - 

  lid belastingkamer (Hoge Raad der Nederlanden), van 1933 tot 1944
• - 

  lid burgerlijke kamer (Hoge Raad der Nederlanden), van 1946 tot februari 1961

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Voerde in 1928 de door Heemskerk tot stand gebrachte Psychopatenwetten in
• - 

  In 1929 trok hij een wetsvoorstel om 33 van de 101 kantongerechten op te heffen in, nadat het in de Tweede Kamer veel tegenstand bleek te ondervinden
• - 

  Op 5 februari 1932 verwierp de Eerste Kamer de door hem verdedigde wetsontwerpen Nieuwe regeling van de pacht en Regeling van pachtcommissies. Dat gebeurde respectievelijk met 25 tegen 21 en 24 tegen 22 stemmen.

• - 

  Bracht in 1929 een wet (Stb. 360) tot stand inzake nadere voorzieningen betreffende de voorwaardelijke veroordeling en de voorwaardelijke invrijheidstelling. De rechter kreeg ruimere bevoegdheid tot voorwaardelijke veroordeling. Dit werd ook mogelijk bij veroordeling tot een geldboete. Tevens werd gedeeltelijke voorwaardelijke en gedeeltelijk onvoorwaardelijke veroordeling mogelijk. (kamerstuk 257)
• - 

  Bracht in 1932 een wet tot stand die openbare smadelijke godslastering in woord of beeld bestrafte met een gevangenisstraf (resp. maximaal 1 en 3 maanden) of een geldboete (max. f 100,- en f 150,-)
• - 

  Bracht in 1932 een wijziging van de Wet op de rechterlijke organisatie tot stand, waardoor rechters en raadsheren in de Hoge Raad op hun 70ste ontslag krijgen

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Maakte in mei 1932 indruk in de Tweede Kamer met de verdediging van zijn wetsvoorstel over strafbaarstelling van smadelijke godslastering. Een deel van de Kamer (de rechterzijde) reageerde met applaus.
• - 

  Na aanneming van een motie-Boon waarin de door hem voorgestelde opheffing van vier rechtbanken en veertig kantongerechten werd afgewezen, vroeg hij op 9 februari 1933 om schorsing van de beraadslaging. Deze stap werd op 15 februari 1933 gevolgd door het kabinetsbesluit tot Kamerontbinding.
• - 

  Passeerde in 1946 bij zijn benoeming tot president van de Hoge Raad vier raadsheren die hem in anciënniteit voorafgingen

• - 

  Een broer van hem, J.H. Donner, was wethouder van Rotterdam (1939-1942)
• - 

  Vader van André Donner, staatsrechtgeleerde, hoogleraar aan de VU en Europees rechter. Ook een andere zoon (Reynout) was hoogleraar aan de VU. Zijn zoon Jan-Hein was een bekende schaker

• - 

  minister van Justitie, juni 1945 (geweigerd vanwege opstelling ARP en zuiveringsprocedure van leden van de Hoge Raad)

• - 

  G.A.M. Beekelaar, "Donner, Jan (1891-1981)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 145
• - 

  J. de Ruiter, "Jan Donner, jurist. Een biografie" (2003)
• - 

  T.M. Schelhaas e.a. (red.), "De afgescheidenen van 1834 en hun nageslacht" (Kampen, 1984)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.