Dr. H. (Henri) Polak

Socialistisch vakbondsman en politicus. Eerste SDAP-raadslid in Amsterdam en eerste SDAP-lid in de Eerste Kamer. In 1894 leider van een diamantbewerkersstaking. Drukte rond de wisseling van de negentiende en de twintigste eeuw nadrukkelijk zijn stempel op de Nederlandse sociaaldemocratie. Maakte van de door hem opgerichte diamantbewerkersbond een modelvakbond. Vond de bevordering van het geestelijk welzijn van de arbeiders even belangrijk als de verhoging van hun materiële welvaart. Pionier op het gebied van monumentenzorg, natuur- en milieubescherming. De Gemeente-Universiteit van Amsterdam verleende hem in 1932 een eredoctoraat.

SDAP
functie(s) in de periode 1913-1937: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (7/9)
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (2/17)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin
11. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Henri (Henri)

wijziging in naam en/of titulatuur

• - 

  H. Polak, van 22 februari 1868 tot 28 juni 1932
• - 

  Dr. H. Polak, vanaf 28 juni 1932 (nadat aan hem door de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam een eredoctoraat werd verleend)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 22 februari 1868

overlijdensplaats en -datum
Laren (N.H.), 18 februari 1943 (overleed in ziekenhuis ten gevolge van een longontsteking)partij(en)

• - 

  SDB (Sociaal-Democratische Bond), van 1890 tot 1894
• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1894

• - 

  diamantbewerker, atelier Andries van Wezel te Amsterdam, vanaf 1890
• - 

  voorzitter ANDB (Algemeen Nederlandse Diamantbewerkersbond), van 1894 tot 1940
• - 

  lid gemeenteraad van Amsterdam, van 28 januari 1903 tot 1 april 1906 (gekozen in district III)
• - 

  voorzitter NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), van 1 januari 1906 tot 11 mei 1909
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 4 november 1913 (voor het kiesdistrict Amsterdam III)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 25 november 1913 tot 24 juni 1922 (voor Friesland)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 september 1923 tot 8 juni 1937

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Commissie van advies inzake bevordering der toonkunst van Rijkswege, omstreeks 1938
• - 

  lid bestuur Genootschap "Onze Taal"

afgeleide functies, presidia etc. (2/9)

• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 28 maart 1934 tot 28 juni 1934
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 16 maart 1937 tot 21 september 1937

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
lid erecomité Internationale Radio-Tentoonstelling Amsterdam, 1926

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

als parlementariër

• - 

  Hield zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met buitenlandse zaken, onderwijs, defensie, waterstaat en financiën
• - 

  Kwam als Eerste Kamerlid op voor het natuurbehoud; stelde daarover regelmatig kamervragen

opvallend stemgedrag (0/3)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

algemeen (3/5)

• - 

  Was in 1913 tegenstander van regeringsdeelname door de SDAP
• - 

  In 1913 was het lidmaatschap van de Tweede Kamer voor hem nodig om tot Eerste Kamerlid te kunnen worden gekozen
• - 

  Was in 1935 kandidaat voor het fractievoorzitterschap in de Eerste Kamer, maar werd niet gekozen

uit de privésfeer (3/4)

• - 

  Zijn broer, Ed. Polak, was wethouder van onderwijs van Amsterdam (1923-1926)
• - 

  Leed aan toenemende doofheid
• - 

  Zat in juni-december 1940 in gevangenschap in het Huis van Bewaring te Amsterdam

verkiezingen (3/4)

• - 

  Versloeg in september 1913 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Friesland met 25 tegen 21 stemmen L.W. de Vries (chu)
• - 

  Werd in 1922 niet herkozen als Eerste Kamerlid. Kreeg in de Staten van Friesland vier stemmen (Van Kol kreeg er vijftien).
• - 

  Werd in 1923, 1929 en 1935 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen (3/5)

• - 

  Quinbus Flestrin (pseudoniem)
• - 

  Socius (pseudoniem)
• - 

  Triboulet (pseudoniem)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

literatuur/documentatie

• - 

  O. Mantagne en J. Winkler (red.), "Doctor Henri Polak. Van het vuur dat in hem brandde" (Amsterdam, 1948)
• - 

  S. Bloemgarten, "Polak, Henri", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel II, 107
• - 

  S. Bloemgarten, "Henri Polak. sociaal-democraat 1868-1943" (dissertatie, 1993)
• - 

  F. van Vree, "Polak, Henri (1868-1943)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel V, 393
• - 

  J. Ramaer, "Henri Polak. Generaal van de arbeidersbeweging", in: P. Brill (red.), "Kopstukken van het Laagland. Een eeuw Nederland in honderd portretten" (1999)
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

Biografisch Woordenboek(en)

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.