Artikel 4: Kiesrecht

Iedere Nederlander heeft in principe het recht te kiezen voor en gekozen te worden in een vertegenwoordigend orgaan. De belangrijkste daarvan zijn de beide kamers van de Staten-Generaal, de provinciale staten en (deel)gemeenteraden.

Met het woord gelijkelijk wordt het beginsel van one man, one vote bedoeld.

Het artikel bevat de mogelijkheid voor de wetgever om beperkingen en uitzonderingen op het kiesrecht te maken. Dit slaat onder andere op de regeling van de verkiezingen voor de Eerste Kamer. De leden van die kamer worden niet rechtstreeks gekozen, maar door de provinciale staten.

De regeling van het kiesrecht staat in de Kieswet i.

Het recht om te kiezen en om verkozen te worden (actief en passief kiesrecht) betreft het recht om via verkiezingen deel te nemen aan de publieke zaak.

Onder algemeen vertegenwoordigende organen worden verstaan de beide kamers van de Staten-Generaal, de provinciale staten, de gemeenteraden en algemeen vertegenwoordigende organen op gewestelijk of deelgemeentelijk niveau.

Met het woord gelijkelijk wordt het beginsel van one man, one vote tot uitdrukking gebracht.

Het artikel bevat de mogelijkheid voor de wetgever om beperkingen en uitzonderingen op het kiesrecht te maken. Dit slaat onder andere op de regeling van de verkiezingen voor de Eerste Kamer. De leden van die kamer worden niet rechtstreeks gekozen, maar door de provinciale staten (zie hoofdstuk 3).

De regeling van het kiesrecht staat in de Kieswet i.

Iedere Nederlander mag deelnemen aan verkiezingen. Hij mag zelf stemmen en hij mag gekozen worden. In de wet kunnen uitzonderingen staan.

Uitleg

Iedere Nederlander mag meedoen aan de verkiezingen van de Tweede Kamer, provinciale staten en de gemeenteraden. Je mag zelf kiezen. Dit is actief kiesrecht. En je kunt je ook laten kiezen door anderen. Dat is passief kiesrecht. Iedere stem telt even zwaar en iedereen mag maar één keer stemmen.

In Nederland stemmen Nederlanders niet zelf voor de leden van de Eerste Kamer. Dat is dus een uitzondering. Die uitzondering staat in artikel 55 i van de Grondwet. Er zijn nog meer uitzonderingen die staan in de Kieswet. Bijvoorbeeld dat mensen die geen Nederlander zijn, maar wel al 5 jaar in Nederland wonen, mogen meedoen aan verkiezingen voor de gemeenteraad. Mensen uit een ander land van de Europese Unie mogen gelijk meedoen aan gemeenteraadsverkiezingen in de gemeente waar zij wonen.

Every Dutch national shall have an equal right to elect the members of the general representative bodies and to stand for election as a member of those bodies, subject to the limitations and exceptions prescribed by Act of Parliament.

Tout Néerlandais a un même droit délire les membres des organes représentatifs généraux ainsi que dêtre élu comme membre de ces organes, sauf restrictions et exceptions établies par la loi.

Alle Niederländer haben gleichermaßen das Recht, die Mitglieder allgemeiner Vertretungsorgane zu wählen und sich zum Mitglied dieser Organe wählen zu lassen, unbeschadet der im Gesetz vorgesehenen Einschränkungen und Ausnahmen.

Todo holandés tiene el mismo derecho a elegir a los miembros de los órganos de representación general, así como a ser elegido miembro de los mismos, salvo las limitaciones y excepciones que se establezcan por la ley.

Op een bijeenkomst tijdens de viering van Wereldhumanismedag op 22 juni 2019 pleit Joop Th. J. van den Berg het algemene kiesrecht écht algemeen te maken door ook niet-Nederlanders die in Nederland langer dan vijf jaar gevestigd zijn mee te laten stemmen voor Tweede Kamer en Provincaiel Staten. Voor gemeenteraden hebben zij dat kiesrecht al.

Via de Rijksoverheid komen veel vragen over dit onderwerp binnen, zoals:

Hebt u een andere vraag? Bel 1400 (U betaalt alleen de gebruikelijke belkosten).