Mr. S. baron van Heemstra

In Groningen geboren edelman, die in Friesland bestuursfuncties bekleedde. Behoorde in de jaren 1840 tot de medestanders van Thorbecke i en was in 1844 één der Negenmannen i. Kwam na 1848 steeds meer in conservatief vaarwater terecht. Commissaris des Konings in Utrecht en Zeeland. Als minister werd hij na het aftreden van Van Zuylen van Nijevelt i in 1861 kabinetsleider. Werd fel bestreden door de Thorbeckianen en zag zijn begroting verworpen worden. In 1862-1864 gematigd liberaal Tweede Kamerlid voor het district Middelburg.

Liberalen, Pragmatisch liberalen, Conservatieven
functie(s) in de periode 1844-1864: lid Tweede Kamer, minister, Commissaris van de Koning(in)

• - 

  liberaal (vóór 1849)
• - 

  'pragmatisch' liberaal
• - 

  conservatief, anti-Thorbeckiaan (vanaf omstreeks 1860)

• - 

  grietman van Doniawerstal, van 1 oktober 1830 tot 1 januari 1840
• - 

  lid Provinciale Staten van Friesland, van 3 juli 1838 tot 22 oktober 1844 (voor de Ridderschap)
• - 

  grietman van Oostdongeradeel, van 1 januari 1840 tot juni 1848
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 oktober 1844 tot 13 februari 1849 (voor Friesland)
• - 

  tijdelijk minister voor de Zaken van de Hervormde en andere erediensten, behalve die der Rooms-Katholieke, van 30 juni 1848 tot 21 november 1848
• - 

  minister voor de Zaken van de Hervormde en andere erediensten, behalve die der Rooms-Katholieke, van 21 november 1848 tot 1 november 1849
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 november 1849 tot 20 augustus 1850 (voor het kiesdistrict Leeuwarden)
• - 

  Commissaris des Konings in Utrecht, van 1 september 1850 tot 31 maart 1858 (benoemd bij K.B. van 22 augustus 1850)
• - 

  Commissaris des Konings in Zeeland, van 29 mei 1858 tot 23 februari 1860 (benoemd bij K.B. van 31 maart 1858)
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, van 23 februari 1860 tot 1 februari 1862
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 september 1862 tot 20 december 1864 (voor het kiesdistrict Middelburg)

• - 

  minister van staat, van 31 januari 1862 tot 20 december 1864

• - 

  kabinetsformateur, van 21 februari 1860 tot 22 februari 1860 (vormde het kabinet-Van Hall/Van Heemstra)
• - 

  kabinetsformateur (samen met J.J. Rochussen), van 3 maart 1861 tot 6 maart 1861 (vormde het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt/Van Heemstra)

• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van februari 1863 tot september 1863
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van september 1864 tot november 1864

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Stemde in 1848 vóór alle wetsvoorstellen tot Grondwetsherziening
• - 

  Behoorde in 1864 tot de 27 overwegend conservatieve en antirevolutionairen leden die tegen het ontwerp-Adres van Antwoord (tijdens het kabinet-Thorbecke II) stemden
• - 

  Stemde in 1864 tegen de ontwerp-Indische Comptabiliteitswet

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1860 samen met minister Van Hall de Wet tot aanleg van spoorwegen voor rekening van de Staat tot stand. Hierdoor werden nieuwe spoorwegverbindingen voor rekening van de staat aangelegd en werd de wijze van exploitatie aan een latere wet overgelaten.
• - 

  Bracht in 1861 samen met minister De Casembroot de Wet op de Nationale Militie tot stand. Die bepaalde dat de militie zoveel mogelijk uit vrijwilligers werd samengesteld, maar dat zij voltallig werd gemaakt door loting uit ingezetenen van 20 jaar. Het jaarlijkse contigent was 11.000. Een deel daarvan (600 man) werd bestemd voor de dienst op zee. Er waren vrijstellingen wegens ongeschiktheid, broederdienst en enige zoons. De militieraad deed uitspraak over een verzoek tot vrijstelling. Plaatsvervanging (remplacering) was mogelijk.

• - 

  Trad na het aftreden van Van Zuylen van Nijevelt op 10 november 1861 op als kabinetsleider
• - 

  Zijn beleid werd in de Tweede Kamer sterk bekritiseerd, met name vanwege de stijging van de begroting. De Kamer besnoeide door amendering op diverse posten, maar verwierp op 16 december 1861 toch met 37 tegen 33 stemmen de gehele begroting.

• - 

  Versloeg in 1849 in het district Leeuwarden in de herstemming A.F. Jongstra met vier stemmen verschil
• - 

  Werd in 1850 bij de algemene verkiezingen in het district Leeuwarden in de eerste stemmingsronde verslagen door W.R. baron van Hoëvell en J. Dirks
• - 

  Versloeg in 1862 bij de periodieke verkiezing in het district Middelburg na herstemming W.Ph. Vis (lib.) Derde kandidaat was jhr. J.G.H. van Tets van Goudriaan. Werd in het district Leeuwarden verslagen door W.H. Idzerda (lib.). Was ook verliezend kandidaat in het district Utrecht.

• - 

  Gouverneur van Suriname, 1852 (geweigerd)

• - 

  J. Dirks, Levensberigt van mr. Schelto baron van Heemstra, in: Handelingen en Mededelingen Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, Leiden 186,5 180-223
• - 

  Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel III, 558

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.