Artikel 37: Regentschap

Het koninklijk gezag wordt door een regent i waargenomen

• - 

  als de koning i minderjarig is, artikel 33 i
• - 

  als een ongeboren kind mogelijk koning wordt, artikel 26 i
• - 

  als de koning buiten staat is verklaard, artikel 35 i
• - 

  als de koning het koninklijk gezag tijdelijk heeft neergelegd, artikel 36 i.

In de laatste twee gevallen is de vermoedelijk troonopvolger automatisch regent, tenminste als de troonopvolger rechtstreeks van de koning afstamt. In alle andere genoemde gevallen wordt de regent bij wet i benoemd, die in een verenigde vergadering i wordt vastgesteld. Het recht van initiatief i is van toepassing.

De regent zal een eed moeten afleggen. Dat is geregeld in de Wet beëdiging van de regent i.

Zolang niet in de uitoefening van het koninklijk gezag is voorzien, wordt dit uitgeoefend door de Raad van State i (artikel 38 i)

Artikel 37 geeft vervolgens gedetailleerd aan in welke gevallen het koninklijk gezag wordt uitgeoefend door een regent. Deze wordt bij de wet benoemd. De inhoud van de eed of gelofte van de regent is opgenomen in de Wet beëdiging van de regent. Zolang niet in de uitoefening van het koninklijk gezag is voorzien, wordt dit uitgeoefend door de Raad van State i.

Verenigde Vergaderingen over de benoeming van een regent werden gehouden op 29 juli en 1 augustus 1884, 12 en 14 november 1890, 19 en 31 maart en 9 april 1909, 28 maart 1950 en 9 juni 1981.

• 1. 

  Er zijn vijf situaties waarin er een plaatsvervanger (een regent) is voor de Koning:

• a. 

  als de Koning jonger is dan achttien jaar;

• b. 

  als de Koning nog niet geboren is;

• c. 

  als de Eerste en Tweede Kamer vinden dat de Koning niet kan werken;

• d. 

  als de Koning tijdelijk niet wil werken;

• e. 

  als de Koning dood is en er geen opvolger voor hem is.

• 2. 

  In de wet staat wie de plaatsvervanger is. De Eerste en Tweede Kamer vergaderen samen over deze wet. Ze nemen daar samen een beslissing over.

• 3. 

  De opvolger van de Koning is de plaatsvervanger, als de Koning niet kan werken of als hij tijdelijk niet wil werken. De opvolger moet achttien jaar of ouder zijn.

• 4. 

  De plaatsvervanger belooft of zweert dat hij zich aan de Grondwet zal houden. Ook belooft of zweert hij zijn werk goed te doen. Hij doet dit in een vergadering van de Eerste en Tweede Kamer samen.

• 5. 

  In de wet staan regels voor de plaatsvervanger van de Koning. In deze wet kunnen ook regels staan over opvolging of vervanging van de plaatsvervanger. De Eerste en Tweede Kamer vergaderen samen over deze regels. Ze nemen daar samen een beslissing over.

• 6. 

  Artikel 35 en 36 van de Grondwet gelden ook voor de plaatsvervanger van de Koning.

Uitleg

In dit artikel staat wanneer we een plaatsvervanger voor de Koning hebben. Zo'n plaatsvervanger noemt de Grondwet een regent.

Wanneer hebben we een plaatsvervanger voor de Koning?

• a. 

  als de Koning jonger is dan achttien jaar;

• b. 

  als een vrouw zwanger is van een kind dat later de Koning wordt;

• c. 

  als de Eerste en Tweede Kamer vinden dat de Koning niet kan werken, bijvoorbeeld omdat hij ziek is;

• d. 

  als de Koning een tijdje niet wil werken;

• e. 

  als de Koning dood is gegaan, maar er nog geen opvolger voor hem is.

Wie de plaatsvervanger is, staat in een wet. De Eerste en Tweede Kamer maken deze wet samen. Maar, als de Koning niet kan of wil werken (c. en d.), dan is de plaatsvervanger degene die de Koning opvolgt. De opvolger moet dan wel achttien jaar of ouder zijn.

De plaatsvervanger moet aan de Eerste en Tweede Kamer beloven dat hij zijn werk goed zal doen. En dat hij zich netjes aan de Grondwet zal houden.

In een wet staan regels voor de plaatsvervanger. In deze wet kan staan wie de plaatsvervanger vervangt, als hij ziek is bijvoorbeeld. Of wie de plaatsvervanger opvolgt, bijvoorbeeld als de plaatsvervanger dood gaat.

Ten slotte gelden de artikelen 35 en 36 ook voor de plaatsvervanger. Dus de Eerste en Tweede Kamer kunnen beslissen dat de plaatsvervanger zijn werk niet meer kan doen, als hij ziek is bijvoorbeeld. En de plaatsvervanger mag ook tijdelijk stoppen met zijn werk.

Nederland heeft een paar maal een regent gekend:

• - 

  in 1890, het laatste levensjaar van koning Willem III i was Koningin Emma i regent van 20 november tot het overlijden van koning Willem III op 23 november 1890 na een 'buiten staatverklaring'.
• - 

  van 1890-1898 is koningin Emma regent geweest voor de minderjarige koningin Wilhelmina i
• - 

  in 1947 en in 1948 is prinses Juliana i twee keer regent geweest voor haar moeder koningin Wilhelmina i, die tijdelijk het koninklijk gezag had neergelegd.

