Mr. M.M. Rost van Tonningen

Fanatieke antisemiet van Austro-nazistische signatuur en aristocratische huize. Gaf in 1936 zijn vorstelijk betaalde baan bij de Volkenbond in Wenen op om zich geheel aan het nationaal-socialisme te kunnen wijden. In 1939 als Tweede Kamerlid een dag geschorst na een handgemeen in de vergaderzaal. Kort voor de Duitse inval in 1940 geïnterneerd als staatsgevaarlijk persoon. In de NSB de grote rivaal van Mussert i. Vertrouweling van Himmler. Was belast met de gelijkschakeling van de Nederlandse arbeidersbeweging en volgde in 1941 Trip i op als president van de Nederlandse Bank. Twistzieke, wispelturige, ambitieuze en onverdraagzame man. Pleegde in 1945 na een maand gevangenschap 'zelfmoord' - er was sprake van dat hij was 'gezelfmoord' - voor hij kon worden berecht.

NSB
functie(s) in de periode 1937-1945: lid Tweede Kamer, Nazigezinde secretaris-generaal

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (7/13)
4. Partijpolitieke functies
5. Opleiding
6. Wetenswaardigheden
7. Publicaties van/over
8. Familie/gezin
9. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Meinoud Marinus

geboorteplaats en -datum
Soerabaja (Ned.-Indië), 19 februari 1894

overlijdensplaats en -datum
Scheveningen (gem. 's-Gravenhage), 6 juni 1945partij(en)
NSB (Nationaal-Socialistische Beweging), vanaf 12 augustus 1936

• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 juni 1937 tot 6 juni 1945
• - 

  Kommissar für die marxistischen Parteien, vanaf 20 juli 1940
• - 

  leider der Raad voor Volkshuishouding, vanaf 25 maart 1941
• - 

  president De Nederlandsche Bank, van 26 maart 1941 tot mei 1945
• - 

  secretaris-generaal voor Bijzondere Economische Zaken, van 22 april 1941 tot mei 1945
• - 

  waarnemend secretaris-generaal begrotingszaken en geldwezen, ministerie van Financiën, van 22 april 1941 tot mei 1945
• - 

  gemachtigde van de leider voor Financiën, Bankwezen, Bijzondere Economische Zaken en Nederlandse Oost-Compagnie, vanaf 1 februari 1943

gevangenschap/internering

• - 

  geïnterneerd te Ooltgensplaat, van 3 mei 1940 tot 14 mei 1940 (werd op 30 mei door Duitse troepen 'bevrijd' in Calais)
• - 

  geïnterneerd strafgevangenis te Scheveningen, van 6 mei 1945 tot 6 juni 1945

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

algemeen (3/9)

• - 

  Behoorde op 3 mei 1940 tot de 21 personen die op grond van artikel 33 van de Wet op de staat van oorlog en beleg werden geïnterneerd. Zij werden na de Duitse aanval rond 14 mei overgebracht naar Zeeland en belandden uiteindelijk in Calais.
• - 

  Trachtte in de zomer van 1940 tevergeefs socialistische organisaties (onder andere SDAP, NVV, VARA) om te vormen ('gelijkschakelen) tot een nationaal-socialistische arbeidersbeweging
• - 

  Antisemitisch. Zei op 27 maart 1942 bijvoorbeeld op een NSB-vergadering in de zaal van de Haagse Dierentuin: "De Joden bepalen de richting van den oorlog, daarom werden onze menschen in Indië in den steek gelaten. De Jood voerde de bestialiteit in den oorlog in. Hij moet uitgeroeid worden!"

uit de privésfeer (3/5)

• - 

  Werd in maart 1945 SS-Hauptsturmführer
• - 

  Kwam na een val van een bovengang in de strafgevangenis van Scheveningen om het leven. Pleegde (vermoedelijk) zelfmoord, maar daaraan waren martelingen voorafgegaan.
• - 

  Zijn vader was adjudant i.b.d. van koningin Wilhelmina

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

literatuur/documentatie

• - 

  E. Fraenkel-Verkade, "Rost Van Tonningen, Meinoud Marinus (1894-1945)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 501
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
• - 

  L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945", deel I, 336-341
• - 

  NRC Handelsblad, 5 september 1987
• - 

  Ned. Patriciaat, 1997

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.