A.G. (Fred) van der Spek

Erudiet, spreekvaardig en principieel PSP-Kamerlid. Was door zijn belezenheid een geducht opponent van diverse ministers van Buitenlandse Zaken (met name van Luns i en Van der Klaauw i). Fel bestrijder van onder meer de Amerikaanse strijd in Zuid-Oost-Azië, het Portugese kolonialisme, de Indonesische bezetting van Oost-Timor en de NAVO. Zag het Kamerlidmaatschap vooral als een mogelijkheid om buitenparlementaire actie te ondersteunen, maar nam ook veel deel aan Kamerdebatten. Vanaf 1978 fractievoorzitter. Kwam in 1986 in conflict met Andree van Es i over de koers van de PSP en richtte een nieuwe partij op, die echter niet wist door te dringen tot de Tweede Kamer. Voor zijn Kamerlidmaatschap werkte hij in het onderwijs als scheikundeleraar.

PSP, Lid-Van der Spek
functie(s) in de periode 1963-1986: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (2/5)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin
11. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Alfred Gustaaf (Fred)

geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 13 december 1923

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 23 november 2017partij(en)

• - 

  Socialistische Unie, van 1950 tot maart 1953
• - 

  PSP (Pacifistisch-Socialistische Partij), van 1957 tot 14 december 1985
• - 

  PvSO (Partij voor Socialisme en Ontwapening), van 18 januari 1986 tot 3 juni 1986
• - 

  PSP'92 (Pacifistisch-Socialistische Partij 1992), vanaf 5 oktober 1992 (heropgerichte PSP)

lid tussentijds gevormde fractie(s)
fractie-Van der Spek (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 12 januari 1986 tot 3 juni 1986

• - 

  leraar natuur- en scheikunde, School voor v.h.m.o. (voortgezet hoger en middelbaar onderwijs) te Brielle, vanaf 1949
• - 

  leraar natuur- en scheikunde, School voor v.h.m.o. (voortgezet hoger en middelbaar onderwijs) te 's-Gravenhage (een half jaar)
• - 

  leraar natuur- en scheikunde, "Baarnsch Lyceum" te Baarn, van 1953 tot 1967
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 5 juni 1963 tot 21 februari 1967
• - 

  fractievoorzitter PSP Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 1 oktober 1963 tot 21 februari 1967
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 8 juni 1977
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 januari 1978 tot 3 juni 1986
• - 

  fractievoorzitter PSP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 januari 1978 tot 14 december 1985 (1978-1981 eenmansfractie)
• - 

  fractievoorzitter fractie-Van der Spek, Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 12 januari 1986 tot 3 juni 1986 (eenmansfractie)

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Nederlands Komitee Mensenrechten Turkije, omstreeks november 1983 (nog in 1985)
• - 

  lid algemeen bestuur DAFN (Defence and Aid Fund, Nederland)

afgeleide functies, presidia etc.
ondervoorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel bepalingen inzake misleidende reclame (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 13 april 1978 tot september 1979

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

als parlementariër (3/18)

• - 

  Interpelleerde op 11 mei 1983 de ministers Van Aardenne en Van den Broek over de levering door Hollandse Signaal Almelo van militair materieel aan Chili
• - 

  Interpelleerde op 3 november 1983 minister Van Aardenne over de Nederlandse bijdrage aan de bouw van de Snelle Kweekreactor (SNR 300) in Kalkar
• - 

  Interpelleerde op 12 december 1985 minister Van Aardenne over afspraken over aardgasexport en -prijsstelling

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

algemeen (3/5)

• - 

  Wenste zich in 1967 als enige van zijn fractie niet aan te sluiten bij de gelukwensen van de Tweede Kamer bij de geboorte van prins Willem-Alexander. Hij weigerde dit - hoewel hij zich als persoon over het geluk van de jonge moeder verheugde - vanwege de staatkundige betekenis van die gelukwens.
• - 

  Hij kondigde op het partijcongres van 14 december 1985 aan al zijn werkzaamheden voor de PSP met onmiddellijke ingang te zullen staken. Dit in verband met de verkiezing van mevrouw Van Es tot lijsttrekker van de PSP voor de Tweede Kamerverkiezingen 1986.
• - 

  Legde op 21 januari 1986 een verklaring af in de Tweede Kamer. Daarin deelde hij mee ondanks zijn breuk met de PSP zijn Kamerzetel niet te zullen opgeven, maar als onafhankelijke verder te gaan. Hij stelde dat niet hij, maar de partij was veranderd, met name ten aanzien van de door de PSP te volgen strategie.

uit de privésfeer

• - 

  Tussen hem en zijn zussen (een tweeling) zat ruim achttien jaar
• - 

  Weigerde in 1943 de loyaliteitsverklaring te tekenen en dook onder
• - 

  Volgde in april 1943 het Duitse bevel op zich te melden voor de Arbeitseinsatz en werkte bij de firma Hanomag. Na overplaatsing, verblijf in een ziekenhuis en naar erholungsurlaub, dook hij weer onder in Den Haag.

verkiezingen

• - 

  Werd in 1963 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

literatuur/documentatie

• - 

  Hans Verstraaten, "Fred van der Spek, De laatste socialist", Haagse Post, 15 september 1984
• - 

  "Onstuimig maar geduldig. Interviews en biografische schetsen uit de geschiedenis van de PSP" (1987)
• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
• - 

  Rudi Boon, "De verwachtingswaarde van Fred van der Spek (1923-2017)", in: Jaarboek parlementaire geschiedenis 2018, 107-110

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.