Dr. J. (Jan) Schouten

Bijna veertig jaar lid van de Tweede Kamer voor de ARP en drieëntwintig jaar de zeer dominante fractie- en partijvoorzitter, wiens wil in de fractie wet was. Zoon van een haringvisser uit Maassluis die al op jonge leeftijd ging werken. Subliem product van de Gereformeerde Jongelingsvereniging en typische mannenbroeder. Autodidact. Was in Rotterdam enige tijd wethouder. Fractievoorzitter van de ARP in de Tweede Kamer vanaf de jaren dertig en opvolger van Colijn i. Tijdens de bezetting moedig, karaktervast en onverzettelijk. Overleefde het beruchte kamp Mauthausen, maar zei in 1945 tegen Wilhelmina: ik ben niet veranderd. Ageerde met zijn krachtige, sonore stemgeluid tegen de Indië-politiek i van de kabinetten-Beel en -Drees. Hield de ARP na de oorlog lange tijd in isolement. Verliet in 1956 de politiek en was nog ruim twee jaar staatsraad.

ARP
functie(s) in de periode 1918-1958: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Raad van State

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (5/13)
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (2/22)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin
11. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Johannes (Jan)

wijziging in naam en/of titulatuur

• - 

  J. Schouten, van 12 augustus 1883 tot 24 februari 1950
• - 

  Dr. J. Schouten, vanaf 24 februari 1950 (nadat aan hem door de Vrije Universiteit te Amsterdam een eredoctoraat was verleend)

geboorteplaats en -datum
Maassluis, 12 augustus 1883

overlijdensplaats en -datum
Rotterdam, 9 september 1963partij(en)
ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 oktober 1918 tot 3 juli 1956
• - 

  wethouder (van financiën en bedrijven) van Rotterdam, van 9 april 1925 tot 21 april 1927
• - 

  waarnemend fractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 mei 1933 tot 1 juni 1933
• - 

  fractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 juni 1933 tot 14 juni 1956
• - 

  lid Raad van State, van 1 december 1956 tot 1 september 1958 (benoemd bij K.B. van 24 november 1956)

gevangenschap/internering

• - 

  gevangenschap Huis van Bewaring te Rotterdam, van 8 juni 1942 tot 3 juli 1942
• - 

  geïnterneerd polizeiliches durchgangslager te Amersfoort, van 3 juli 1942 tot 8 december 1942
• - 

  geïnterneerd strafgevangenis te Scheveningen, van 1 april 1943 tot 30 april 1944
• - 

  geïnterneerd concentratiekamp Sachsenhausen, van 30 april 1944 tot januari 1945
• - 

  geïnterneerd concentratiekamp Mauthausen, van januari 1945 tot 5 mei 1945

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Staatscommissie onderzoek Grondwetsherziening vanwege hervorming van de staatkundige structuur van het Koninkrijk (Staatscommissie-Beel), van 29 september 1947 tot maart 1948
• - 

  lid Staatscommissie inzake de Grondwetsherziening (Staatscommissie-Van Schaik), van april 1950 tot februari 1954

afgeleide functies, presidia etc. (2/20)

• - 

  lid afdeling Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Maatschappelijk Werk (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

als parlementariër

• - 

  Was woordvoerder economische zaken van de ARP-Tweede Kamerfractie. Voerde in de jaren twintig en dertig ook het woord over onder meer koloniale aangelegenheden, ambtenarensalarissen en financiën.

opvallend stemgedrag (0/12)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

algemeen (3/8)

• - 

  Keerde zich na de bevrijding tegen pogingen om ARP en CHU te laten fuseren in een Christelijke Volkspartij
• - 

  Behoorde in 1952 in de ARP-fractie met Gerbrandy en Van den Heuvel tot de minderheid die tegen deelname van de ARP aan een kabinet met de PvdA was
• - 

  Maakte op 25 mei 1955 bekend dat hij in juni dat jaar zou aftreden als voorzitter van het Centraal Comité en in 1956 als politiek leider van de ARP. Dat besloot hij vanwege zijn leeftijd. In augustus 1955 zou hij 72 jaar worden.

uit de privésfeer

• - 

  Na de dood van zijn vader was zijn moeder eigenares van een manufacturenwinkel
• - 

  Was tijdens de Bezetting onder andere actief in de illegale ARP en maakte deel uit van het Grootburgercomité en Nationaal Comité, dat plannen maakte voor een overgangsbewind na een Duitse nederlaag. Bij de contacten daarover met Londen werd hij in 1943 slachtoffer van het door Anton van der Waals uitgevoerde Englandspiel.

anekdotes en citaten

• - 

  Zou in mei 1945 na terugkeer uit het kamp Mauthausen hebben gezegd: "Ik ben niet veranderd"
• - 

  Het ARP-Eerste Kamerlid prof. Anema zei eens: Schouten is een amateurjurist, een legalist en dan nog van honderd jaar terug.

verkiezingen

• - 

  Werd in december 1917 bij tussentijdse verkiezingen in het district Rotterdam II na herstemming verslagen door A.B. de Zeeuw (sdap)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

literatuur/documentatie (6/7)

• - 

  A.W. Abspoel, "Van Binnen- en Buitenhof" (1956), 56
• - 

  J. Wildschut, "Dr. Johannes Schouten, 1883-1963", in: Rotterdams Jaarboekje (1964), 224
• - 

  J.A. van Bennekom, "Dr. Jan Schouten. Een onverzettelijk Christen-politicus", in: C. Bremmer (red.), "Personen en momenten uit de geschiedenis van de Antirevolutionaire Partij" (1980)
• - 

  D.F.J. Bosscher, "Schouten, Johannes (1883-1963)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 503
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
• - 

  P.J. Oud, "Het Jongste Verleden", deel I, 27

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
collectie-Schouten, Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.