Verder zorgt de regering er voor dat als de troonopvolger nog minderjarig is, het regentschap al geregeld is voor het geval de koning(in) overlijdt. Tot 1983 was dit zelfs een verplichting. Toen in 1948 koningin Juliana koningin werd, werd prins Bernhard i bij wet i tot regent benoemd voor het geval de minderjarige prinses Beatrix i haar moeder zou moeten opvolgen.

• 1. 

  The royal prerogative shall be exercised by a Regent:

  • a. 

    until the King has attained the age of eighteen;

  • b. 

    if the title to the Throne may vest in an unborn child;

  • c. 

    if it has been resolved that the King is unable to exercise the royal prerogative;

  • d. 

    if the King has temporarily relinquished the exercise of the royal prerogative;

  • e. 

    in the absence of a successor following the death or abdication of the King.

• 2. 

  The Regent shall be appointed by Act of Parliament. The two Houses of the States General shall consider and decide upon the matter in joint session.

• 3. 

  In the cases specified in paragraph 1 (c) and (d) above, the descendant of the King who is the heir presumptive shall become Regent by right if he has attained the age of eighteen.

• 4. 

  The Regent shall swear or promise allegiance to the Constitution and that he will faithfully discharge his duties before the two Houses of Parliament meeting in joint session. Rules regarding the office of Regent shall be made by Act of Parliament, which may contain provisions for succession and replacement. The two Houses of the States General shall consider and decide upon the matter in joint session.

• 5. 

  Articles 35 and 36 shall apply mutatis mutandis to the Regent.

• 1. 

  L'autorité royale est exercée par un régent :

  • a. 

    tant que le Roi n'a pas atteint l'âge de dix-huit ans ;

  • b. 

    si un enfant qui n'est pas encore né peut être appelé à la royauté ;

  • c. 

    si le Roi a été déclaré hors d'état d'exercer l'autorité royale ;

  • d. 

    si le Roi a abandonné temporairement l'exercice de l'autorité royale ;

  • e. 

    tant qu' un successeur fait défaut après la mort du Roi ou son abdication.

  • 2. 

    Le régent est nommé par la loi. Les États généraux réunis en une seule assemblée délibèrent et statuent en la matière.

  • 3. 

    Dans les cas mentionnés au paragraphe 1, sous c et d, le descendant du Roi qui est son héritier présomptif est régent de plein droit s'il a atteint l'âge de dix-huit ans.

  • 4. 

    Le régent, en séance des États généraux réunis en une seule assemblée, jure ou promet qu'il sera fidèle à la Constitution et s'acquittera fidèlement de sa charge. La loi donne des règles complémentaires sur la régence et peut pourvoir à la succession et au remplacement à la régence. Les États généraux réunis en une seule assemblée délibèrent et statuent en la matière.

  • 5. 

    Les articles 35 et 36 s'appliquent par analogie au régent.

• 1. 

  Das Amt des Königs wird von einem Regenten ausgeübt:

  • a. 

    solange der König das achtzehnte Lebensjahr nicht vollendet hat;

  • b. 

    wenn ein ungeborenes Kind die Königswürde übernehmen könnte;

  • c. 

    wenn erklärt worden ist, der König sei außerstande, sein Amt auszuüben;

  • d. 

    wenn der König sein Amt vorübergehend nicht ausübt;

  • e. 

    solange es nach dem Tode des Königs oder nach seinem Verzicht auf die Königswürde keinen Nachfolger gibt.

• 2. 

  Der Regent wird durch Gesetz ernannt. Die Generalstaaten beraten und beschließen hierüber in einer Vollversammlung.

• 3. 

  In den in Absatz 1 Buchstabe c und d genannten Fällen ist der Nachkomme des Königs, der sein mutmaßlicher Nachfolger ist, von Rechts wegen Regent, wenn er das achtzehnte Lebensjahr vollendet hat.

• 4. 

  Der Regent schwört oder gelobt Treue zur Verfassung und die gewissenhafte Ausübung seines Amtes in einer Vollversammlung der Generalstaaten. Näheres über die Regentschaft sowie die Nachfolge und die Vertretung des Regenten regelt ein Gesetz. Die Generalstaaten beraten und beschließen hierüber in einer Vollversammlung.

• 5. 

  Für den Regenten gelten die Artikel 35 und 36 entsprechend.

• 1. 

  La autoridad real será ejercida por un regente:

• a. 

  mientras el Rey no haya cumplido los dieciocho años de edad;

• b. 

  cuando un niño aún no nacido pueda ser llamado al trono;

• c. 

  cuando el Rey haya sido declarado inhabilitado para ejercer la autoridad real;

• d. 

  cuando el Rey haya abandonado temporalmente el ejercicio de la autoridad real;

• e. 

  mientras, después de la muerte o abdicación del Rey, no haya sucesor.

• 2. 

  El regente será nombrado por una ley. Los Estados Generales deliberarán y decidirán sobre esa materia reunidos en sesión conjunta.

• 3. 

  En los casos mencionados en el apartado primero bajo las letras c y d el descendiente del Rey que fuere su sucesor presunto será regente de pleno derecho siempre que hubiera cumplido los dieciocho años de edad.

• 4. 

  En una sesión conjunta de los Estados Generales, el regente jurará o prometerá fidelidad a la Constitución y desempeñar fielmente su cargo. La ley establecerá normas complementarias acerca de la regencia y podrá proveer a la sucesión y la sustitución del regente. Los Estados Generales deliberarán y decidirán sobre esa materia en sesión conjunta.

• 5. 

  Los artículos 35 y 36 se aplicarán al regente por analogía.